Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.03.1997, Blaðsíða 54

• IBRENNIDEPLI
Fjárlagaafgreiðsla hvers árs
kemur óneitanlega við ærið
marga þætti þjóðlífsins, nið-
urstöðutölur segja jafnvel til um
afkomu fjölmennra þjóðfélagshópa,
svo miklu skiptir hverju sinni hversu
um tölur þessar fer. Fjárlögin mynda
heildarramma um útgjöld til trygg-
ingamála s.s. menn vita og þar af
ræðst því hagur lífeyrisþega í afar
ríkum mæli, allt yfir í það að skipta
þar hreinlega sköpum. Liðið fjár-
lagaár fól í sér þrengri ramma en áður
og afleiðing þess birtist okkur í til-
finnanlegum skerðingum frekari upp-
bótar svo og skerðingum vegna fjár-
magnstekna. Við það bættist svo að
launahækkun kjarasaminganna 1995
var hvergi nærri að fullu skilað inn í
bótatölur trygginganna. Hér var ekki
um að ræða neinar stórtölur á fjár-
lagamælikvarða, en þegar til þolenda
var litið skiptu þær oft meginmáli um
kjör öll. Fjárlagatölur þessa árs fela í
sér framhald þeirra skerðinga er fyrir
voru, en þær fela heldur ekki í sér
neinar nýjar skerðingar og þakkað
skal það þó. Hins vegar taka fyrri
skerðingarákvæði nú til ársins alls og
eru því tilfinnanlegri fyrir heildarkjör
þessa árs. Enn er leitað lags hjá
stjómvöldum að þau fáist til að draga
eitthvað úr skerðingu frekari uppbótar
með hækkun viðmiðunarmarka og
enn skal vonað að einhver leiðrétting
fáist. Nú í ársbyrjun er
svo enn allt óljóst um
hversu kaupbreyt-
ingar kjarasamninga
skila sér inn í bóta-
tölur, en treyst á að
launþegahreyfingin
beiti afli sínu til þess
að ná þeim að fullu til
lífeyrisþega.
*
Alvarlegasta tala
fjárlaganna nú
fyrir málaflokk fatl-
aðra er utan efa fjár-
framlagið til Fram-
kvæmdasjóðs fatl-
aðra. Lög um málefni
fatlaðra kveða skýrt á
um afmarkaðan tekju- Ritstjóri
stofn sem óskertur skal ganga til
Framkvæmdasjóðs fatlaðra þ.e.
óskertar tekjur Erfðafjársjóðs. Sam-
kvæmt fjárlögum þessa árs eru tekjur
Erfðafjársjóðs samtals 420 millj. kr.
en Framkvæmdasjóður fatlaðra fær
aðeins 165 millj. kr. eða tæp 40 % af
lögboðnum tekjum sínum. Hér er um
ótrúlega mikla skerðingu að ræða en
raunar ekki meiri en var á síðasta ári,
þegar sjóðurinn fékk 257 millj. kr. af
390 millj. kr. og þurfti þá að taka á
sig afar fjárfrek rekstrarverkefni s.s.
alla frekari liðveizlu. Sá er þó regin-
munur þar á ráðstöfunarfé að í fyrra
bættust við mjög drjúgar upphæðir
bæði vegna Sólborgar og uppgjörs við
Erfðafjársjóð svo framkvæmdafé lið-
ins árs nálgaðist að vera um 330 millj.
kr. og fannst mörgum sem útdeila
skyldi að ekki veitti af. Skuldbind-
ingar nú vegna framkvæmda nema
nærri allri upphæðinni og er þá átt við
skuldbindingar ráðuneytisins sjálfs.
Því verður að segjast eins og er að
ekki blæs byrlega fyrir þau fjölmörgu
félög Öryrkjabandalagsins sem í
framkvæmdum hafa staðið og standa,
að þau fái eðlilega hlutdeild Fram-
kvæmdasjóðs fatlaðra í þeim fram-
kvæmdum s.s. lög segja ótvírætt til
um. Eitt er alveg Ijóst: Úthlutun úr
Framkvæmdasjóði fatlaðra verður
ekki auðvelt verk í ár.
*
Ibrennidepli síðasta tölublaðs var
rætt um þann mismun tekjutrygg-
ingarupphæðar sem er hjá öryrkjum
og ellilífeyrisþegum þ.e. að við 67 ára
aldurinn lækkar upphæð tekjutrygg-
ingar um nokkur hundruð krónur á
mánuði. Þetta þykir mörgum öryrkj-
anum hart við að búa, enda munar um
svona upphæð hjá mörgum þeirra.
Hins vegar fór ritstjóri rangt með til-
urð þessa mismunar og er bæði ljúft
og skylt að leiðrétta þá meinloku sína.
Hann sagði sem sé að í tíð fyrrum heil-
brigðis- og tryggingaráðherra hefði
tekjutrygging ellilífeyrisþega verið
lækkuð. Sá ágæti ráðuneytismaður
Jón Sæmundur Sigurjónsson segir
ritstjóra hér fara alrangt með. Málið
hafi verið það að tekjutrygging
öryrkja hafi á þessari tíð verið hækkuð
duggunarlítið þeim til hagsbóta að
sjálfsögðu og hefði mátt meta betur í
blaði okkar en svo að túlka það nærri
því á gagnstæðan veg. Það rétta hefði
hins vegar verið að ellilífeyrisþegar
hefðu þá ekki fengið þessa hækkun
og þannig hefði umræddur mismunur
myndast. Allra sízt vill ritstjóri fara
rangt með þá hluti sem varða kjör
öryrkja og aðgerðir allar þeim tengdar.
Hann biður auðmjúklega afsökunar á
þessari rangtúlkun sinni. Jón
Sæmundur sagði þetta réttilega hafa
verið nokkra kjarabót fyrir öryrkja
sem síðan hefði haldist og sízt mætti
vanþakka hana og
tekur ritstjóri undir
það. Hins vegar er
þessi mismunur til
staðar og áfram
munu því öryrkjar
kvarta yfir lækkun
bótaupphæðar þegar
ellilífeyrisaldri er
náð, en það er svo
allt önnur saga.
*
Talandi um skil
á milli öryrkja
og ellilífeyrisþega
þá skal hérgetið um
réttarbót sem ráðu-
neyti tjármála kom í
kring á liðnu ári og
vissulega er vert að
skoðar vél þúsundþjalasmiðsins Arnar í Örva.
54