Heimsmynd - 01.12.1993, Blaðsíða 39

stjórn á skapi sínu, sérstaklega þegar
hann var undir áhrifum áfengis.
Maðurinn kvað þetta hafa komið út í
hömluleysi á eigin gjörðum.
Það sem mikla athygli vakti í þessu máli
var að sakborningurinn keypti efnin í
lyfjaverslun, en samkvæmt lyfseðli frá
lækni. Gögn voru lögð fram sem sýndu
þessa staðreynd.
Nú hefur það verið verulega til umræðu
á síðustu árum að steralyf séu ekki beint
í samræmi við gang lífsins, náttúrunnar
og homo sapiens. Þessi efni skapa
augljósa tilhneigingu hjá þeim sem þau
taka til að hegða sér öðruvísi en þeir
hefðu gert, ef þeir hefðu látið það vera
að neyta þeirra. Dæmið hér að framan
er sennilega með þeim augljósustu hvað
snertir gróft ofbeldismál þar sem engu
munaði að það yrði að manndrápi.
Stera- og hormónalyf hafa með þessu
sýnt að það eru ekki bara
neytendur þeirra sem geta
hlotið skaða af þeirn, heldur
líka saklausir einstaklingar
eins og sjónvarpsáhorfendur.
í vímu og skaut úr byssu á
höfuð manns af stuttu færi
Þegar líða tók að kveldi á
björtum maídegi á síðasta ári
voru Langahlíð og næstu
götur í kringum Mávahlíð í
Reykjavík undirlagðar af
lögreglubílum, slökkviliði,
fréttamönnum og forvitnum
vegfarendum. Þetta var í
miðri viku og fólk var að
halda heim frá vinnu. Þegar
farið var að kanna málið,
kom i ljós að þarna hafði átt
sér stað eins konar
samkvæmi þar sem
þátttakendur voru undir
áhrifum áfengis og fíkniefna -
sumir vegna langvarandi
neyslu.
Gunnlaugur Þór Briem er karlmaður á
þrítugsaldri sem var innandyra ásamt
bræðrum sínum og fleirum þegar ósætti
kom upp. Einn gestanna var talinn hafa
stungið einhverju á sig í óleyfi og vildu
húsráðendur fá manninn út. Um síðir
hvarf hann út en kom svo aftur. Þá fór
Gunnlaugur og sótti markbyssu sem
hann hlóð, setti fleiri skot í vasann og
hitti síðan hinn óvelkomna gest í
stigaganginum. Þegar þarna var komið
sögu fóru fram einhver orðaskipti en
síðan miðaði Gunnlaugur byssunni að
vanga aðkomumannsins og skaut úr
henni. Skotið kom í munn mannsins.
Nokkru eftir þetta kom sjúkrabíll á
vettvang og sat þá hinn særði maður
álútur utandyra.
Tveir brunaverðir og læknir reyndu að
fá manninn inn í bílinn en um það leyti
var rúða brotin í íbúðinni fyrir ofan.
Gunnlaugur lét þá skot hlaupa úr
byssunni á ný, á meðan sjúkrabíllinn var
fyrir utan húsið. Enginn varð fyrir sárum
í þetta skiptið og komst sjúkrabíllinn í
burtu án frekari áfalla. Nokkrum
klukkustundum síðar gafst Gunnlaugur
upp eftir umsátur sérsveitar lögreglunnar
fyrir utan húsið við Mávahlíð. Sá sem
varð fyrir skotinu fékk veruleg sár á
höfuð en slasaðist þó ekki lifshættulega.
Hann þurfti að gangast undir lýtaaðgerð.
Þegar sakborningurinn var úrskurðaður í
gæsluvarðhald fór fram geðrannsókn
eins og oftast gerist þegar um svo
alvarleg afbrot er að ræða. Gunnlaugur
Þór var talinn sakhæfur en niðurstaðan
að öðm leyti var í samræmi við það sem
geðlæknar fullyrða mjög oft að sé
meinið þegar fíklar brjóta af sér með svo
afgerandi hætti. Skert sjálfstjórn, hvat-
vísleg viðbrögð og skapgerðarbrestir og
ekki síst mikil neysla fíkniefna var talin
ástæðan fyrir þvi að brotamaðurinn fékk
það af sér að miða byssu fyrir framan
annann mann og hleypa af að höfði
hans.
Hingað kemur ekki edrú maður
Reyndar er það svo, að þegar ofbeldis-
mál eru tekin fyrir í löggæslu- og
dómskerfinu er oftast um að ræða
gerendur sem voru undir áhrifum
áfengis eða fíkniefna þegar afbrotin
voru framin. Ofbeldi er mjög algengt í
heimahúsum á íslandi og er reyndar
meira um slíkt heldur en á götum úti
gagnstætt því sem margur heldur. En
oftast er áfengi haft um hönd þó að hér
hafi verið sýnt fram á að alvarlegustu
ofbeldismálin, til að mynda manndráp,
séu framin undir áhrifum fíkninefna.
„Hingað kemur varla edrú maður” sagði
einn fulltrúi í dómskerfinu sem
Heimsmynd ræddi við þegar þessi grein
var gerð. Þessi aðili fullyrti að á hans
borðum séu vart nöfn gerenda sem voru
allsgáðir, sé um að ræða sakamál þar
sem ofbeldi er annars vegar. Langflestir
voru drukknir eða í vimu þegar afbrotið
var framið.
Löng hefð er fyrir því að íslendingar
drekki mikið og illa. Af því hefur leitt,
að í áranna rás þekkja flestar fjölskyldur
í landinu til ofbeldisverka með einum
eða öðrum hætti. En þróun síðustu ára
hefur því miður sýnt að ofbeldi tengt
fíkniefnum þekkja nú æ fleiri af eigin
raun. Það er enginn óhultur fyrir slíku,
eigi hann á annað borð erindi út á götu,
jafnt á björtum degi sem seint að kvöldi
þegar skuggsýnt er orðið. ■
Fangaklefar á Litla Hrauni Liósmynd Bragi Þ. Jósefsson
Heimsmynd
Desember
3 9