Læknablaðið - okt. 2019, Blaðsíða 40

456 LÆKNAblaðið 2019/105
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
„Ómeðvituð framkoma í garð kynjanna og
munur er ekki eitthvað sem maður lagar
og breytir yfir nótt. Mikilvægt er því að
vera með augun opin og vera meðvituð.
Við höldum gjarna að við séum komin
lengra í jafnréttismálum en við erum í
raun,“ segir Alma D. Möller landlæknir.
Alma hefur spurt Læknafélag Íslands
hvort búið sé að greina frekar gögnin
úr skýrslu sem Ólafur Þór Ævarsson
geðlæknir vann fyrir félagið um líðan
lækna og hvernig tekið hafi verið á málum
eftir að niðurstöðurnar birtust. Þar kom
meðal annars fram að fyrir rétt tæpu ári
hafi 7% kvenlækna talið sig hafa orðið fyr­
ir kynbundnu ofbeldi eða kynferðislegu
áreiti. Þá töldu 47% kvennanna en 13%
karla sig hafa orðið fyrir kynferðislegri
áreitni á vinnustað einhvern tímann á
ævinni.
Niðurstaðan var kynnt á Læknadög­
um í Hörpu í upphafi árs og sagt var
frá niðurstöðunum á ráðstefnu forsætis­
ráðherra, #MeToo ― Moving Forward, í
Hörpu nú í september. Hún sýndi einnig
að 67% lækna töldu sig undir of miklu
álagi, að 65% töldu sig hafa fundið fyrir
einkennum streitu síðustu 6 mánuði eða
lengur og í þessum tilvikum mun fleiri
konur en karlar.
Hefur áhyggjur af ungu konunum
„Ég myndi vilja sjá könnunina greinda
betur,“ segir Alma. „Ég hef áhyggjur
af ungum konum í heilbrigðisstéttum.
Rannsóknir hafa sýnt að konur skila fleiri
vinnustundum heima. Þá hefur maður
áhyggjur af ungum kvenlæknum í þungri
vinnu með þung heimili, hvernig þeim
gangi að samræma vinnu og einkalíf. Það
eru gerðar sífellt meiri kröfur í einkalífinu,
ekki aðeins í vinnunni,“ segir hún.
Spurð um þá niðurstöðu að af 35
launahæstu læknunum sem nefndir voru
í Tekjublaði Frjálsrar verslunar væri ein
kona, bendir hún á að niðurstöðurnar
séu ekki áreiðanlegar, þar sem ekki sé
hægt að meta forsendur útreikninganna
og ekki ljóst hvernig raðist á listann, en
hún telji eðlilegt að launamunur kven­ og
karllækna verði skoðaður og að það verði
gert innan hverrar stofnunar.
„Eru þarna eðlilegar skýringar eins og
meira vinnuframlag karla? Það gæti verið
og er þá vert á að minna á að fjölmargar
rannsóknir sýna að enn þann dag í dag
skila konur fleiri vinnustundum innan
heimilis. Ef fram kemur óútskýrður launa­
munur þarf svo sannarlega að taka á því,“
segir hún.

Ólík staða á vinnumarkaði
„Það er auðvitað ekki í verkahring land­
læknis að hafa skoðanir á launum en sem
kona læt ég mig slíkt varða og get tjáð
mig almennt, ekki síst eftir að hafa lagst
yfir fræðin um kynjaðar skipulagsheildir
í námi í opinberri stjórnsýslu í vetur sem
leið. Það er nefnilega þannig að það er
ennþá talsverður munur á stöðu kynjanna
á vinnumarkaði þegar grannt er skoðað,
þar liggja fjölmargar rannsóknir að baki,“
segir hún en Alma útskrifaðist í sumar
með diplómagráðu í opinberri stjórnsýslu.
„Í náminu opnuðust augu mín fyrir
ýmsu sem ég hafði ekki gert mér grein
fyrir enda eru kynbundinn munur og
staðalímyndir svo rótgrónar og ómeðvit­
aðar,“ segir hún, en binda megi vonir við
að jafnlaunavottun bæti þar úr.
„Minna má á í þessu sambandi að
grunnlaun hjúkrunarfræðinga eru að mati
Alma vill sjá markviss skref til
jafnréttis í heilbrigðiskerfinu
Landlæknir segir nám í opinberri stjórnsýslu hafa opnað
augu sín fyrir ólíkri stöðu kynjanna. Skoða þurfi stöðu
ungra kvenna í heilbrigðisstéttum í kjölfar #MeToo sagna
og það álag sem læknar greini frá. Hún vill sjá markvissa
greiningu á könnun um líðan lækna sem Læknafélagið lét
vinna fyrir ári