Saga - 2007, Page 213

um a› flykja und ar legt en höf und ur út sk‡r ir fletta me› fleim or› um a›
skáld skapn um hafi ver i› ger› gó› skil í ís lensku bók mennta sög unni. Höf -
und ur hef ur skrif a› mik i› um tengd efni á li›n um ára tug um flannig a›
ekki fer hjá flví a› fleir sem flekkja vel til verka hans eigi eft ir a› kann ast
vi› sitt af hverju. Sum ar til vitn an ir hans úr rit inu Ís lenzk sagn fræ›i frá mi›ri
19. öld til mi›r ar 20. ald ar má t.d. einnig finna í fless ari n‡ju bók, en hér eru
flær fló fær› ar í n‡j an og fyllri bún ing.
A› fer›a fræ›i lega sé› er bók in ekki bylt ing ar kennd. Ekk ert ber t.a.m. á
einni flekkt ustu n‡j ung á svi›i hug mynda sögu, fl.e. kyn gervi (e. gend er). fió
má finna fá ein verk í heim ilda skránni eft ir höf unda sem beita slík um grein -
ing ar tækj um. Lík lega kemst höf und ur næst flví a› beita flessu tæki fleg ar
hann seg ir, me› vís un í dokt ors rit ger› Sig rí› ar Matth í as dótt ur: „Og eft ir -
tekt ar vert er, a› fless gæt ir veru lega í um fjöll un um fljó› ern is mál, a› flau
eru rædd frá sjón ar hóli karla“ (bls. 148). Ljóst má vera a› flessi til raun til a›
l‡sa a› fer›a fræ›i Sig rí› ar hef ur ekki tek ist sem skyldi, vegna fless a› me› -
al fless sem hún ger ir í bók sinni er a› greina and stæ› sjón ar mi› inn an
kvenna hreyf inga.
Stund um krefst höf und ur held ur mik ils inn sæ is e›a hug mynda flugs af
les end um, t.d. flar sem hann seg ir á ein um sta› um út brei›slu upp l‡s ing -
ar inn ar í Fær eyj um: „En áhrif in ur›u minni en ella fyr ir flá sök, a› helzti
lei› togi upp l‡s ing ar inn ar í Fær eyj um, Jens Chr. Svabo, var ekki emb ætt is -
ma› ur“ (bls. 30). Eng ar frek ari út sk‡r ing ar fylgja, flannig a› les and inn er
skil inn eft ir í lausu lofti. Tök um ann a› dæmi. Höf und ur kem ur me› all -
langa til vitn un í nefnd ar á lit minni hluta um frum varp stjórn ar inn ar um
lausa menn frá 1861. Í til vitn un inni eru m.a. not u› or› in „si› a› ar fljó› ir“.
Strax á eft ir til vitn un inni rit ar höf und ur: „Eft ir tekt ar vert er, a› hér er vitn -
a› til si› a›ra fljó›a“ (bls. 91). Hér hef›i höf und ur au› vit a› flurft a› klára a›
setja hugs an ir sín ar á bla› en ekki stökkva vi› stö›u laust yfir í næsta at ri›i.
Fleiri dæmi eru um vinnu brög› af flessu tagi. Höf undi ligg ur greini lega
svo mik i› á a› hann reyn ir á stund um a› koma of mikl um upp l‡s ing um á
fram færi vi› les end ur og fær flá text inn á sig yf ir brag› upp taln ing ar.
Hvern ig verk er fletta? Hug mynda stefnu saga, sag›i ég hér a› fram an.
Sí› an mætti einnig kalla fletta hug mynda ke›ju sögu flví a› höf und ur reyn -
ir a› leita a› áhrif um X á Y. fietta er fyrst og fremst út send ing ar saga, saga
af flví hvern ig hug mynd um var varp a› út, eink um me› rit máli. Og flannig
er au› vit a› me› mik i› af fleirri sagn fræ›i sem vi› stund um. Minni áhersla
er m.ö.o. lög› á mót tök urn ar e›a vi› tök urn ar, enda er oft marg falt erf i› ara
a› nálg ast heim ild ir um slíkt. Einnig mætti segja a› bók in sé hug taka saga
vegna fleirr ar áherslu sem höf und ur legg ur á a› leita uppi hug tök í út gefn -
um text um. Hann hef ur m.a. nokk u› reglu lega sleg i› upp or› um í safni
Or›a bók ar Há skól ans. fiannig fet ar hann sig í átt a› a› fer› um hinn ar
fl‡sku Begriffs geschichte flótt ekki gangi hann alla lei› og kanni merk ing ar -
breyt ing ar yfir löng tíma skei›. Slíkt væri raun ar all mikl um vand kvæ› um
ritdómar 213
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:58 PM Page 213