Morgunblaðið - 07.09.2019, Qupperneq 6

6
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. SEPTEMBER 2019
Sérlega skemmtilegt
og fjöskylduvænt
parhús á góðum stað
við opið grænt svæði.
Stutt í skóla, leikskóla
og íþróttir ásamt
allri helstu þjónustu.
Bjart og opið hús,
fjögur svefnherbergi,
möguleiki á fimmta, tvö
baðherbergi, bílskúr
samtals 221 fm. Húsið
er byggt árið 1988.
Víkurströnd 7a Seltjarnarnesi
Uppli hjá Fjölhús fasteignasölu í síma
511 1020
Guðbjörg Guðmundsdóttir löggiltur
fasteignasali gsm 899 5533
Thelma Víglundsdóttir löggiltur
fasteignasali gsm 860 4700
Bókið skoðun
Bjarni Benediktsson, fjármála- og
efnahagsráðherra, kynnti nýtt fjár-
lagafrumvarp ársins 2020 í gær-
morgun á blaðamannafundi sem
fram fór í fjármála- og efnahags-
ráðuneytinu.
Fjárlögin kveða á um að tekjur
ríkisins verði 919 milljarðar árið
2020, en þar af koma 817,3 milljarðar
frá tekjustofnum ríkisins. Áætlað er
að áfengis- og tóbaksgjöld muni skila
ríkinu 26 milljörðum króna á næsta
ári en til samanburðar skilar fjár-
magnstekjuskattur ríkissjóði 33
milljörðum króna.
Virðisaukaskattur verður sem
fyrr helsti tekjustofn ríkisins, sam-
kvæmt fjárlögum, en hann skilar inn
31,74% tekna ríkisins. Næststærsti
tekjustofninn er tekjuskattur ein-
staklinga, sem aflar 25,25% tekna
ríkissjóðs, en því næst koma trygg-
ingagjöld, þar sem hlutfallið er
12,50%, og tekjuskattur lögaðila,
sem ná yfir 9,44% tekna ríkisins.
Gert er ráð fyrir að þeir 100 millj-
arðar sem falla ekki undir tekju-
stofna ríkisins ávinnist ríkissjóði af
arðgreiðslum ríkisfyrirtækja og
vaxtagreiðslum, svo fátt eitt sé
nefnt.
Flýta lækkun tekjuskatts
„Stóru tíðindi“ fjárlagafrumvarps-
ins voru, að sögn Katrínar Jakobs-
dóttur forsætisráðherra, boðuð
lækkun á tekjuskatti einstaklinga.
Frumvarpið felur í sér að tekjuskatt-
ur einstaklinga verði lækkaður hrað-
ar en áður stóð til, af því er segir í til-
kynningu frá fjármála- og
efnahagsráðuneytinu.
Nýtt skattþrep tekur gildi á næsta
ári og mun þar með tekjuskattur á
lægstu laun lækka í tveimur skref-
um. Skattur á laun á bilinu 0-325.000
krónur á mánuði lækkar um 1,9 pró-
sentustig árið 2020 og síðan 3,6 pró-
sentustig árið 2021. Heildarlækkun-
in nemur því 5,5 prósentustigum á
árunum 2019 til 2020, úr 36,94% nið-
ur í 31,44%, með tilkomu hins nýja
lágtekjuþreps.
Við aðgerðina verður ríkissjóður
af 21 milljarði, sem samsvarar 10%
af tekjum ríkisins af tekjuskatti ein-
staklinga. Segir í tilkynningu frá
efnahags- og fjármálaráðuneytinu
að lækkunin sé mikilvægur liður í því
að styðja við heimilin þegar hægir á í
atvinnulífinu.
Tekjuskattþrepin verða því þrjú
talsins með tilkomu fjárlagafrum-
varpsins og er áætlað að árið 2021
verði skattprósenta lægsta þreps
31,44%, eins og fram hefur komið.
Skattprósenta hins nýja milliþreps
verður 37,94%, sem er einu pró-
sentustigi hærra en nú er, en milli-
þrepið gildir um tekjur á milli
325.000 krónur og um það bil 900.000
krónur. Hlutföll hæsta þreps haldast
óbreytt, í 46,24%.
Þrátt fyrir skjótari lækkun tekju-
skatts á lægstu laun verður persónu-
afsláttur í senn lækkaður úr 56.447
krónum á mánuði í 51.265 krónur á
mánuði árið 2021. Skattbyrði lág-
tekjufólks lækkar því ekki jafnmikið
og lækkun skattprósentunnar segir
til um. Hún mun þó engu að síður
minnka, helst hjá þeim sem hafa
mánaðartekjur upp á 325.000
krónur; ráðstöfunartekjur þeirra
verða árið 2021 um 12.900 krónum
hærri en nú.
Tryggingagjald verður áfram
lækkað, nú um 0,25 prósentustig, en
í upphafi ársins 2019 var það lækkað
um 0,25%. Um áramót hefur trygg-
ingagjald því verið lækkað frá árinu
2013 úr 7,69% í 6,35%.
36 milljarðar til háskólanna
Framlög ríkisins til háskólastigs
lækka úr 37,7 í 35,5 milljarða króna,
samkvæmt nýkynntu fjárlagafrum-
varpi ríkisstjórnarinnar. Ástæðu
2.200 milljóna króna lækkunarinnar
má rekja til skerts framlags til Lána-
sjóðs íslenskra námsmanna. Afgang-
ur hefur orðið af rekstri hans um
nokkurt skeið og á hann því uppsafn-
að eigið fé.
Sá hluti framlaganna sem heyrir
undir menntamálaráðuneytið hækk-
ar um 4,0 milljarða króna, úr 32,1
milljarði í 36,2 milljarða. Þar af fer
einn milljarður í framkvæmdir við
Hús íslenskunnar, sem mun rísa við
hlið Þjóðarbókhlöðunnar. Þá verður
220 milljónum króna varið í að fjölga
kennaranemum og 125 milljónir
munu fara í að styðja við alþjóðlega
samkeppnishæfni háskóla og rann-
sóknarstofnana. Að lokum nema
launa- og verðlagsbætur 1,1 milljarði
króna, að því er segir í frumvarpinu.
Aðhaldskrafa á
rekstur sjúkrahúsa
Framlög til sjúkraþjónustu munu
hækka um 8,3 milljarða miðað við
fyrra ár, auk þess sem 0,5% aðhalds-
krafa er gerð á rekstur sjúkrahúsa á
Íslandi. Rekstrarhalli Landspítala
nam 2,4 milljörðum fyrri hluta ársins
og stefnir til þess að hallinn verði 4,5
milljarðar í árslok. Þar með er ljóst
að auka þarf aðhald í útgjöldum á
Landspítala.
Alls verður 109,0 milljörðum
króna ráðstafað til sjúkraþjónustu,
samanborið við 100,7 milljarða í
fyrra. Hækkunina má skýra með
byggingu nýs Landspítala, sem 3,8
milljörðum er ráðstafað til, en launa-
hækkanir skýra helst hin auknu
framlög.
Framlög til heilbrigðisþjónustu
utan sjúkrahúsa hækka um 6,5% frá
fyrra ári. 56,9 milljarðar munu renna
til heilsugæslu, hjúkrunar, sjúkra-
þjálfunar og sjúkraflutninga svo fátt
eitt sé nefnt.
Kostnaðarþátttaka
í flugfargjöldum
Í tilkynningu frá fjármála- og
efnahagsráðuneytinu segir að fram
undan sé stórsókn í vegamálum og
stefnt sé að kostnaðarþátttöku í flug-
fargjöldum innanlands fyrir íbúa
landsbyggðarinnar. Þá verða orku-
skipti styrkt með skattaívilnunum og
styrkjum úr Orkusjóði auk þess sem
framlög til loftlagsmála hækka. Þau
munu meðal annars renna til bind-
ingar kolefnis með skógrækt, land-
græðslu og endurheimt votlendis, en
þá aukast framlög til landvörslu og
miðhálendisþjóðgarðs.
Þá verða undirbúnar aðgerðir sem
miða að því að bæta mönnun í hjúkr-
un, áfram verður unnið að eflingu
heilsugæslunnar sem fyrsta við-
komustaðar og uppbyggingu hjúkr-
unarrýma.
Á vef fjármála- og efnahagsráðu-
neytisins kemur fram að yfir 60% af
heildarfjárheimildum ríkissjóðs sé
varið til velferðar-, heilbrigðis- og
menntamála. Útgjöld á mann sem
renna til heilbrigðismála nema
729.526 krónum, útgjöld á mann til
samganga 127.221 og til umhverfis-
mála 57.297 krónum svo nokkur
dæmi séu tekin. Að lokum er gert
ráð fyrir því að heildarafkoma ríkis-
sjóðs verði í jafnvægi árið 2020, sem
er í samræmi við nýlega endurskoð-
un á fjármálastefnu til fimm ára. Þó
hefur dregið úr áður fyrirhuguðum
afgangi af rekstri ríkissjóðs.
Skattalækkanir boðaðar í fjárlögum
 Bjarni Benediktsson kynnti nýtt fjárlagafrumvarp í fjármála- og efnahagsráðuneytinu í gær
 Skattalækkun á lægsta skattþrepi kemur fyrr í gagnið  Tryggingagjald lækkar um 0,25 prósentustig
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Fjárlög Bjarni Benediktsson kynnti fjárlagafrumvarpið fyrir árið 2020 fyrir landsmönnum í gær.
Fjárlagafrumvarp 2020
» Skattþrepin verða þrjú tals-
ins með tilkomu lágtekjuþreps
» 31,44% skattur leggst á
laun á bilinu 0-325.000 krónur
árið 2021
» Persónuafsláttur lækkar um
5.182 krónur
» Tryggingagjald lækkar um
0,25%
» Framlög til háskólanna
lækka um 2,2 milljarða
» Kostnaðarþátttaka í flugfar-
gjöldum íbúa landsbyggðar-
innar
» Áfengis- og tóbaksgjöld
munu skila ríkinu 26 millj-
örðum króna á næsta ári, en af
fjármagnstekjuskatti fær ríkið
33 milljarða króna
Oddný G.
Harðardóttir,
þingflokks-
formaður Sam-
fylkingarinnar,
segir fátt koma
sér á óvart í nýju
fjárlagafrum-
varpi. „Fátt kem-
ur þarna á óvart
enda byggir frumvarpið á fjár-
málaáætluninni sem var samþykkt í
vor. Við gagnrýndum hana harð-
lega og settum fram breytinga-
tillögur vegna þess að við vildum
standa vörð um velferðina í niður-
sveiflunni og setja einnig meira
fjármagn í skólana og nýsköpun og
rannsóknir og loftslagsmálin. Sú
gagnrýni stendur enn.“
Þá segir hún fjárlagafrumvarpið
byggja á „mjög bjartsýnni spá“ og
að ríkisstjórnin sé rekin áfram af
óskhyggju. „Þetta er allt í járnum,
það má ekkert klikka. Þau eru að
gera ráð fyrir 2,6% hagvexti á
næsta ári. Það eru ekki miklar líkur
á að það gangi eftir.“
Oddný G. Harðardóttir
Fátt kemur
á óvart
„Þetta byggist á bjartsýni í hagvaxtaforsendum, en
skattalækkun sem metin er samkvæmt kynningu á
21 milljarð króna er auðvitað fagnaðarefni og talar
mjög vel inn í lífskjarasamningana,“ segir Halldór
Benjamín Þorbergsson, framkvæmdastjóri Samtaka
atvinnulífsins, og bætir við að skattalækkanir séu
„súrefni inn í heimilisbókhald landsmanna nú þegar
aðeins hægir á í hagkerfinu“.
Halldór Benjamín segir afar ánægjulegt að sjá þá
miklu breytingu sem orðið hafi á skuldastöðu ríkis-
sjóðs frá hruni. Líkir hann breytingunni við krafta-
verk. „Skuldastaða ríkissjóðs er mjög hagfelld um
þessar mundir, sem gefur ríkissjóði rými til að
bregðast við ef þær forsendur sem
eru undirliggjandi við fjár-
lagagerðina gefa eftir,“ segir
hann.
Spurður hvort hann taki undir
þá skoðun ASÍ að þörf sé á há-
tekjuskatti kveður hann nei við.
„Allur alþjóðlegur samanburður
innan OECD sýnir að Ísland er há-
skattaríki í öllum skilningi þess
orðs. Það er því frekar færi á að létta á álögum á
einstaklinga og fyrirtæki í stað þess að bæta enn
frekar í.“
Talar vel inn í lífskjarasamninginn
Halldór Benjamín Þorbergsson
Drífa Snædal,
forseti Alþýðu-
sambands Ís-
lands, segir þær
skattalækkanir
sem kynntar
hafa verið í
tengslum við nýtt
fjárlaga-
frumvarp „ekki
jafnmiklar“ og vonast var til.
„Þessi áætlun uppfyllir þó það
sem sett var fram í lífskjarasamn-
ingunum. Við höfum samt tals-
verðar áhyggjur af því hvernig afla
eigi fjár í ríkiskassann til að halda
úti velferðarkerfi og auka jöfnuð í
gegnum það,“ segir Drífa og heldur
áfram:
„Það er hvergi að finna í
fjárlagafrumvarpinu að fara eigi í
miklar aðgerðir til að afla tekna,
s.s. með auðlindagjöldum eða há-
tekjusköttum.“
Hefur
áhyggjur af
tekjuhliðinni
Drífa Snædal
Fjárlagafrumvarp 2020