Bændablaðið - 21.07.2016, Blaðsíða 12

12 Bændablaðið | Fimmtudagur 21. júlí 2016
Fréttir
Nýtt og endurbætt skapgerðarmat:
Á að koma í veg fyrir innflutning
á hættulegum hundum
Árlega eru um 160 hundar fluttir
til Íslands víðs vegar að úr heim-
inum. Skilyrði vegna innflutnings
eru meðal annars bólusetningar
og sýnatökur auk fjögurra vikna
einangrunar. Tilgangurinn er að
draga úr líkum á að til landsins
berist nýir dýrasjúkdómar.
Í frétt á heimasíðu Matvæla-
stofnunar segir að samkvæmt lögum
um innflutning dýra skal ekki heim-
ila innflutning á gæludýrum sem
hætta getur stafað af og því er kraf-
ist svokallaðs skapgerðarmats fyrir
hunda af tilteknum tegundum. Um
er að ræða hunda sem vegna stærðar
eða styrkleika síns vegna geta valdið
alvarlegu tjóni ef þeir hafa tilhneig-
ingu til árásargirni.
Árásargirni metin út frá níu
þáttum
Frá árinu 2003, þegar reglugerð um
innflutning gæludýra og hundasæðis
var fyrst sett, hefur verið í notkun
skapgerðarmat sem framkvæmt
hefur verið af dýralæknum ytra.
Með því mati hefur verið kannað
hvernig viðkomandi hundar bregðast
við mismunandi áreiti og aðstæðum
með það að markmiði að skera úr um
hvort þeir eru árásargjarnir.
Undanfarna mánuði hafa sér-
fræðingar á inn- og útflutnings-
skrifstofu og á dýraheilbrigðissviði
Matvælastofnunar í samráði við sér-
fræðinga í atferlisfræði dýra unnið
að nýju skapgerðarmati. Niðurstaðan
varð skapgerðarmat sem byggist á
sömu grundvallaratriðum og fyrra
mat en meira er lagt upp úr því að
framkvæmdin sé stöðluð. Um er að
ræða níu þætti sem lúta að viðbrögð-
um hundsins í mismunandi aðstæð-
um. Leiðbeiningar eru um hvernig
prófa skal hundinn og skrifa skal
ítarlegar lýsingar á viðbrögðum
hans. Auk þess skal taka myndband
af framkvæmd matsins og senda með
skýrslunni til Mast svo hægt sé að
ganga úr skugga um að hundurinn
hafi verið prófaður eins og til er
ætlast.
Dýralæknar framkvæma matið
Eftir sem áður skulu dýralæknar
annast framkvæmd skapgerðar-
mats. Dýraatferlisfræðingar eru víða
starfandi og var það skoðað að fá
slíka sérfræðinga til að framkvæma
skapgerðarmat vegna innflutnings.
Þó yrði slíkt vandkvæðum bundið
þar sem nám atferlisfræðinga getur
verið afar mismunandi eftir lönd-
um, víðast hvar er ekki um að ræða
lögverndað starfsheiti og aðgengi að
þeim er misgott.
Lágmarksaldur sex mánuðir
þegar matið fer fram
Lágmarksaldur hunda sem undir-
gangast skapgerðarmat verður sex
mánuðir. Við þann aldur eru lang-
flestir hundar búnir að ná kynþroska
og skapgerðareinkenni eru komin
fram. Þó væri æskilegt að hundarnir
væru eldri þegar slíkt mat færi fram
en slíkt yrði of hamlandi þar sem
lágmarksaldur hunda vegna inn-
flutnings er sjö mánuðir en fimm
mánuðir þegar þeir koma frá skil-
greindum löndum þar sem hundaæði
finnst ekki, meðal annars Noregi og
Svíþjóð.
Markmiðið að koma í veg fyrir
innflutning á hættulegum
hundum
Markmiðið með endurbættu skap-
gerðarmati er að auka gildi þess. Eigi
það að skila tilætluðum árangri, það
er að segja að koma í veg fyrir að
árásargjarnir og hættulegir hundar
verði fluttir til landsins, þarf matið
að vera framkvæmanlegt og mark-
tækt.
Nýtt skapgerðarmat vegna inn-
flutnings var tekið í notkun þann 1.
júlí síðastliðinn. /VH
Lágmarksaldur hunda sem undirgangast skapgerðarmat verður sex mánuðir.
Byggðastofnun metur dreifingu sauðfjár á Íslandi:
Flest sauðfé í
Húnaþingi vestra
Byggðastofnun sendi nýlega frá
sér skýrslu þar sem fjallað er um
dreifingu sauðfjár á landinu. Í skýr-
slunni má meðal annars lesa um
dreifingu fjár milli landshluta og
sveitarfélaga.
Samkvæmt skýrslunni eru sauð-
fjárbú á landinu 2.498 og heildarfjöldi
sauðfjár í landinu 470.678 í nóvember
2015. Flest fjár er í Húnaþingi vestra.
Flest bú með yfir 600 fjár á
Norðurlandi vestra
Af 2.498 sauðfjárbúum í landinu
voru 108 bú með fleiri en 600 kind-
ur, eða 4,3% búanna. Flest þeirra
voru á Norðurlandi vestra, eða 35 og
næstflest á Vesturlandi 25.
Samtals voru 284 bú með 400 til
599 kindur, eða 11,4%. Flest þeirra
voru á Norðurlandi vestra, eða 75,
þar á eftir komu Austurland með 51,
Vesturland 49, Norðurland eystra 45
og Suðurland 43.
Þegar litið er til þeirra búa sem eru
með 200–399 kindur voru það 519
framleiðendur, eða 20,8%. Flestir
þeirra voru á Suðurlandi eða 131 og
næstflestir á Norðurlandi vestra, eða
116.
Þeir aðilar sem voru með færri
en 200 kindur voru 1.587 eða 63,5%
sauðfjárbúa.
Tæpur helmingur á búum með
fleiri en 400 fjár
Ef horft er til fjölda sauðfjár eftir
landsvæðum og stærð búa kemur í
ljós að 17,4% alls sauðfjár er á búum
með 600 kindur eða fleiri, 29,3% er
á búum sem halda 400 til 599 kindur.
Samtals er því tæpur helmingur sauð-
fjár á búum með fleira en 400 fjár.
Flest fé í Húnaþingi vestra
Í skýrslunni kemur fram að flest sauð-
fé er í Húnaþingi vestra í nóvember
2015, eða 37.716. Sveitarfélagið með
næstflest fé er Skagafjörður með
34.632. Fjöldi sauðfjár í Reykjavík
er 315 og er það í eigu 14 aðila,
níu fjár eru í Hafnarfirði, 236 á
Akureyri en ekkert sauðfé er að finna
í Seltjarnarneskaupstað samkvæmt
því sem segir í skýrslunni. /VH
Heimild / Byggðastofnun
Heimild / Byggðastofnun
Mynd / TB
Evrópusambandið er með áætlanir
um að leggja 350 milljónir evra
í sjóð sem verður útdeilt til
kúabænda í löndum sambandsins
vegna erfiðleika í rekstrinum. Þetta
eru rúmlega 47 milljarðar íslenskra
króna. Aðildarlöndin hafa leyfi til
að tvöfalda þá upphæð.
Að auki mun ESB stofna sjóð með
150 milljónum evra (20 milljörðum
íslenskra króna) sem bændur innan
sambandsins geta sótt í.
Danir fá 70 milljónir danskra
króna í „hjálparpakka“, eða tæplega
1,3 milljarða íslenskra króna, fyrir
þarlenda kúabændur. Upphæðin
sem fer til Dana verður notuð til að
minnka framleiðsluna. Peningarnir
eiga að nýtast öllum búgerðum, hvort
heldur sem um lítil eða stór bú er
að ræða.
Niels Lindberg Madsen,
Evrópusambandssérfræðingur
hjá dönsku bændasamtökunum
Landbrug & fødevarer, er áhyggju-
fullur yfir því að löndin megi tvö-
falda upphæðina því erfitt sé fyrir
Dani að keppa við það. Þeir verði því
óhjákvæmilega undir í samkeppn-
inni.
Evrópusambandið hyggst greiða
kúabændum viðbótarstyrki