Jökull - 01.01.2005, Side 117

Seismic activity in Iceland during 2004
2003. Activity in Grímsvötn increased fur-
ther after mid-October 2004 and culminated
at the beginning of an eruption on 1 Novem-
ber. The eruption and preceding jökulhlaup
from Skeiðarárjökull were successfully fore-
casted based on analysis of earthquake data, as
well as results from GPS measurements and hy-
drological data.
5. Two earthquake swarms occurred about 20
km north of the geothermal area Hveravellir.
Swarms of this intensity have not been recorded
in the area before, but in 2000 earthquake activ-
ity was observed farther south, west of Hvera-
vellir. After double-difference relocation, the
two swarms form two distinct clusters, one
striking N, the other striking NW. Mapped sur-
face faults and fissures in the vicinity of Hvera-
vellir show a NE strike, but signs of less distinct
NW striking faults are also observed.
6. In the Tjörnes Fracture Zone, several earth-
quakes of magnitude 3 were detected, but
were not followed by further seismic activity.
This is quite uncommon and they may have oc-
curred because of strain build-up in the trans-
form zone, which led to an event of magnitude
∼5 in early January 2005.
Acknowledgements
This paper is based on data from weekly reports made
by scientists from the Physics Department of the Ice-
landic Meteorological Office. The monitoring team
in 2004 comprised Bergþóra S. Þorbjarnardóttir, Erik
Sturkell, Gunnar B. Guðmundsson, Halldór Geirs-
son, Hjörleifur Sveinbjörnsson, Kristín S. Vogfjörð,
Matthew J. Roberts, Sigurlaug Hjaltadóttir, Steinunn
S. Jakobsdóttir, Vigfús Eyjólfsson and Þórunn Skafta-
dóttir. The team contributed to the operation of the
SIL system and to the expansion of the earthquake
database. Jósef Hólmjárn and Sighvatur K. Pálsson
are responsible for maintaining the SIL stations and
Reynir Böðvarsson and Ragnar Slunga are the main
designers of the system. Most figures were made with
GMT software (Wessel and Smith, 1998). Thanks to
Gunnar B. Guðmundsson and Matthew J. Roberts for
contributing figures. Matthew and Kristín S. Vogfjörð
are also thanked for comments on an earlier version
of the paper.
ÁGRIP
Jarðskjálftavirkni á Íslandi árið 2004
Í lok árs 2004 voru 44 jarðskjálftastöðvar í SIL
jarðskjálftamælanetinu. Síðla árs bættust við þrjár
nýjar stöðvar á virkjunarsvæðinu við Kárahnjúka,
Brúarjökull (bru), Hvannstóðsfjöll (hva) og Vestari-
Sauðahnjúkar (vsh), og hafa þær aukið næmni kerf-
isins norðan Vatnajökuls og í honum norðanverðum.
Rúmlega 12.000 skjálftar voru staðsettir á árinu. Á
Reykjaneshrygg hefur virkni farið vaxandi síðustu ár,
og urðu þar nokkrar hrinur árið 2004, þær stærstu í
apríl og september. Stærsti skjálfti ársins (mb = 4,5)
varð 25. september um 80 km SV af Reykjanesi. Á
Reykjanesskaganum bar hæst hrinu í Fagradalsfjalli í
júlí, en þar mældust um 1500 skjálftar á nokkrum dög-
um. Virknin byrjaði vestan í fjallinu og færðist aust-
ur, en enginn skjálfti náði stærðinni þremur. Nokk-
uð var um smáskjálfta í Ölfusi og á Hengilssvæðinu,
en stærsti skjálftinn þar (4,2) varð skammt frá Hvera-
gerði 7. janúar. Virkni var enn viðvarandi á Hestvatns-
og Holtasprungum sem Suðurlandsskjálftarnir urðu á
í júní árið 2000. Í Guðlaugstungum, norður af Hvera-
völlum, varð hrina í mars og önnur í september á svip-
uðum stað. Þar mældust yfir 130 skjálftar og voru þeir
tveir stærstu 3,9 að stærð. Sjaldgæft er að skjálftar
mælist á þessum slóðum. Í Mýrdalsjökli vestanverð-
um var virkni árstíðabundin líkt og verið hefur, en í
öskju Kötlu kom hrina í júlí, þar sem stærsti skjálft-
inn var Mlw=3,9. Skjálftavirkni jókst í Grímsvötnum
eftir mitt ár 2003. Virkni jókst enn upp úr miðjum
október 2004 og náði hámarki sínu í upphafi eldgoss,
sem hófst 1. nóvember og stóð í tæpa viku. Samfara
hlaupinu úr Grímsvötnum, sem hófst þremur dögum
fyrir gosið, mældust allmargir ísskjálftar í Skeiðarár-
jökli líkt og nokkrum sinnum á árinu í tengslum við
smáhlaup eða úrhellisrigningar. Nokkrar hrinur smá-
skjálfta urðu úti fyrir Norðurlandi. Sú stærsta varð
úti fyrir mynni Eyjafjarðar í síðari hluta júní, en þá
mældust yfir 600 skjálftar. Einnig urðu litlar hrinur í
ágúst um 25 km norður af Siglufirði og 15 km austur
af Grímsey.
JÖKULL No. 55 117