Skírnir - 01.04.2007, Page 180

GUNNÞÓRUNN GUÐMUNDSDÓTTIR
Sjálf í frásögn
Um Flökku líf og Fram halds líf föru manns
eft ir Hann es Sig fús son
Sjálfsævi sag an hef ur ver i› vett vang ur sjálfskönn un ar, sjálfs -
r‡ni og sjálfstil bún ings í ein hverri mynd frá upp hafi teg und ar inn -
ar, og er tvíeyk i› Ágústín us og Rous seau flar gjarn an nefnt til
sög unn ar flótt meira en flús und ár skilji á milli. Hug mynd ir um
sjálf i› hafa geng i› í gegn um fjöl flætt ar og gagn ger› ar breyt ing ar
í tím ans rás og hafa flær breyt ing ar flá birst á marg vís leg an hátt í
sjálfsævi sögu leg um skrif um.
Játn ing ar Jean-Jacques Rous seaus (Les Con fessions 1781) eru
oft tald ar marka upp haf ver ald legra nú tíma sjálfsævi sagna á Vest ur -
lönd um og í flví verki má einmitt finna fjöl mörg til brig›i vi› sjálfs -
leit, sjálfs r‡ni, mót un sjálfs mynd ar í texta og sjálfs rétt læt ingu. Í
fræg um kafla rifj ar Rous seau t.d. upp fleg ar hann stal fal leg um
bor›a frá hús mó› ur sinni en fleg ar á hann var geng i› kenndi hann
stúlku, sem einnig var flar í fljón ustu og sem hann haf›i auga sta› á,
um verkn a› inn. Hann seg ist aldrei hafa sagt sann leik ann um at vik -
i› á›ur, hafi haft geig væn legt sam visku bit vegna af drifa stúlkunn -
ar, en hann hafi kennt henni um vegna fless a› hann hafi ætl a› a›
gefa henni bor› ann (Rousseau 1959:85). fia› sem lög› er áhersla á
hér í text an um er ekki endi lega verkn a› ur inn sem hann ját ar, held -
ur játn ing in sjálf, hann út sk‡r ir til finn ing ar sín ar og, eins og Pet er
Brooks (1984:30–33) nefn ir, set ur á svi› drama sjálfs ins í frá sögn,
löngu fyr ir tíma sál grein ing ar og frá sagn ar me› fer›a.
fiar til Rous seau rit a›i sitt verk var fló helsta birt ing ar mynd
sjálfsævi sögu legra skrifa trú ar legs e›l is og er flar sjálfs mynd in
und ir skip u› kristi legri kenn ingu. En eins og Paul Jay bend ir á eru
til raun ir me› form sjálfsævi sög unn ar í bein um tengsl um vi›
Skirnir vor 2007-med ollum-1:Skírnir haust nota-1 25.4.2007 14:27 Page 180