Jökull


Jökull - 01.01.2005, Blaðsíða 36

Jökull - 01.01.2005, Blaðsíða 36
Árni Hjartarson Figure 2. The Ágúll rhyolite dome, a cross-section along the strike in Ábær river gorge. 1) Olivine tholeiite lavas. 2) Acid tephra. 3) Basal breccia. 4) Rhyolite dome. 5) Dyke. 6) Till cover. – Ágúllinn við Ábæ. Þversnið í strikstefnu. 1) Ólivínbasalthraun. 2) Súr gjóska. 3) Botnbrexía. 4) Gúll úr líparíthrauni. 5) Gangar. 6) Jökulruðningur á yfirborði. dome. In some places this breccia forms huge pillows rising many meters up into the lava itself (Figure 2). The lowest 60 m of the lava are excavated in the gorge. The upper part is more or less capped by screes and till but reaches 500 m a.s.l. in the mountain slopes east of the gorge. The texture of the lava is fine- grained with small plagioclase phenocrysts that make up 30% of the rock volume. The rock is dense, con- sisting of irregular flow layering and flow foliations and forming coarse polygonal columns. Cracks and fissures are most often perpendicular to the layering. The acid lava can be traced for 3 km upstream, along the Ábæjará river, where it disappears because of the local tectonic tilt (10◦ SE). Along the Jökulsá river it also can be traced 3 km upstream where it disappears below the bottom of the valley. A landslide covers the western part of the lava dome but it most probably terminates below the western part of the slide. The dome has not been found on the south slopes of the Austurdalur valley. Instead of it, there is a thick sedimentary layer, consisting perhaps of reworked material from the dome and is its lateral equivalent. The surface brec- cia of the dome, or the contact between its top and the country rock, is not exposed. The acid dome is cut by numerous basaltic dykes related to the overlying basaltic lava pile. The dimensions of the lava dome are not clear be- cause only the northern part of it is exposed. The southern part is hidden below the bottom of the valley due to the regional dip. At the surface it can be traced for 5 km from east to west and 3 km from north to south. Its thickness reaches at least 250 m. The base of the domemight either be semi-circular or elongated (which is more likely), with the long axis running north-south according to the dominating tectonics. If, however, it is assumed to be circular, 5 km in diam- eter and with an average thickness around 100 m, its volume would be 0.6 km3. The Ábær tholeiites make up a thick pile of thin- layered lavas that bank up against, and cover, the Ábær dome. The thickness of the lava pile is 250– 300 m. All interbeds are thin and seem to indicate intensive and continuous volcanism. The lavas most probably originate in flank eruptions inside the juve- nile central volcano. The Tinná lignite sediment is a fine-grained, light- coloured sand-siltstone, rather soft and with layers rich in acid volcanic tephra indicating contemporary acidic eruptions in distant central volcanoes. In sev- eral localities the layer contains lignite seams (Magn- ússon 1980, 1981). It extends through much of the area with a maximal thickness, 30 m, in the Goðdala- dalur canyon. Its thickness varies from 3 to 30 m from 36 JÖKULL No. 55
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.