Læknablaðið - okt. 2019, Blaðsíða 3

Hlíðasmára 8
201 Kópavogi
sími 564 4104
Útgefandi
Læknafélag Íslands
Ritstjórn
Magnús Gottfreðsson,
ritstjóri og ábyrgðarmaður
Elsa B. Valsdóttir
Gerður Gröndal
Hannes Hrafnkelsson
Ingibjörg Jóna Guðmundsdóttir
Magnús Haraldsson
Sigurbergur Kárason
Tölfræðilegur ráðgjafi
Thor Aspelund
Ritstjórnarfulltrúi
Védís Skarphéðinsdóttir
vedis@lis.is
Blaðamaður
Gunnhildur Arna
Gunnarsdóttir
gag@lis.is
Auglýsingastjóri og ritari
Esther Ingólfsdóttir
esther@lis.is
Umbrot
Sævar Guðbjörnsson
saevar@lis.is
Upplag
1850
Prentun og bókband
Prenttækni ehf.
Vesturvör 11
200 Kópavogi
Áskrift
16.900,- m. vsk.
Lausasala
1690,- m. vsk.
© Læknablaðið
Læknablaðið áskilur sér rétt til að birta og
geyma efni blaðsins á rafrænu formi, svo
sem á netinu. Blað þetta má eigi afrita
með neinum hætti, hvorki að hluta né í
heild, án leyfis.
Fræðigreinar Læknablaðsins eru skráðar
(höfundar, greinarheiti og útdrættir) í
eftirtalda gagnagrunna: Medline (National
Library of Medicine), Science Citation
Index (SciSearch), Journal Citation
Reports/Science Edition, Scopus og
Hirsluna, gagnagrunn Landspítala.
The scientific contents of the Icelandic
Medical Journal are indexed and
abstracted in Medline (National Library of
Medicine), Science Citation Index (SciSe-
arch), Journal Citation Reports/Science
Edition and Scopus.
ISSN: 0023-7213
LÆKNAblaðið 2019/105 419
Læknablaðið
THE ICELANDIC MEDICAL JOURNAL
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
„Lausnin sem við bjóðum er sú að nota rafrænt
skapalón til þess að skrá sjúkrasögu allra sjúk­
linga eins. Það sparar bæði tíma og fé og kemur
reglu á hlutina,“ segir Chris O´Connor, bráða­
læknir og stofnandi kanadíska gagnagnóttar­
fyrirtækisins Think Research.
Tvær deildir á Landspítala verða fyrstar til að
nýta sér skapalónið og er búist við að þau verði
tilbúin á fyrri hluta nýs árs. Annars vegar verða
stöðluð fyrirmæli fyrir sjúklinga með langvinna
lungnasjúkdóma og hins vegar fyrir konur í
fæðingu. Tékklistarnir tryggja að skrár og verk­
lag lækna verði sambærilegt fyrir hvern sjúkling.
„Með þessu vinnulagi má ná víðtækum
árangri,“ segir hann. „Hafi læknar ekki gagn­
reynda gátlista þegar þeir meðhöndla sjúklinga
verða þeir að muna eftir öllum þeim lyfjum sem
sjúklingurinn gæti þurft, öllum mögulegum
rannsóknum og úrræðum sem eru í boði. Þeir
þurfa þá að hugsa frá grunni í hvert sinn sem nýr
sjúklingur mætir þeim. Það er krefjandi, hægir
á þjónustunni, eykur hættuna á mistökum auk
þess sem læknar hafa hugsanlega ekki nýjustu
tæki og þekkingu við höndina,“ segir O’Connor.
„Gátlistarnir tryggja að læknarnir vinni í sam­
ræmi við kröfur hverju sinni.“
Hugmyndina að fyrirtækinu fékk O’Connor
í kjölfar þess að hann hóf að smíða lista fyrir
sjálfan sig árið 2001 til að spara sér tíma við ritun
sjúkraskráa en hann vinnur sem bráðalæknir á
1000 legurýma sjúkrahúsi rétt utan við Tórontó í
Kanada, Trillium Health Partners. Bráðamóttakan
hefur 33 pláss.
„Já, helsti hvatinn minn að listanum var leti,
leti, leti,“ segir O’Connor kaldhæðinn og útskýrir
það einlæglega. „Ég var svo þreyttur og farinn að
fá krampa í hendurnar af skýrsluskrifum. Hefði
ég þurft að skrifa enn eina skýrsluna frá grunni
um sama hlutinn hefði ég bilast!“
O’Connor fór ásamt 5 manna teymi að setja
upp fleiri lista fyrir sjúkrahús sitt. „En okkur
varð ljóst að öll þessi vinna var ekki sjálfbær.
Ég fór því að skoða lausnina í stærra samhengi
árið 2006 og tengja sjúkrahús saman sem gætu
nýtt þekkingu hvers annars og smíðaði gátista
á breiðari grunni. Það var kjarnahugmyndin að
baki Think Research,“ segir O’Connor. „Fyrsta
árið fengum við eitt sjúkrahús til liðs við okkur,
það næsta 5 og við höfum vaxið stöðugt síðan.“
Fyrirtækið hans, Think Research, er í hópi
þeirra kanadísku starfrænu heilbrigðisfyrir­
tækja sem vaxa hvað hraðast um þessar mundir.
Lausnir þess eru nýttar á 1400 spítölum í Kanada,
Bandaríkjunum, Evrópu og Mið­Austurlöndum.
„Ég hélt það væri lítið mál að setja upp einn
lítinn gátlista utan um störfin mín, en hér er ég
20 árum síðar enn að betrumbæta og uppfæra
tékklista,“ segir O’Connor sem hefur ekki lagt
lækningar á hilluna þótt Think Research gangi
vel. „Þannig næ ég að halda mér ferskum og sjá
hvernig lausnirnar virka í raun.“ Lausnin liggur
í tækni, þekkingu, upplýsingatækni og reynslu
hvers spítala og er sniðin að kerfum þeirra. „Það
væri gríðarmikil vinna fyrir hvern spítala að sér­
sníða eigin lista og uppfæra þá í takt við tímann.“
En hver er staða Landspítala miðað við aðra
sem hann hefur aðstoðað? „Ég er hrifinn af spít­
alanum, fólkinu og starfinu sem þar er unnið.
Það er aðdáunarvert að sjá hverju er áorkað þar,“
segir hann og bætir við:
„En það er sama hversu sérhæfð sjúkrahús eru
og starfsfólkið menntað, grunnvandinn er alltaf
sá sami: Það er flókið að lækna sjúklinga og velja
réttu úrræðin fyrir þá. Gagnreyndur gátlisti kem­
ur sé vel fyrir alla, hvort sem þeir eru ungir eða
gamlir í starfi, vinna á litlu eða stóru sjúkrahúsi.“
Setja gátlista í hendur lækna
„Við erum ánægð með tækifærið og vonumst til þess að rafrænu gátlistarnir
verði á endanum notaðir á landsvísu,“ sagði Chris O´Connor við Læknablaðið
rétt áður en hann fór á fund landlæknis og forsvarsmanna Landspítala til að
innsigla samning um staðlaða rafræna uppsetningu sjúkragagna tveggja deilda
spítalans.
Chris O´Connor, stofnandi Think Research, á Fosshóteli fyrir
annasaman dag á Íslandi þar sem hann ritaði undir samning við
Embætti landlæknis og Landspítala. Mynd/gag
Hlustið á viðtalið
á hlaðvarpi
Læknablaðsins