Bændablaðið - 24.05.2017, Blaðsíða 53

53Bændablaðið | Miðvikudagur 24. maí 2017
Á öldum áður var rík hefð fyrir
nýtingu sauðamjólkur hér á
landi. Voru fráfærur stundaðar
eitthvað fram yfir aldamótin
1900 og á einstaka bæjum allt
fram undir 1950.
Þetta var mikilvægur hlekkur
í matvælaframleiðslu þjóðarinnar
og trúlega unnið úr sauðamjólk á
hverjum bæ í þá tíð. Sauðamjólkin
þykir kostamikil og var hún nýtt
til osta-, smjör- og skyrgerðar. Í
seinni tíð hefur þessi menning
tapast niður hérlendis. Víða
erlendis hefur nýting sauðamjólkur
lifað af byltingar og breytingar í
landbúnaðinum og framleiðsla á
sauða- og geitaostum mikils metin.
Eru sóknarfærin meiri í dag?
Á síðustu áratugum hefur verið
reynt að glæða þessa framleiðslu
nýju lífi og hafa verið sett á
laggirnar átaksverkefni í þeim
tilgangi. Þróunin hefur verið hæg
en þó eru nokkur dæmi nú í seinni
tíð um að mjólk úr ám og huðnum
sé nýtt til matargerðar. Hugsanlega
er betri jarðvegur nú en áður
fyrir slíka framleiðslu. Með
stórauknum ferðamannastraumi
ætti að vera aukinn grundvöllur
fyrir sölu á sérvörum úr íslenskum
landbúnaði. Þá hafa reglur
um framleiðslu á sauða- og
geitamjólk verið rýmkaðar sem
gerir bændum auðveldara fyrir að
hefja slíka framleiðslu. Þá er ekki
síður þörf nú, en áður, að auka
verðmætasköpun í landbúnaðinum.
Varðandi geitfjárræktina myndi
það vera stórkostlegt gæfuspor
m.t.t. stofnverndar á þessum
merka landnámsstofni ef nýting
afurðanna næði aukinni fótfestu.
Fræðslufundur fyrir bændur
Ráðgjafarmiðstöð land-
búnaðarins í samstarfi við
Landssamtök sauðfjárbænda og
Geitfjárræktarfélag Íslands mun
standa fyrir fræðslufundi um
framleiðslu úr sauða- og geitamjólk.
Fundurinn verður haldinn á
Hvanneyri föstudaginn 23. júní
og stendur frá kl. 13.00 til 17.00.
Markmið fundarins er að kynna
fólki hvaða aðstaða þarf að vera
fyrir hendi, hvaða kröfur eru gerðar
til aðstöðunnar og að hverju þarf að
huga áður en farið er af stað í slíkt
verkefni. Erindi flytja:
Sveinn Rúnar Ragnarsson,
bóndi í Akurnesi. Hann mun fjalla
um reynslu bænda í Akurnesi af
framkvæmd sauðamjalta.
Óli Þór Hilmarsson, sérfræðingur
hjá MATÍS. Óli Þór mun m.a. fara
yfir hvaða kröfur eru gerðar til
aðstöðu við vinnslu á mjólkinni.
Sigtryggur Veigar Herbertsson,
bútækniráðunautur RML, sem mun
fræða fólk um aðstöðu til mjalta.
Þátttaka er öllum opin og ekki
krafist þátttökugjalds en áhugasamir
verða að skrá þátttöku sína. Skráning
fer fram í gegnum heimasíðu RML
(sjá hnapp á www.rml.is) eða hafa
samband í síma 516-5000. Frekari
upplýsingar veitir Eyþór Einarsson,
sauðfjárræktarráðunautur RML
(ee@rml.is / 516-5014).
Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins
Eins og flestum er kunnugt um þá
tók gildi reglugerð um stuðning í
nautgriparækt um síðustu áramót
þar sem skýrsluhald er skilyrði fyrir
greiðslum samkvæmt samningi um
starfsskilyrði í nautgriparækt.
Þetta þýðir að til þess að fá
beingreiðslur, gripagreiðslur og
aðrar greiðslur sem tilgreindar eru
í samningnum verður viðkomandi
að skila skýrslum og kýrsýnum
(mjólkurframleiðendur) innan
tilskilins tímafrests.
Fyrir þá mjólkurframleiðendur
sem voru í skýrsluhaldi er breytingin
í raun og veru engin. Áfram skrá
menn burði, afdrif, nyt kúnna og
taka kýrsýni. Kjötframleiðendur
þurfa á sama hátt að skrá burði og
afdrif fyrir tilskilinn frest sem er 10.
næsta mánaðar fyrir þann mánuð sem
skýrslu er skilað fyrir.
Fyrir þá gripi sem fara í sláturhús
er gerð krafa um sláturgögn sem
lesin eru sjálfkrafa inn í kerfið frá
sláturhúsunum. Þarna verður þó að
vanda til verka og tryggja af fremsta
megni að rétt einstaklingsnúmer skili
sér inn í kerfið.
Rétt er að hafa í huga að komi upp
villur varðandi sláturgögn er betra að
hafa tímann fyrir sér, þ.e. ekki miða
við að skila skýrslum á allra síðasta
degi eða klukkutímum.
Mjólkurframleiðendur ættu
sérstaklega að hafa í huga kröfur
varðandi kýrsýni. Gerð er krafa um
að skilað sé inn sýnum úr öllum
mjólkandi kúm tvisvar sinnum í
ársfjórðungi eða 8 sinnum á ári.
Taka má sýni oftar en sjaldnar
þýðir brottfall greiðslna. Þessu er
ákaflega mikilvægt að framfylgja
með reglubundnum hætti því sýni
verða ekki tekin aftur í tímann og
verði misbrestur á getur það þýtt
brotfall bein- og gripagreiðslna út
allt árið.
Það er háalvarlegt mál sem getur
leitt til mjög slakrar fjárhagslegrar
afkomu viðkomandi bús.
Skýrsluskil fara fram eins og áður,
þ.e. fyrst eru skráðir burðir, afdrif og
flutningar. Því næst er mjólkurskýrsla
fyllt út og skilað. Lokastigið
er keyrsla og skil svokallaðrar
lögbundinnar skýrslu sem er í
raun yfirferð á gögnum til þess að
sjá hvort þau uppfylla ákveðnar
lágmarkskröfur. Þeir bændur
sem eingöngu stunda framleiðslu
nautakjöts þurfa að sjálfsögðu ekki
að skila mjólkurskýrslu heldur
fara beint í lögbundnu skýrsluna
að loknum skráningum á burðum,
afdrifum og flutningum.
Leiðrétting
Í grein eftir mig sem birtist í
Bændablaðinu 9. mars sl. sagði ég
að í dag skiluðu um og yfir 90%
búanna skýrslum mánaðarlega
en fyrir aðeins 10 árum síðan
hefði þetta hlutfall verið milli
60 og 70%. Í þessari fullyrðingu
gætti ákveðinnar ónákvæmni
sem rétt er að leiðrétta. Hið rétta
í þessu er að á fyrstu mánuðum
skýrsluhaldskerfisins Huppu voru
skil með áðurnefndum hætti, þ.e.
hlutfallið var frá rúmlega 50%
upp í nálægt 75%. Þetta á við um
mánuðina frá maí 2008 til og með
nóvember 2008. Frá þeim tíma
hafa skil verið um og yfir 90% í
hverjum mánuði.
RÁÐUNAUTUR
Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins
auglýsir eftir ráðunaut
Starfs- og ábyrgðarsvið:
• Starf í ráðgjafateymi RML.
• Fjölbreytt ráðgjöf með áherslu á nautgriparækt.
• Þróun og sala á fjölbreyttri ráðgjöf á landsvísu í
samstarfi við annað starfsfólk RML.
• Önnur tilfallandi verkefni.
Menntunar og hæfniskröfur:
• Háskólapróf sem nýtist í starfi.
• Þekking á sviði landbúnaðar.
• Sjálfstæð og skipulögð vinnubrögð.
• Geta til að vinna undir álagi.
• Góðir samskiptahæfileikar.
Gert er ráð fyrir að starfsstöð viðkomandi verði á Selfossi.
Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins er ráðgjafarfyrirtæki í eigu
bænda sem sinnir landbúnaðarráðgjöf um allt land.
Starf sem in er dreifð um landið á 13 starfsstöðvum.
Við bendum áhugasömum á heimasíðu fyrirtækisins
www.rml.is þar sem sótt er um starfið, en þar er einnig
hægt að kynna sér starfsemina enn frekar.
Umsóknarfrestur er til og með 1. júní.
Nánari upplýsingar veita Vignir Sigurðs-
son framkvæmdastjóri, vignir@rml.is og
Berglind Ósk Óðinsdóttir starfsmanna-
stjóri, boo@rml.is.
Guðmundur Jóhannesson
ábyrgðarmaður í
nautgriparækt
mundi@rml.is
Enn um skil á skýrslum
Eyþór Einarsson
ábyrgðarmaður í
sauðfjárrækt
ee@rml.is
Nýting sauða- og geitamjólkur
– Opinn fræðslufundur fyrir sauðfjár- og geitfjárbændur
– Steinsagir, kjarnaborvélar, gólf- og vegsagir
MHG Verslun ehf | Akralind 4 | 201 Kópavogi | Sími 544-4656 | www.mhg.is
ALLT FYRIR ATVINNUMANNINN
HUSQVARNA
FS 400 LV
Sögunardýpt 16,5 sm
HUSQVARNA
K 760
Sögunardýpt 12,5 sm
HUSQVARNA
K 2500
Sögunardýpt 14,5 sm
HUSQVARNA
DM 230
HUSQVARNA
K 3600 MK II
Sögunardýpt 27 sm
HUSQVARNA
Steinsagarblöð
og kjarnaborar