Dagblaðið Vísir - DV - 29.06.2018, Qupperneq 57

TÍMAVÉLIN 5729. júní 2018
Kópavogsbraut 115 / 200 Kópavogur / s. 844 1145
M
annát var stundað
af efnuðum Evrópu-
búum á sextándu og
sautjándu öld. Það
þarf því ekki að fara langt aftur
í tímann til að finna dæmi um
mannát í Evrópu. Eitthvað sem
okkur nútímafólkið hryllir væg-
ast sagt við.
Konungbornir, prestar og
vísindamenn lögðu sér reglu-
lega mannslík til munns,
drukku blóð og borðuðu fituna.
Talið var að í þessu væri
lækning fólgin gegn ýmsum
sjúkdómum, allt frá höfuð-
verkjum til flogakasta. Fáir mót-
mæltu þessari iðju opinberlega.
Mannsfita var einnig notuð
til lækninga á utanverðum lík-
amanum. Þýskir læknar mæltu
til dæmis með umbúðum vætt-
um í mannsfitu gegn þvagsýru-
gigt.
Maó
drap 45
milljónir
Kínverja
45 milljónir Kínverja myrti Maó
Zedong, stofnandi Kínverska
Alþýðulýðveldisins, frá 1958
til 1962. Hann má því líklega
kalla mesta fjöldamorðingja
sögunnar.
Á þessum árum var
hungursneyð í landinu,
skipulagðar pyntingar voru
stundaðar og bændur voru
myrtir en þeir stóðu í átökum
við ríkisvaldið. Fólk var látið
vinna þar til það datt andvana
niður, það var svelt eða barið
til dauða.
Þriðjungur heimila lands-
ins var eyðilagður til að hægt
væri að framleiða áburð.
Frank Dikötter sagnfræðing-
ur líkir þessum tíma við það
sem gerðist á tímum sovéska
gúlagsins og helfarar nasista að
ógleymdu þjóðarmorði Pol Pot
í Kambódíu.
20.000 manns létust í snjóflóði
n Snjóflóðið kom í kjölfar jarðskjálfta sem var 7,9 á Richter-kvarða n Meðal þeirra sem björguðust voru 300 börn á sirkussýningu
Mount Huascarán, sem er í vest-
urhluta Andesfjalla. Þar geystist
snjór í bland við jarðveg niður
hlíðarnar á ógnarhraða og skall
á bænum Yungay og gjöreyddi
honum. Þá fór stór hluti af þorp-
inu Ranrahirca undir flóðið sem
og mörg önnur þorp á svæðinu.
Norðurhlíð Huascarán var
óstöðug eftir hinar miklu hreyf-
ingar á jarðskorpunni og því
geystist snjór og jarðvegur af
stað niður hlíðarnar. Flóðið
samanstóð af jökulís í upphafi
og var um 910 metrar á breidd
og 1,6 km á lengd. Það rann um
18 kílómetra leið að þorpinu
Yungay og var meðalhraði þess
280 til 335 kílómetrar á klukku-
stund. Á leiðinni sópaði flóð-
ið jarðvegi og öðru sem fyrir því
varð með sér. Þegar það skall á
Yungay er talið að það hafi inni-
haldið 80 milljónir rúmmetra af
vatni, jarðvegi, steinum og snjó.
Ekkert stóð í vegi fyrir flóðinu
sem kom á ógnarhraða niður
hlíðarnar með þessu gríðarlega
magni af snjó og jarðvegi. Talið
er að um 20.000 íbúar bæjarins
hafi látist í flóðinu. Flestir þeir
sem lifðu flóðið af voru stadd-
ir í kirkjugarði bæjarins eða
íþróttaleikvangi hans en þess-
ir staðir stóðu á hæstu punkt-
um bæjarins. Margir höfðu far-
ið í kirkjur í kjölfar skjálftans til
að biðjast fyrir en sluppu ekki lif-
andi úr þeim. Meðal þeirra sem
björguðust voru 300 börn en þau
voru að horfa á sirkussýningu á
íþróttaleikvanginum þegar flóð-
ið skall á bænum. Það er öðr-
um eftirlifendum minnisstætt að
trúðurinn í sirkusnum bjargaði
börnunum með því að reka þau
upp tröppurnar að kirkjugarði
bæjarins sem stóð enn hærra en
íþróttaleikvangurinn.
Í kjölfar hamfaranna var
Yungay lýst sem þjóðargrafreit
sem ekki má hreyfa við. Nýr bær,
sem hlaut sama nafn, var byggð-
ur rúmlega einum kílómetra
norðan við upphaflega bæjar-
stæðið.
Þagnarmúr yfirvalda
Átta árum fyrir hörmungarnar
voru tveir bandarískir vísinda-
menn, David Bernays og Charles
Sawyer, að störfum á svæðinu.
Þeir tilkynntu yfirvöldum að jök-
ull væri að grafa undan kletta-
belti sem gæti í framhaldinu
hrunið niður og fallið sem skriða
á Yungay. Fjallað var um þetta
í dagblaðinu Espreso þann 27.
september þetta ár. Í kjölfar-
ið fyrirskipuðu stjórnvöld í Perú
þeim að draga þessar staðhæf-
ingar sínar til baka eða enda
í fangelsi. Þeir sáu sér engra
annarra kosta völ en flýja land.
Íbúum á svæðinu var bannað að
tala um þetta. En átta árum síðar
rættist spádómur þeirra Bernays
og Sawyer.
Í heildina létust rúmlega
74.000 manns í þessum miklu
hamförum. 25.600 týndust og
143.000 slösuðust. Ein milljón
manna stóð eftir heimilislaus. n
„Þegar það
skall á
Yungay er talið
að það hafi inni-
haldið 80 millj-
ónir rúmmetra af
vatni, jarðvegi,
steinum og snjó.
MANNÁT Í EVRÓPU