Bændablaðið - 24.05.2017, Blaðsíða 21

21Bændablaðið | Miðvikudagur 24. maí 2017
komi í ljós ákveðinn tvískinnungur
eða þversagnir vegna þess að fyrir
kýr sem skilgreindar eru sem lífrænt
ræktaðar sé einungis sett skilyrði
um að þær hafi aðgang að opnum
haga yfir sumartímann. Þær þurfi
síðan aðeins að vera fóðraðar að
30% hluta með grasi eða heyi yfir
sumartímann.
Þetta þýðir að það sem skilgreint
er sem kjöt af grasfóðruðum grip-
um (Grass-fed meat) eða mjólk úr
grasfóðruðum kúm þurfi einungis
að vera af gripum sem hafa aðgang
að graslendi til að falla undir skil-
greininguna. Ekki er þá horft til þess
að graslendið kann að vera uppfullt
af skordýraeitri og gróðureyðingar-
efnum sem bannað er í öllum skil-
greiningum um lífrænar afurðir. Þá
er sagt að þrátt fyrir grasfóðrunar-
skilgreininguna kunni þessar kýr
að fá hormónagjafir og sýklalyf í
fóðri sem heldur er leyft í lífrænni
skilgreiningu.
Greinarhöfundur Health Care
bendir á að hugmyndafræðilega ætti
umrædd ungbarnamjólk bæði að
vera skilgreind afurð af grasfóðruð-
um kúm og lífrænum en hún sé það
ekki vegna fyrrnefndra annmarka á
skilyrðum sem eru fyrir því að kýr
teljist grasfóðraðar.
Höfundur veltir því fyrir sér
hvernig FDA muni taka á þessu.
Þeir beri ábyrgð á að tryggja að
vörur sem þeir veiti viðurkenningar
á séu öruggar og virki eins og sagt
er í lýsingum. Það sé uppskriftin að
úttekt og gæðastimpli sem stofnunin
setji á vörur áður en þær fá að fara
á markað. Nýja mjólkurafurðin eigi
að vera úr kúm sem fóðraðar eru
100% allt árið á grasi og séu lausar
við hormónagjafir og sýklalyf.
Grasfóðraðar kýr sagðar
hamingjusamari
Greinarhöfundur Health Care segir
að í nýlegri rannsókn sem birt var
í tímaritinu Nature nú í ársbyrjun
2017 sé fullyrt að grasfóðraðar
kýr séu hamingjusamari en aðrar.
Útiveran eigi vel við þær og að
þær séu duglegar við að bjarga sér
í öflun fóðurs, ekki síður en kýr
sem aldar eru innanhúss. Í greininni
segir líka að þrátt fyrir þessar rann-
sóknir og fullyrðingar þá komi það
alls ekki nógu skýrt fram af hverju
mjólkurvörur sem framleiddar eru
úr mjólk frá grasfóðruðum kúm séu
betri en afurðir af kúm sem fóðraðar
eru á annan hátt.
Eldri rannsóknir staðfesta yfir-
burði mjólkur grasfóðraðra kúa
Fréttastofa Reuters fjallaði ásamt
fleiri miðlum um svipuð mál í frétt
2010. Þar er fjallað um rannsókn
Hannia Campos og samstarfsmanna
við Harvard School of Public Health
í Boston í Bandaríkjunum. Hún
komst að þeirri niðurstöðu að neysla
á mjólk frá grasfóðruðum kúm gæti
verið heilsusamlegri fyrir hjarta-
starfsemi manna en ef neytt væri
mjólkur frá kúm sem einungis eru
fóðraðar með korni í fóðrunarstöðv-
um (feedlots). Þar er vísað í enn eldri
rannsóknir sem sýna að mjólk frá
kúm sem fóðraðar eru á fersku grasi
inniheldur fimm sinnum meira af
ómettuðum fitusýrum, sem kallaðar
eru samtengdar línólsýrur (CLA), en
kýr sem fóðraðar eru á unnu fóðri.
Rannsóknir á dýrum sýni að CLA
geti haft góð áhrif á hjartastarfsemi
og hjálpað til við fitulosun.
Í rannsókn Hannia Campos
sem birt var í American Journal of
Clinical Nutrition var skoðun gerð á
hátt í 4.000 manns. Þar kom í ljós að
þeir úr hópnum sem voru með mest
CLA í líkamanum voru í allt að 36%
minni hættu á hjartasjúkdómum en
aðrir í úrtakshópnum.
Hannia Campos segir að mjólk
sem er meginuppspretta CLA í
Bandaríkjunum komi nær eingöngu
frá kúm sem fóðraðar eru í fóðrunar-
stöðvum.
Rannsóknarteymi Hannia
Campos skoðaði stöðuna á Kosta
Ríka þar sem hagabeit mjólkurkúa er
fremur venja en hitt. Þar var skoðað-
ur hópur um 1.800 íbúa Kosta Ríka
sem hafði fengið hjartaáfall en lifað
það af og annar hópur 1.800 manna
sem ekki hafði fengið hjartaáfall.
Mælt var hlutfall CLA í fituvef í
báðum þessum hópum og áætluð
neyslan út frá því. Áhættan á hjarta-
áfalli var metin allt að 49% meiri
hjá þeim sem voru með minna CLA
í fituvef.
Röng lýðheilsustefna
Michelle McGuire, talsmaður
American Journal of Clinical
Nutrition og aðstoðarprófessor
við State University í Washington,
sagði niðurstöður Hannia Campos
og félaga athyglisverðar í ljósi
viðtekinnar lýðheilsustefnu
yfirvalda í áratugi sem kom slæmu
orði á fituríka mjólk.
Áður hefur verið fjallað
um í Bændablaðinu þá röngu
lýðheilsustefnu sem byggð var á
fölskum niðurstöðum rannsókna í
Bandaríkjunum á fimmta og sjötta
áratug síðustu aldar. Lýðheilsustefna
íslenskra yfirvalda, sem stór hluti
lækna- og vísindasamfélagsins
skrifaði upp á, byggði á sömu
viðteknu hugmyndunum frá
Bandaríkjunum. Þar var allt miðað
við að fita væri af hinu slæma, ekki
síst mettuð dýrafita. Þetta markaði
líka sín spor varðandi áherslur í
dýraeldi til kjötframleiðslu á Íslandi.
Síðari tíma rannsóknir hafa
kolvarpað þessum kenningum.
Lýðheilsustefnan, sem taldi fituna
mesta skaðvald gagnvart heilsu
manna, leiddi til enn verri kosta
sem var óhófleg sykurneysla.
Afleiðingarnar urðu hrikalegar og
eiga þjóðir heims enn í harðri baráttu
og sjá ekki fyrir endann á við að
vinda ofan af því dæmi.
Rannsóknir á mikilvægi CLA
sýndu allt annað en að fita væri
eins slæm og fullyrt hafði verið.
„Nýmjólk er ekki vondi kallinn,“
sagði McGuire í samtali við Reuters.
Hann taldi einnig að rannsóknir
sýndu að mikilvægi fitusýra, eins
og CLA, gætu náð langt út fyrir
heilsu hjartans og gætu mögulega
líka haft áhrif til góðs á krabbamein
og sykursýki.
Kannski ekki fullkomin fæða
– en góð er hún
McGuire fullyrti reyndar í samtalinu
að mjólk væri í raun eina náttúrulega
fæðan sem hannað væri af náttúrunni
til að fæða mannfólkið. Ekki er
endilega víst að allir taki undir
þetta, í ljósi þess að fólk sem ekki
hefur alist upp við mjólkurneyslu
líkt og Evrópumenn hafa gert um
aldir, þolir slíkt illa. Líkami þess
ræður illa við að brjóta niður
mjólkursykrurnar í mjólkinni. Þessi
„galli“ á mannfólkinu er þekktur
víða, ekki síst í Kína þar sem fólk
hefur verið að temja sér vestræna
lifnaðarhætti í stórum stíl. Þar og
víða annars staðar hafa mjólkurbú
farið þá leið að framleiða laktósafría
mjólk sem er auðmeltanlegri, en
sú náttúrulega hreina mjólk sem
kemur úr spenum kúnna. Hér á
landi var mjólkurstöðin Arna sett á
fót í Bolungarvík sérstaklega til að
framleiða laktósafríar mjólkurvörur
fyrir Íslendinga sem ekki þola
hefðbundnar mjólkurvörur.
„Við þurfum að líta á mjólk sem
fullkomna fæðu og reyna að fræðast
eins mikið um hana og við getum,“
sagði McGuire.
Skeifunni 3h ll Sími: 588 5080 ll dynjandi.is
Industry 9
úðabrúsi
Léttur loftþrýstings pólýprópýlen tankur.
Með öryggisloka og öflugri pumpu.
Styrkt PVC slanga 170 cm burðarbelti.
Hægt að lengja skaftið.
Þolir: Alkaline, ýmis sterk efni, olíu og tjöruhreinsi.
Hafðu samband. Við veitum þér faglega aðstoð.
Algjör andstæða við fjölskyldubúskap og grasfóðraðar frjálsar kýr eru risastórar fóðrunarstöðvar (Feedlots) þar
sem gripirnir sjá aldrei grænt gras. Þetta er gert til að mæta kröfum markaðarins um ódýrt kjöt. Sem betur fer
þekkist slíkt ekki á Íslandi og mesta sæla þessara gripa er trúlega fólgin í því að fylgjast með komu fóðurbílsins.
Á sama tíma er íslenskum bændum legið á hálsi fyrir að geta ekki framleitt ódýrt kjöt sem væntanlega má þá líka
vera uppfullt af sýkla- og hormónalyfjum sem nauðsynleg þykja við svona stórframleiðslu.
Steik af grasfóðruðu nauti sem vænt-
anlega hefur ráfað hamingjusamt um
grösuga velli vestanhafs.
Trúlega er lítil hamingja hjá þessum gripum í fóðrunarstöðinni. Nema ham-
ingjan felist í að ösla drulluna upp á miðja leggi.