Bændablaðið - 12.04.2018, Qupperneq 57

57Bændablaðið | Fimmtudagur 12. apríl 2018
Bógkreppa er erfðagalli sem
þekktur er í sauðfé hér á landi.
Um er að ræða víkjandi erfðagalla
sem veldur vansköpun. Einkenni
vansköpunarinnar eru snúnir/
krepptir fætur um hné og lömbin
laus um bóga og eiga því mjög
erfitt með að komast á legg.
Lömbin geta verið eðlileg að öðru
leyti þó ýmis vansköpun á höfði fylgi
stundum með, s.s. lengri neðriskoltur,
smá eyru og stórt höfuð.
Sett hefur verið á laggirnar
rannsóknarverkefni, sem LBHÍ og
RML standa að, sem hefur það að
markmiði að staðsetja erfðavísinn
sem veldur bógkreppu þannig
að hægt verði að prófa gripi
fyrir gallanum og þannig stuðla
að útrýmingu hans. Til þess að
tryggja nægan efnivið í rannsóknina
væri eftirsóknarvert að fá lífsýni
úr lömbum sem sýna einkenni
bógkreppu.
Hér með er þess farið á leit við
sauðfjárbændur sem fá slík lömb á
komandi sauðburði að hafa samband
við undirritaðan sem mun leiðbeina
með mögulega sýnatöku. Mikilvægt
er að ætterni sé þekkt á lambinu og
æskilegt að ná myndum sem sýna
vansköpunina.
Rannsóknir á Tilraunastöðinni á
Keldum og við dýra sjúkdómadeild
Háskólans í Bern í Sviss hafa vakið
vonir um að bólusetning í eitla
með hreinsuðum ofnæmisvökum
í ákveðinni ónæmisglæðablöndu
geti verið vænleg leið til að
bólusetja hesta hér á landi til
varnar gegn sumarexemi.
Íslenskir hestar sem fluttir
eru út eru í mikilli hættu á að fá
sumarexem, sem er ofnæmi gegn
biti mýflugna (Culicoides spp) sem
kallaðar hafa verið smámý eða
lúsmý á íslensku. Allt að 50% af
útflutningshrossum fær exemið við
slæmar aðstæður en einungis um
10% íslenskra hesta sem fæddir eru
erlendis. Sumarexem er því alvarlegt
vandamál fyrir hrossaútflutninginn
og mjög hvimleitt og sársaukafullt
fyrir hestana.
Nú hefur fengist styrkur
frá Rannsóknasjóði Rannís til
lokaþróunar tilraunabóluefnisins og
prófunar við raunaðstæður. Segja
má að styrkurinn komi á ögurstund
í þessu mikilvæga verkefni og
er mikil viðurkenning á þeim
grunnrannsóknum sem liggja að
baki.
Stærsti hluti verkefnisins er hin
svokallaða áskorunartilraun sem
felst í því að bólusetja hesta og
flytja þá í kjölfarið út á flugusvæði
í Evrópu ásamt óbólusettum
samanburðarhestum. Þetta þyrftu
að vera a.m.k. 40 hross sem verða
haldin á sama svæði í þrjú ár
þannig að öll séu jafn útsett fyrir
flugunni.
Taka þarf blóðsýni reglubundið
til að mæla ónæmissvörun og skoða
nákvæmlega hvort og hvenær
einkenni sumarexems koma fram.
Eðli málsins samkvæmt mun
þessi rannsókn taka a.m.k. þrjú
ár frá útflutningi hrossanna sem
samkvæmt björtustu vonum gæti
orðið á næsta ári.
Það er mjög kostnaðarsamt að
flytja út svo mörg hross og halda
þeim uppi í þrjú ár á erlendri grund.
Rannsóknarstyrkurinn er veittur
fyrir sjálfri rannsóknavinnunni og
framleiðslu á tilraunabóluefninu
en eftir er að fjármagna kaup á
hrossum, útflutning og uppihald
erlendis. Leitað verður eftir
fjármagni til hagsmunaaðila
til að kosta þessa liði.
Sumarexemsverkefnið er samstarf
á milli Keldna og Háskólans
í Bern í Sviss en einnig koma
aðilar við Cornell-háskóla, Íþöku
í Bandaríkjunum að verkefninu.
Sigríður Björnsdóttir,
sérgreinadýralæknir, MAST
Sigurbjörg Þorsteinsdóttir,
ónæmisfræðingur, Keldum
Vilhjálmur Svansson,
dýralæknir og veirufræðingur,
Keldum
TILRAUNASTÖÐ HÁSKÓLA ÍSLANDS Í MEINAFRÆÐUM AÐ KELDUM
Rannsóknarráð Íslands:
Veitir veglegan styrk til lokaáfanga
þróunar á bóluefni gegn sumarexemi
Nú hefur fengist styrkur frá Rannsóknasjóði Rannís til lokaþróunar tilraunabóluefnisins fyrir hross vegna
sumarexems og prófunar við raunaðstæður.
Söfnun sýna úr
„bógkreppulömbum“
Eyþór Einarsson
ábyrgðarmaður í
sauðfjárrækt
ee@rml.is
N Ú Á K Y N N I N G A R T I L B O Ð I
T E T R A - P O D B Á T U R / K E R R A
N Ý T T Á Í S L A N D I
Hamrahlíð 17
Hús Blindrafélagsins
Sími 552-2002
ÓDÝR
Gleraugu með
glampa- og rispuvörn
Verð 19.900 kr
Sérsmíðum samdægurs í styrk +/- 5.0 með cyl. til 2,0.