Dagblaðið Vísir - DV - 13.07.2018, Qupperneq 25

FÓLK 2513. júlí 2018
sat eigi að síður stofnfund Þjóð-
varnarflokksins. Hvernig stóð á
því?
„Eldri bræður okkar Ragnars
Arnalds voru þá að stofna banda-
lag ungra Þjóðvarnarmanna og
slagur var um formanninn. Þeir
báðu okkur Ragnar að skrá okk-
ur til að veita þeirra manni stuðn-
ing. Þetta endaði á því að við sát-
um stofnfund Þjóðvarnarflokksins
en lengra náði sú saga ekki því að
ég var ekki á móti varnarliðinu, ég
gerði þetta fyrir stóra bróður.“
Halldór og Ragnar voru skóla-
bræður í Laugarnesskólanum og
þar stofnuðu þeir stjórnmála-
klúbb með Styrmi Gunnarssyni,
Magnúsi Jónssyni og Jóni Baldvini
Hannibalssyni. Þeir héldu fundi
heima hjá Ragnari á Sundlaugar-
vegi 26 og deildu um pólitík og
bókmenntir.
„Það eru enn þá til gamlar
fundargerðir frá þessum árum.
Þessi hópur hefur haldið saman
allar götur síðan en Magnús er
látinn, en við hinir höfum haldið
hópinn allar götur síðan ásamt
Sveini R. Eyjólfssyni sem ekki var
eins póltískur og við hinir “. Þetta
er samrýmdur hópur.“
Þrengist um þá sem veiða hval
Saga hvalveiða við Íslandsstrend-
ur nær langt aftur í aldir en lengst
af voru það útlendingar sem sáu
um stórhvalaveiðar. Þessar veiðar
voru bannaðar árið 1913 en leyfð-
ar á ný á fjórða áratugnum en voru
þá í höndum Íslendinga sjálfra. Í
upphafi gengu veiðarnar illa en á
sjötta áratugnum hófst gullöld ís-
lenskra hvalveiða. Það var einmitt
á þeim tíma sem Halldór hóf að
starfa í Hvalfjarðarstöðinni.
Fyrsta vertíðin sem Halldór fór
á var árið 1954 en þá var hann að-
eins fimmtán ára gamall vinsug-
utti. Alls fór hann á fjórtán vertíðir
næstu tuttugu árin og síðustu árin
starfaði hann sem hvalskurðar-
maður og flensari.
„Ég varð reynslunni ríkari og
myndi segja að ég hafi orðið að
manni í hvalstöðinni. Þetta var
erfiðisvinna unnin á vöktum og
áuðvitað mismikið eftir því sem
veiddist. En við vildum vinna mik-
ið. - við vorum komnir þangað til
að þéna peninga. Það var mikið
upp úr þessu að hafa.“
Halldór segir að passað hafi ver-
ið upp á að afurðirnar nýttust sem
best. Þess vegna máttu bátarn-
ir ekki koma inn nema með tvær
langreyðar í einu og ef ég man rétt
urðu bátarnir að koma í land inna
20 tíma frá því þær voru skotnar.
Fyrstu árin var megnið af kjötinu
selt sem hundafóður til Bretlands
nema af minnstu hvölunum. Af
þeim voru bestu bitarnir tekn-
ir og seldir hér heima. Þetta kjöt
þótti herramannsmatur og seld-
ist jafnharðan. Síðan bönnuðu
Englendingar innflutning á hval-
afurðum en þá fundust markaðir
í Japan.
Japanir sendu menn upp hing-
að til að kenna okkur verkun og
meðhöndlun á hvalkjötinu. Þeir
nýttu hvalinn miklu betur en við.
Það er til marks um það að aft-
asti bitinn á hvalnum aftur við
sporðinn er kallaður „tail-meat“ og
Japönum þykir hann því betri sem
hann er feitari svo að lýsið renn-
ur úr honum. Við Íslendingarnir
vildum ekki sjá hann og fleygðum
honum í pottana. Sagt var að kíló-
ið af „tail-meati“ kosti jafnmikið
og lítri af wisky , – það skildum við.
Og merkilegt nokk! „Tail-meat“ er
mjög gott hrátt og borðað með HP-
-sósu.
Svo borða Japanir hvalgarn-
ir. Ekki treysti ég mér til að velja
þær, en einhvern tíma gátum við
flensararnir ekki stillt okkur um að
smakka á þeim, - stungum þeim
ofan í fötu og suðum á planinu.
Og þær smökkuðust vel, líkastar
kjúkling.“
Á áttunda áratugnum fóru
gagnrýnisraddir gegn hvalveiðum
að verða háværar og lauk því með
banni árið 1986. Halldór hefur
lengi verið einn af dyggustu stuðn-
ingsmönnum þess að hvalveiðar
séu leyfðar og segir að það verði
alltaf til þeir sem séu á móti.
„Við veltum vöngum yfir því
hversu lengi hvalveiðar yrðu leyfð-
ar hér. Það var mjög skrýtið hvern-
ig staðið var að banninu á sínum
tíma og rökin ekki fyrir því. En ég
er mjög fylgjandi því að fylgst sé
með hvalastofnunum, rétt eins
og fiskistofnunum, út frá lang-
tímasjónarmiðum. Ég geri mér
hins vegar grein fyrir því að það
þrengist um þá sem veiða hval hér
við land, hvort sem það er hrefna
eða stórhveli.“
Getur orðið sátt um veiðarnar
og geta þær verið arðbærar?
„Þær eru arðbærar, annars
væru menn ekki að standa í þessu.
Það er hins vegar hópur sem ger-
ir allt í sínu valdi til að ófrægja
hvalveiðar. Svo er tvískinnungur í
þessu. Erum við ekki frumbyggj-
ar og veiðarnar þá frumbyggja-
veiðar? Eða eru þeir bara til í Am-
eríku?“
Hefur setið þingsflokksfundi
síðan 1961
Á þessum árum starfaði Halldór
við ýmislegt. Hann var kennari,
vann við endurskoðun og var
blaðamaður hjá Morgunblaðinu.
Hjá Morgunblaðinu sat hann sinn
fyrsta þingflokksfund Sjálfstæðis-
flokksins árð 1961 hjá Ólafi Thors
og hefur hann setið á öllum þing-
um síðan ef undanskilið er árið
1978.
Núverandi eiginkonu sinni,
Kristrúnu Eymundsdóttur sem
þá var kennari í Verzlunarskólan-
um, giftist hann árið 1969 en hann
hafði þekkt hana frá barnæsku þar
sem hún bjó einnig á Laugavegin-
um. Tveimur árum síðar eignuð-
ust þau saman son.
Árið 1971 var hann beðinn
um að gefa kost á sér til Alþing-
iskosninga og varð hann við því.
Allan áttunda áratuginn var hann
varaþingmaður og kom inn flest
þing. Hann var mjög nálægt því
að vera kjörinn árið 1974 og loks
landskjörinn árið 1979. Halldór
sat fyrir Norðurlandskjördæmi
eystra og sætinu sleppti hann ekki
fyrr en árið 2007.
Halldór gegndi ýmsum stöðum
á þingi og sat í Evrópuráði. Þegar
Davíð Oddsson myndaði Viðeyj-
arstjórnina með Jóni Baldvini varð
Halldór landbúnaðar og sam-
gönguráðherra. Í stjórn Davíðs
og Halldórs Ásgrímssonar missti
Halldór landbúnaðarráðuneytið
en hélt samgöngumálunum og
þar varð hann mjög áberandi enda
voru stór mál í deiglunni. Landið
var að netvæðast, Póstur og sími
aðskildir og göngin undir Hval-
fjörð opnuð.
Hverju ertu stoltastur af?
„Af mörgum málum sem ég
kom að er ég stoltastur af Há-
skólanum á Akureyri en það var
mjög erfiður róður. Ég var
„Það er auðvitað
mikið áfall að
missa móður sína.
„Ég varð reynslunni
ríkari og myndi
segja að ég hafi orðið að
manni í hvalstöðinni.
M
Y
N
D
IR
H
A
N
N
A