Hugur og hönd - 01.06.1997, Blaðsíða 24

Þj óðbúningager ð
Magnea Þorkelsdóttir er fædd í
Reykjavík 1911. Hún gekk í Mið-
bæjarskólann og síðar Kvenna-
skóla Reykjavíkur sem hún útskrif-
aðist úr 1929. I báðum þessum
skólum var mikil hannyrða-
kennsla. I Kvennaskólanum lærði
hún að baldýra og sauma íslensk-
an búning. Námsmeyjar voru
hvattar til að nota þennan búning
og enn er haldinn peysufatadagur
í Kvennaskólanum. Eftir að námi
lauk réðst hún til starfa hjá frk. Sól-
veigu í Dyngju en það var fyrir-
Magnea Þorkelsdóttir.
tæki sem starfaði í Reykjavík og
saumaði íslenska þjóðbúninga eftir
pöntun. Fyrir Alþingishátíðina
1930 var sérlega mikið að gera í
Dyngju. Margir vildu koma sér
upp búningi. Þarna voru saumað-
ir a.m.k. 10 skautbúningar og
einnig voru gamlir búningar lag-
færðir, víkkaðir eða þrengdir.
Margir af þessum skautbúningum
sem hún vann við eru enn til.
Annaðhvort baldýraði eða skatter-
aði hún samfelluna. Þær unnu
þetta oft saman þannig að sú sama
saumaði ekki allan búninginn
heldur hver sinn hluta. Ef mikið lá
á gátu þær hún og Sólveig
baldýrað hvor sinn upphlutsborð-
ann án þess að nokkur hand-
bragðsmunur sæist. Stundum
þurfti að taka vinnuna með heim
til að ljúka á tilsettum tíma og
standa við gefin loforð. Eftir að
Magnea hætti að vinna og giftist
hefur hún saumað alla sína þjóð-
búninga sjálf, bæði peysuföt, upp-
hluti og eftir að hún varð biskups-
frú saumaði hún sér skautbúning á
aðeins þremur vikum og er það
heilmikið afrek með stóru heimili.
Hugmyndin að mynstrinu á sam-
fellunni og treyjunni er í Þjóð-
minjasafninu á litlum upphluts-
borða sem er saumaður með mis-
litu garni og silfurvír. Dætur,
tengdadætur og barnabörn hafa
líka notið góðs af kunnáttu hennar.
Nokkrar úr þeim hópi hafa lært hjá
henni að baldýra og fengið aðstoð
við að sauma sér eða dætrum sín-
um þjóðbúninga. Aðallega er það
upphlutur sem unga kynslóðin vill
eignast.
Gíslrún Sigurbjörnsdóttir
Ljósmynd afborðum:
Þjóðminjasafn íslands
Upphlutsborðar af þjóðminja-
safni, fyrirmynd að skreytingu
á búningi Magtieu.
24 Hugur og hönd 1997