Jökull


Jökull - 01.01.2005, Blaðsíða 75

Jökull - 01.01.2005, Blaðsíða 75
Reviewed research article A late Holocene jökulhlaup, Markarfljót, Iceland: nature and impacts Kate T. Smith1,2 and Hreinn Haraldsson3 1Institute of Geography, School of Geosciences, University of Edinburgh 2Institute of Earth Sciences, University of Iceland 3Public Roads Administration, Reykjavík, Iceland emails: kate@raunvis.hi.is and hrh@vegag.is Abstract — Approximately 1200 years ago (c. 1230 14C yr. BP) a mature birch wood in southern Iceland was devastated by inundation in a catastrophic jökulhlaup flowing westwards from Katla. This flood was the youngest prehistoric flood in a series of Holocene jökulhlaups that covered the Markarfljót-Landeyjar area of southern Iceland. Sedimentological analysis presented here indicates the flood was associated with an eruption of the volcano Katla, similar to historical jökulhlaups along the south coast of Iceland. A new radiocarbon date, tephrochronological studies and observation of the remaining tree stumps combined with interpretation of previously published data shows that the trees were around 60–100 years old when inundated and that much of the lowlands of Landeyjar were probably similarly vegetated at this time. Deposits and scoured bedrock in similar stratigraphic locations upstream may relate to passage of the flow along the main Markarfljót valley from northwest Mýrdalsjökull. From a hazard perspective it is critical to establish that such medium-scale events have occurred in the past and their nature and impact, particularly since they are generally censored from older Holocene sedimentary records by later geomorphic activity. INTRODUCTION AND CONTEXT Jökulhlaup-dominated sandur plains dominate the south coast of Iceland (Maizels and Russell 1992). The impact of these jökulhlaups on areas that have been subjected to repeated historical flooding (e.g. Mýrdalssandur, Skeiðárarsandur in southeast Iceland; Larsen 2000, Russell and Marren 1999) is well under- stood and hazard plans for such future events in these areas are well developed. Recent activity in the Katla Volcanic System has increased awareness of potential hazards associated with future Katla eruptions (Guð- mundsson et al. 2005). Throughout the Holocene, interaction between the volcano Katla and the overlying ice cap of Mýrdals- jökull has triggered many jökulhlaups, to the south and east during historical and late prehistoric time and to the west prior to settlement (Figure 1). Historical records of flood activity to the south and east of the ice cap document varying scales of flood from large-scale events (such as the 1918 flood which reached 300,000 m3/sec, e.g. Tómasson 1996) to very much smaller floods (such as the Sólheimajökull flood of 1999, Einarsson 2000). No known historical Katla floods have occurred westwards along the major braided river Markarfljót. However, sedimentary records of flood activity in the Markarfljót valley indicate that a series of large, valley-filling floods occurred in pre- historic times (Smith 2004, Larsen et al. 2005). This record only includes the largest floods since subse- quent jökulhlaups and fluvial activity have removed and buried traces of smaller events which did not wash deposits onto the less eroded valley sides. This limita- tion of the sedimentological chronology is important when considering flood frequency and scale in haz- ard assessment. This paper presents key evidence of JÖKULL No. 55 75
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.