Bændablaðið - 21.07.2016, Blaðsíða 16

16 Bændablaðið | Fimmtudagur 21. júlí 2016
Hjátrúin á sér margar birtingar-
myndir, sumar eru alþekktar eins
og að það boði ógæfu að mæta
svörtum ketti eða ganga undir
stiga og þeir sem brjóta spegil
eiga yfir höfði sér sjö ára ógæfu.
Íþróttamenn eru sumir hjá-
trúarfullir eins og annað fólk.
Sumir þeirra vilja ekki keppa í
búning númer 13 eða vilja keppa í
sömu sokkunum allt leiktímabilið.
Aðrir eru í ákveðnum nærfötum
undir búningnum eða fara í sturtu
í skónum fyrir leik.
Fæsti viðurkenna að þeir séu
hjátrúarfullir, telja allt slíkt firru
og vitleysu og fólk bankar í tré af
gömlum vana, ekki vegna þess að
slíkt geri vanhugsuð orð máttvana.
Til eru íþróttamenn sem klæð-
ast happagallanum og trúa því að
hann hafi áhrif á leikinn. Sumir
leikmenn eru til dæmis alltaf
í treyju númer sjö og telja það
happatöluna sína. Algengt er að
menn eigi sinn snaga í búnings-
klefum eða sérstakt bílastæði við
völlinn.
Hjátrúin er í raun einföld
sálfræði þar sem menn tengja
ákveðna hluti eða atvik við góðan
árangur. Hún er eins konar andleg
upphitun og skapar öryggistilf-
inningu.
Hjátrúin getur líka farið út í
algjöra vitleysu og tóma þvælu
eins og þegar menn telja sig þurfa
að keyra ákveðna leið eða lenda
alltaf á rauðu til að eiga góðan
leik. Ef það klikkar eru menn
búnir að tapa fyrirfram og hjátrúin
farin að vinna á móti þeim.
Menn klæða sig í fötin í
ákveðinni röð og hún er ekki
endilega rökrétt. Það er náttúr-
lega stórmerkilegt að menn séu
að spekúlera í því hvernig þeir
fara í nærbuxurnar fyrir stórleiki.
Fæstir viðurkenna að þeir séu hjá-
trúarfullir og líti á hjátrúna sem
grín en innst inni trúa þeir á hana.
Sumir eiga það til það til að
setjast fyrir framan tölvuna og
leggja kapal fyrir leik og hugsa
sem svo að ef kapall gengur upp
muni þeir vinna leikinn.
Eyjólfur Bergþórsson, þjálf-
ari Fram, hafði það fyrir sið að
ganga alltaf á eftir Kristni Rúnari
út úr klefanum fyrir leik, enda var
hann sannfærður um að það skil-
aði árangri
Vilhjálmur Einarsson frjáls-
íþróttamaður vann einstakt afrek
á Ólympíuleikunum í Melbourne
árið 1956 þegar hann hlaut silfur-
verðlaun í þrístökki. Honum
þótti mjög vænt um íþróttabux-
ur sem móðir hans saumaði og
notaði þær gjarnan á mótum
og var í þeim þegar hann vann
silfrið. Vilhjálmur hafði líka trú á
draumförum nóttina fyrir mót og
allra best þótti honum að vakna
frá óþægilegum draumi. Það var
góðs viti og gaf honum von um
góðan árangur.
Hjátrú getur verið tímabundin
eins og þegar Laurent Blanc kyssti
skalla á Fabien Barthez mark-
manni fyrir leiki á heimsmeist-
aramótinu í knattspyrnu 1998.
Michael Jordan, körfuboltamað-
ur Chicago Bulls, lék lengst af
í treyju númer 23 og var með
gamla háskólatreyju saumaða inn
í keppnisbúninginn.
Hvort sem menn viðurkenna
að þeir séu hjátrúarfullir eða
ekki skipar hjátrúin stóran sess í
daglegu lífi okkar allra og mótar
hegðun okkar að ákveðnu marki.
Íþróttamenn eru þar engin undan-
tekning því álagið og væntingarn-
ar sem til þeirra eru gerðar er
góður jarðvegur fyrir margs konar
hjátrú. /VH
Hjátrú
íþróttamanna
STEKKUR
Vegleg Handverkshátíð og landbúnaðarsýning á Hrafnagili í byrjun ágúst:
Skemmtileg blanda af nýju
fólki og gömlum kunningjum
„Undirbúningur er á lokametrun-
um, það er verið að hnýta ýmsa
lausa enda og ganga frá sýningar-
skrá í prentun. Það hefur gengið
vonum framar, þetta er svaka-
lega skemmtileg vinna, mikið um
hlátur og lífsgleðin í fyrirrúmi,“
segja þær Katrín Káradóttir
og Guðný Jóhannesdóttir,
framkvæmdastjórar Hand-
verkshátíðarinnar á Hrafnagili, en
hún fer fram í 24. sinn dagana 4. til
7. ágúst næstkomandi. Samhliða
Handverkshátíð verður efnt til
glæsilegrar landbúnaðarsýningar.
Guðný hefur þann hluta á sinni
könnu og Katrín það sem snýr að
handverkinu.
Vélar og tæki af öllum stærðum
og gerðum
Guðný segir að sýningin fari fram
í miðju blómlegu landbúnaðarhér-
aði, hún finni vel að mikill áhugi
sé til staðar. „Bændur bíða spenntir
eftir að sjá allt það nýjasta frá helstu
vélasölum landsins, en vélar og tæki
af öllum stærðum og gerðum verða
áberandi á sýningunni ásamt auðvit-
að ýmsu fleiru þannig að allir ættu
að geta fundið eitthvað áhugavert og
skemmtilegt að skoða,“ segir hún.
Vinsæll viðkomustaður
Handverkshátíðin á sér langa sögu og
hefur fest sig í sessi, en sýningin er
vinsæll viðkomustaður fjölskyldna í
sumarleyfi. „Það var ánægjulegt að
sjá þegar umsóknir fóru að streyma
inn hversu margir nýir sýnendur eru
í hópnum. Sýningin nú í ár verð-
ur því skemmtileg blanda af nýju
fólki með spennandi handverk í
bland við gamla kunningja sem
um árabil hafa komið að Hrafnagili
með varning sinn, fólk sem nær þó
á einhvern hátt sífellt að endurnýja
sig, gera eitthvað nýtt og áhugavert.
Handverk er sköpun, lifandi ferli í
stöðugri þróun,“ segir Katrín. Allt
stefnir í stóra sýningu í ár og kveðst
hún verulega spennt að sjá útkomuna
þegar sýningin verður sett 4. ágúst.
„Ég hef séð sýninguna teiknaða upp á
blað, en get hreinlega ekki beðið eftir
að sjá skipulagið lifna við á hátíðinni
sjálfri,“ segir hún.
Fjöldi sýnenda og viðburða
Sýnendur verða 112 talsins og eru
þá þeir fjölmörgu sem þátt taka í
handverksmarkaði utan dyra taldir
sem einn aðili. Séu þeir sundurliðaðir
eru sýnendur um 150 í allt. Auk sýn-
inganna, handverks- og landbúnaðar
verða uppákomur af fjölbreyttu tagi
í boði alla helgina, sýningar þar sem
við sögu koma hestar, smalahund-
ar og tíska. Listasmiðja verður
fyrir börn, listakonurnar Jonna og
Brynhildur verða á staðnum og smíða
hin ýmsu dýr með yngstu gestunum.
Kvöldvakan er á sínum stað, verð-
ur að þessu sinni á föstudagskvöldi
og helstu stjörnurnar eru Diddú og
bræðurnir frá Álftagerði auk heima-
fólks. Formenn landssambanda kúa
og sauðfjárbænda ætla svo að tak-
ast á í einvígi um hæfileikann til að
skemmta fólki.
Félagasamtök í startholunum
Sjálfboðaliðar úr Eyjafjarðarsveit
leggja fram lið sitt við uppsetningu
og framkvæmd sýningarinnar, svo
sem þeir hafa gert árum saman.
„Það má orða þetta svo að við fram-
kvæmdastjórarnir leggjum fram
ákveðið handrit sem félagasamtök úr
sveitinni sjá svo um að framkvæma,
vinna við þessa sýningu hefur lengi
verið þeirra helsta tekjulind, allur
ágóði rennur til þeirra,“ segir Guðný.
Félagar úr Ungmennafélaginu
Samherjar eru í startholunum að baka
sína frægu konfekttertu sem gestir
geta gætt sér á í veitingatjaldinu og
pönnukökupönnurnar eru klárar. „Við
erum búnar að panta góða veðrið og
hlökkum virkilega til að taka á móti
sem flestum gestum á hátíðina í ár, “
segir þær Guðný og Katrín. /MÞÞ
Sjávarleður, Atlantic Leather á Sauðárkróki í greiðsluþrot:
Bjartsýni á að takist að endurreisa félagið
„Það eru þreifingar í gangi en
hvert þær leiða er ómögulegt að
segja fyrir um á þessari stundu,“
segir Gunnsteinn Björnsson,
framkvæmdastjóri Sjávarleðurs,
Atlantic Leather á Sauðárkróki.
Fyrirtækið fór í greiðsluþrot um
síðustu mánaðamót, en vilji er til
þess að vinna að endurreisn þess.
Starfsemi á vegum fyrirtækisins
er nú í lágmarki, en helstu kröfu-
hafar hafa veitt leyfi sitt fyrir því
að halda starfseminni gangandi á
meðan leitað er leiða til að reisa
félagið við.
Mest verðmæti með því að
endurreisa félagið
Um 20 manns starfa hjá Sjávarleðri,
þeim hefur verið sagt upp störfum,
en að sögn Gunnsteins hefur fengist
leyfi til að ráða um helming þeirra
aftur. Stór hluti starfsmanna hefur
verið í sumarleyfi í júlí en fram-
kvæmdastjórinn segir að þegar
ágúst gangi í garð sjái menn von-
andi hvernig mál félagsins fari, hvort
hægt verði að ýta úr vör á nýjan leik.
„Starfsfólkið er auðvitað og því
miður í lausu lofti um þessar mund-
ir. Það er hins vegar ríkur vilji til að
fá hjólin til að snúast á nýjan leik,
aðalkröfuhafar þess telja hagsmunum
sínum best borgið með þeim hætti.
Það eru meiri verðmæti í því fólgin
að endurreisa félagið heldur en að
setja í lás,“ segir hann.
Gunnsteinn segir að starfsemi
félagsins byggi á fjórum meginstoð-
um, unnið sé með roð og loðgærur
og svo mokka og hrávöru. Vel hefur
gengið með vinnslu úr roði og loð-
gærum, en annað er upp á teningnum
þegar kemur að hinu síðarnefnda,
mokka og hrávöru. „Það hafa alla
tíð skipst á skin og skúrir með hrá-
vöruna, hún gengur upp og niður og
okkur er vel kunnugt um þær sveiflur
sem eru á markaði þegar að henni
kemur,“ segir hann.
Algjört hrun í sölu mokkaskinna
Algjört hrun hefur verið í sölu á
mokkaskinnum á núverandi rekstr-
arári, en það hefst 1. september ár
hvert og er það því langt komið. Velta
á yfirstandandi rekstrarári er um 20
milljónir króna, en var á sama tíma
á liðnu ári um 300 milljónir króna.
„Það ástand sem skapast hefur á
mörkuðum er mikill skellur fyrir
félagið, við þetta ráðum við ekki
og það má segja að þessi gríðarlega
niðursveifla verður til þess að það er
sjálfhætt,“ segir Gunnsteinn. „Þetta
gerist á mjög skömmum tíma og er
ekkert annað en reiðarslag.“
Markaðir í Rússlandi lokaðir
Lokun markaða í Rússlandi er ein
helsta ástæða þess að fór sem fór,
en stór hluti af framleiðsluvör-
um Sjávarleðurs fór á þann mark-
að. Evrópumarkaður er í ofanálag
ekki sterkur, en inn á þann markað
senda Tyrkir mikið magn af ódýr-
um mokkaskinnum sem ekki er hægt
að keppa við. Til að bæta gráu ofan
á svart var síðastliðinn vetur með
hlýrra móti og sala á mokkaskinnum
fyrir vikið minni en vant er. Loks
nefnir Gunnsteinn að íslenska krónan
hafi styrkst undanfarið og það hafi
einnig sitt að segja.
Skynsamlegasta leiðin
Gærukaup fara fram á haustin og
keypti fyrirtækið inn afar lítið af
gærum síðastliðið haust þar sem
samdráttur var þá þegar hafinn og
til voru birgðir frá fyrri árum. Þau
ljón sem verið hafa í vegi félagsins
á liðnum vetri gera nú að verkum að
mikill lager er til staðar sem lækkar
í verði dag frá degi. „Við bregðumst
við með því að afskrifa birgðir og
skuldirnar hlaðast upp. Þá kemur
að því á ákveðnum tímapunkti að
ekki er hægt að fara nema eina leið,
skynsamlegasta leiðin út úr þessum
ógöngum var að fara með félagið í
greiðsluþrot,“ segir Gunnsteinn.
Mikilvægt að ekki verði rof í
framleiðslunni
Það sem nú blasir við er að halda
áfram þeirri starfsemi sem vel hefur
gengið með, þ. e. með roð og gærur
og kveðst Gunnsteinn nokkuð bjart-
sýnn á að takist að fá hjólin í gang
á nýjan leik hvað þann þátt varðar.
„Það er afskaplega mikilvægt að
ekki verði rof í framleiðslunni og
að okkur takist að standa við þær
skuldbindingar sem við höfum gert
varðandi afhendingar á vörum til
okkar viðskiptavina. Við kappkost-
um að hraða þeirri vinnu sem við nú
erum í og varðar endurreisn, en fyrir
hendi eru áhugasamir aðilar, bæði hér
heima og erlendis, sem eru tilbúnir að
koma til liðs við okkur,“ segir hann.
Hjá Sjávarleðri er fyrir hendi
mikil þekking, en fyrirtækið hefur
verið í fararbroddi þegar kemur að
sútun á fiskroði. Það gefur mönnum
tilefni til bjartsýni á að áfram verði
haldið.
/MÞÞ
Kappkostað er að hraða þeirri vinnu sem félagið er í og varðar endurreisn,
en fyrir hendi eru áhugasamir aðilar, bæði hér heima og erlendis, sem eru
tilbúnir að koma til liðs við fyrirtækið.
Hreinn Halldórsson á Akureyri
sýnir einstök listaverk á handverks-
hátíðinni, en þau skapar hann úr af-
gangs við. Listaverkin hefur hann
fram til þessa „falið“ í bakgarðinum
heima hjá sér, en mikil tillhlökkun
er ríkjandi að sýna þau almenningi.
Samhliða Handverkshátíð verður efnt
til glæsilegrar landbúnaðarsýningar.