Jökull


Jökull - 01.01.2005, Blaðsíða 82

Jökull - 01.01.2005, Blaðsíða 82
Kate T. Smith and Hreinn Haraldsson DISCUSSION Trees in the Markarfljót sandur area These mature buried birch trees at Drumbabót are un- common in the Markarfljót area and Iceland in gen- eral, both in terms of their size in relation to their age and also in the nature of their burial. Compari- son of the radiocarbon date for the sampled Drumba- bót tree which was probably around 60–80 years old when it was killed (1230±35 14C yr BP) with Har- aldsson’s (1981) date for the layer with tree remains at Teigsaurar (1485±65 14C yr BP) and bearing in mind that gradual vegetational succession means that the underlying surface may have been stable for some 100–200 years before the trees really took hold, sug- gests that trees were probably growing across the Markarfljót sandur for some centuries prior to burial of the woodland. The biggest tree trunks and the most widespread birch woods in the lower part of the sandur field, Landeyjar, are also of similar age, dating from the mid first millennium AD (Haralds- son 1981). This indicates that burial events of this scale did not happen during this time on decadal or even centurial timescales, but were large-scale, low frequency events. As yet, no similarly large areas of mature trees have been discovered elsewhere in the valley or other tree remains buried by very thick tephra-rich deposits. Woody fragments and cavities in tephra layers and soils where woody plants once grew are common in low, valley-side prehistoric sediment exposures all along the Markarfljótsaurar margins and in Þórsmörk. Most of these fragments are less than one to five cen- timetres in diameter but on occasion may reach simi- lar sizes of around 20 cm across. This evidence for woodland extends in most profiles on lower slopes away from the sandur plain right up to the soils di- rectly beneath the Landnám tephra layer. Much work in Iceland indicates that the impact of settlement ac- tivities and later climatic deterioration significantly reduced tree cover (as discussed by Dugmore et al. 2005), and extensive evidence has been collected for this in the Markarfljót-Eyjafjöll area (e.g. Påhlsson 1981, Buckland et al. 1991, Simpson et al. 2001). The Drumbabót site is unusual in that mature wood- land grew here over a wide area but was extinguished perhaps some centuries prior to the settlement period and that there is no evidence here, or in other riparian zones in Landeyjar, of regrowth of similar woods after the burial event. Drumbabót flood The deposits at Drumbabót are most similar to jökul- hlaup deposits which make up the sandur surfaces along the south coast of Iceland (e.g. Skógasandur, Sólheimasandur, and Mýrdalssandur; e.g. Jónsson 1982, Maizels 1989, 1991, 1993, Tómasson 1996). Bedding of these sands suggests transport by a water- dominated flow. The lack of discrete bands of lithics or extensive low-flow facies with fine ripples or lam- inations, combined with the extremely good preser- vation of the trees suggests rapid emplacement of the sands within one flow event as opposed to normal out- wash conditions. Cross bedding and ripple lamina- tions in the deposit at Aurasel suggest low flow water transport perhaps into standing water forming a delta. These two different situations may indicate variation in the type of flow across the area or perhaps represent different time slices during the duration of the event. Perhaps Drumbabót lies closer to the main Þverá flood channel than the deposits north of Aurasel, explaining the difference in thickness of the deposits as well as the different flow regimes represented. If these deposits at Drumbabót, Aurasel and along the Markarfljót upvalley are indeed the products of a single event they are best explained by a flood orig- inating from close to or perhaps even beneath Mýr- dalsjökull passing down the Markarfljót. Haraldsson (1993) interpreted the Drumbabót deposits as the re- sult of a devastating flow caused by a subglacial erup- tion, a thesis supported by the more recent work pre- sented here. Tephrochronological dating of upstream events places the flood before the deposition of the Landnám tephra (871±2 AD, Grönvold et al. 1995) but after the deposition of Layer H (1540±50 14C yr BP, Smith 2004). No other evidence has been found for this event along the northwest or southern channel margins at Langanes or on the higher slopes north of Þórsmörk giving upper limits to the flow. However, it most probably did overtop the gorge as it entered the wider middle valley flowing across the relatively flat lava surfaces to Einhyrningsflatir, along previously 82 JÖKULL No. 55
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.