Bókasafnið - 01.07.2018, Page 66

66 Bókasafnið
Aðrir kostir bókameðferðar er að með því að ræða vanda-
mál út frá bókum eru börnin neydd til að horfast í augu
við vandann í stað þess að bæla tilfinningar sínar. Einnig
þjálfast þau í að greina vandann og hvernig á að leita lausna.
Með því að lesa hvað sögupersónur í svipuðum sporum
hugsa og gera fá nemendur einnig tækifæri til að koma
reglu á sínar eigin hugsanir. Síðast en ekki síst þá getur
bókameðferð verið skemmtileg nýjung í kennslustofunni
sem kennir ekki bara einhverja ákveðna færni til að takast
á við vandamál heldur um leið styrkir lesskilning og eykur
orðaforða barna. Um leið og nemendur uppgötva mátt bók-
anna munu þeir snúa til þeirra aftur og aftur á lífsleiðinni
(Prater, Johnstun, Dyches og Johnstun, 2006).
Niðurstöður
Í stuttu máli eru niðurstöður rannsóknarinnar þær að bóka-
meðferð er ekki þekkt aðferð í grunnskólum á Íslandi og
vantar almennt lýsingu á slíkri meðferð á móðurmálinu.
Vandamál nemenda eru fjölbreytt og nokkuð mismunandi
eftir aldursstigi og eru viðmælendur mínir sammála um að
bókameðferð gæti verið áhrifarík og skemmtileg kennsluað-
ferð til að takast á við vandamál í skólastofunni.
Í ritgerðinni má finna leiðbeiningar til kennara og ýmsar
hugmyndir hvernig skipuleggja á bókameðferð í kennslu-
stofunni.
Einnig var gerður bókalisti yfir barnabækur sem nýtast má
þegar nota á bókameðferðir. Við gerð listans las ég hátt
í 300 barna- og unglingabækur. Ég las þær þó ekki allar
spjaldanna á milli. Sumar var nóg að skanna en aðrar gat
ég ekki lagt frá mér án þess að lesa hvert orð og hverja línu.
Þessi vinna var líka skemmtilegasti hluti ritgerðarvinnunnar
og eftir allan lesturinn varð ég sannfærð um sannleiksgildi
setningarinnar sem vakti athygli mína í upphafi: Books can
and do make a difference!
Bókalistinn sem er settur fram í ritgerðinni er alls ekki
tæmandi listi yfir nothæfar barna- og unglingabækur þegar
vinna á með bókameðferðir. Aftur á móti hefur slíkur listi
ekki verið birtur áður og er hér því fyrsta skrefið tekið í þá
átt að taka saman bækur sem snúa að ákveðnum vandamál-
um.
Að lokum
Ég hef alltaf trúað á mátt bókarinnar til að þroska ein-
staklinginn. Bækur geta hjálpað þeim sem lesa þær að flýja
raunveruleikann um stund, á vit ævintýranna. Bækur hjálpa
til við að auka víðsýni og þegar manni finnst maður vera
fastur í erfiðleikum daglegs lífs má finna með hjálp bóka
nýja sýn á vandamálin.
Bókameðferð er barnvæn aðferð sem felur í sér lestur, eitt-
hvað sem nemendur þekkja í öllum öðrum lærdómi. Því
ætti ferlið að setja bókameðferð inn í kennsluáætlun að vera
frekar eðlilegt ferli sem mun að auki samþættast lestrar-
kennslu eða bókmenntum. Þó að bókameðferð geti verið
tímafrek bæði í undirbúningi og kennslu þá er lærdómurinn
sem henni fylgir mikilvægur. Ekki aðeins læra börnin að
vinna úr sínum vandamálum heldur styrkja þau sjálfsmynd
sína, tilfinningagreind og þjálfa upp ákveðna félagsfærni
sem nýtist þeim ekki aðeins í skólanum heldur í öllum
aðstæðum sem þau eiga eftir að upplifa að grunnskóla
loknum.
Heimildir
Iaquinta, A. og Hipsky, S. (2006). Practical bibliotherapy strategies
for the inclusive elementary classroom. Early Childhood Education
Journal, 34(3), 209-213. doi:10.1007/s10643-006-0128-5
Jones, J. L. (2006). A closer look at bibliotherapy. Young Adult Library
Services, 5(1), 24-27.
Pardeck, J. T. (1995). Bibliotherapy: An innovative approach for help-
ing children. Early Child Development and Care, 110(1), 83-88.
doi:10.1080/0300443951100106
Prater, M. A., Johnstun, M. L., Dyches, T. T. og Johnstun, M. R.
(2006). Using children›s books as bibliotherapy for at-risk students:
A guide for teachers. Preventing School Failure, 50(4), 5-13.
Stamps, L. S. (2003). Bibliotherapy: How books can help stu-
dents cope with concerns and conflicts. Delta Kappa Gamma
Bulletin, 70(1), 25-29.
Tukhareli, N. (2011). Bibliotherapy in a library setting: Reaching out
to vulnerable youth. Partnership: The Canadian Journal of Library &
Information Practice & Research, 6(1), 1-18.