Jökull


Jökull - 01.01.2005, Blaðsíða 102

Jökull - 01.01.2005, Blaðsíða 102
Heidi Soosalu and Páll Einarsson eruptive activity. Apparently the tremor-producing mechanism at Hekla could not start before the magma conduit was opened, indicating that the tremor is closely related to degassing of magma. Schick (1988, 1992) states that strong tremor is not necessarily ac- companied by strong lava emission, but strong de- gassing of a volcano does coincide with strong tremor. In the light of our observations on the latest Hekla eruptions, the Hekla tremor reflects the vigour of the eruption rather than the amount of produced lava. The sudden swarm of at least one hundred shallow earthquakes at Hekla, which occurred in June 1991, is an unusual phenomenon. It may have been a failed attempt to revive the eruptive activity after its cessa- tion on 11 March. Two former cases of resumed ac- tivity at Hekla are known: the August 1980 eruption continued after several months of quiescence in April 1981 (Grönvold et al. 1983), and the major eruption in 1766-1768 died down for six months in between (Þórarinsson 1967). The June 1991 earthquake swarm was not accompanied by a strain signal indicating the start of an intrusion, as was observed in January 1991 (Kristján Ágústsson 2000, pers. comm.). Inter- estingly, the 1980–1981 eruption was similar in this sense. In the initial phase of the eruption on August 17, 1980 an intrusion-related strain signal was ob- served, but not when the eruption continued on April 9, 1981 (Ragnar Stefánsson 2003, pers. comm.). An additional observation supporting an attempt to re- sume the eruption is the three volcanic-looking earth- quakes that occurred during the swarm. Following both the 1991 and 2000 eruptions, Hekla earthquakes have been few, and with an un- usual low-frequency appearance, but with clear S- wave arrivals. This points to brittle failure in the crust rather than to a volcanic origin. Apparently, the reason for the low-frequency appearance is that the crust is still hot and weak after the eruption, and breaks under low stress-drop. Low-frequency vol- canic earthquakes typical for many volcanoes in the world (e.g. Chouet 1996) have almost never been ob- served at Hekla. The only known exception so far oc- curred during the June 1991 swarm. High-frequency earthquakes at Hekla proper are observed almost ex- clusively during its eruptions. High-frequency Hekla events are generated during times of high strain, i.e. during an eruption or an attempt to resume an erup- tion. The frequency content of the few inter-eruption earthquakes at Hekla can potentially be useful for long-term anticipation of eruptions by giving hint of a strain build-up. After 1991, the few Hekla earth- quakes which occurred had a low-frequency appear- ance, until small high-frequency events were detected in February 1998 and July 1999. The re-appearance of high-frequency events may indicate that stress is starting to build up at Hekla and a new eruption is in preparation. The signal is vague, though, because the events are small and few. Our post-2000 eruption dataset demonstrates that Hekla events have again had a low-frequency appearance, until September 2004 when a clearly high-frequency earthquake occurred in the central part of Hekla. Another high-frequency event was observed at Hekla in March 2005. These events may be the first seismic indications that stress is building up again at Hekla. In addition, current tilt observations suggest increasing magma pressure un- der Hekla (Sturkell et al. 2005b). Seismicity at the east end of the South Iceland seismic zone is of interest because of its similarity to inter-eruption seismicity in the Hekla-Vatnafjöll area. We have studied the area east of 20◦12’W and ob- served that the earthquakes mainly occur along two N-S lineaments (Soosalu and Einarsson 1997, 2002). The seismicity is highest in the area of mapped sur- face faults (approximately 10 km in length), but in to- tal, the epicentral lineaments are considerably longer, about 20–30 km. Our observations are in harmony with the boundary element calculations of Hackman et al. (1990) which imply that the South Iceland seis- mic zone faults have to be longer than observed on the surface, or the zone cannot accommodate the required transform deformation. Nearly all the hypocentres are concentrated at 6–12 km depth, with a peak at 8– 10 km. This is consistent with the general pattern of earthquake depths within the seismic zone; hypocen- tres deepen towards the east (Stefánsson et al. 1993). We interpreted earlier (Soosalu and Einarsson 1997) that the earthquake lineaments of the seis- mic zone are associated with the Hellar fault (in the 102 JÖKULL No. 55
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.