Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.03.1995, Side 9

Eiga sveitarfélög að yfirtaka
málefni fatlaðra?
Ráðherra félagsmála hlýðir á norræna samkórinn.
Frá afhendingu skilmæia. (Sjá bls. 4).
Hinn 20.janúar s.l. var haldið
fjölmennt málþing í Borgartúni
6, Reykjavík sem bar yfirskriftina:
Eiga sveitarfélög að taka við mál-
efnum fatlaðra? Að málþinginu
stóðu: Starfsmannafélag ríkisstofn-
ana, Félag þroskaþjálfa og Deild
meðferðar- og uppeldisfulltrúa innan
S.F.R.
Hér á eftir fer stutt frásögn af
málþingi þessu sem ritstjóri tók saman
ásamt Kristínu Jónsdóttur þroska-
þjálfa og starfsmanni hér á bæ, en hún
sá um síðari hluta málþingsins, svo
það efni mætti til skila komast.
Málþinginu stjórnaði Sveinn Allan
Morthens framkv.stjóri. Hann flutti
nokkur inngangsorð og sagði að reynt
yrði að reifa sem flest sjónarmið í
þessum málum.
Félagsmálaráðherra Rannveig
Guðmundsdóttir flutti ávarp í
upphafi málþings. Hún kvað almenna
stefnu þá að flytja verkefni í auknum
mæli til sveitarfélaga. Því fylgdi
skilvirkni, hagkvæmni, betri meðferð
fjármuna og hagnýting fleiri krafta,
auk þess sem nálægðin væri dýrmæt
mjög. Auka þyrfti völd og áhrif
sveitarfélaga í stjómsýslu sem tryggði
frekari valddreifingu. Minnti á
reynslusveitarfélögin 12 sem ættu að
geta vísað veginn.
Hún minnti og á lögin um málefni
fatlaðra, þar sem áherzlan væri á til-
færslu síðar til sveitarfélaga. Sveitar-
félögin í dag sinntu mörgum þáttum
þessara laga s.s. leikskólaþættinuin,
liðveizlu, ferðaþjónustu, atvinnuleit
og félagslegum íbúðum. Benti á að
mikilvægt væri, að þjónustan væri
sem mest á einni hendi og ætti í raun
að aðlagast þeirri félagslegu þjónustu
sem rekin er af sveitarfélögum í dag.
Tilflutningurinn væri vandasamt og
viðkvæmt verkefni sem vanda yrði vel
og ekki yrði að neinu flanað. En svar
ráðherrans við spurningu málþings-
ins: ótvírætt já.
Eggert Jóhannesson framkv.stj.
ræddi því næst um þjónustu við
fatlaða í nútíð og framtíð.
Hann kvað félagslega þjónustu
vera mælikvarða á siðferðisþroska og
mannlega reisn. Allt á að byggjast á
sama rétti fatlaðra og annarra í
nútímaþjóðfélagi. Hins vegar væri
margt öfugsnúið í þessum efnum m.a.
væri umsýsla fjármuna hærra metin
en mannleg þjónusta. Velti upp
spurningunni: Eiga afköst að ráða
afrakstri eða eiga önnur jafngild
sjónarmið að komast að? Fatlaðir
löngum áður flokkaðir sem vandamál
í stað þess að litið væri á þá sem hluta
þjóðarheildar. A áttunda áratug
aldarinnar ruddi sú hugmyndafræði
sér braut sem við jafnrétti er kennd -
og í kjölfarið varð stórstíg þróun í
framfaraátt.
Hann ræddi svo um hugmynda-
fræði og beitingu hennar sem
vissulega væri vandasöm jafnvægis-
list. Varast bæri innfluttar áróðurs-
kenningar, sem ekki væru aðlagaðar
íslenzkum aðstæðum. Eggert taldi að
áköfustu talsmenn þess að alls-
herjarlausn fælist í flutningi yfir til
sveitarfélaganna væru í raun að lýsa
vantrausti á svæðisskrifstofumar og
störfin þar. Benti á að starfsmanna-
hald væri meginliður í málaflokknum
og spurði hvar sparast ætti. Hann
minnti á sláandi dæmi þar sem menn
hefðu á ráðstefnu rætt fjálglega um
tómstundir fatlaðra og nauðsynlega
blöndun þar þangað til upp hefði
staðið fötluð stúlka og beðið umfram
allt um félagsmiðstöð þar sem “við
getum verið við sjálf út af fyrir
okkur”. Þetta mætti aldrei gleymast.
Hann sagði svarið við spurningu
málþingsins ekki geta algilt verið.
Smærri sveitarfélög hefðu enga burði
til þessa. Nógu öflugar einingar
þyrftu til að koma, svo taka mætti við
svo viðamiklu verkefni. Varaði við
því að reynslu sem byggð hefði verið
upp væri dreift um víðan völl.
ítrekaði nauðsyn þess að hafa mið-
stöðvar á svæðunum.
Margrét Margeirsdóttir deild-
arstjóri fór í stórum dráttum
yfir stefnu félagsmálaráðuneytis, sem
væri eindregin sú að færa verkefni til
sveitarfélaga í auknum mæli. Hún
minnti á ákveðna gerjun sem fram
færi í málaflokknum sem fælist sér í
lagi í þróun til meiri stoðþjónustu,
enda hefðu hin nýju lög um málefni
fatlaðra tekið mið af því. Margrét
minnti á hina öru þróun og uppbygg-
ingu á liðnum áratugum einkum eftir
lagasetningu frá 1979. Stefnan ætíð
verið sú að færa þjónustu í heima-
byggð s.s. kostur væri. Minnti á
lagasetninguna um félagslega
þjónustu sveitarfélaga og um málefni
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDAFAGSINS
9