Dagblaðið Vísir - DV - 17.01.2020, Blaðsíða 26

26 17. janúar 2020
Tímavélin Gamla auglýsingin11.04.1979 Helgarpósturinn
Hin eina sanna snákaolía
n Kaldar kartöflur, megrunarmæjónes og ófrýnilegi sveppurinn
n Mannskepnan leggur ýmislegt á sig til að losna við aukakílóin
M
egrunarkúr er eitt af orðunum
sem nútíminn hefur gert útlægt
en á árum áður var almenningi
selt ýmiss konar húmbúkk und-
ir merkjum megrunarkúra. Það er svo sem
ekki nýtt að markaðsmenn reyni að selja
fólki töfralausnir í leit að betra lífi, en við
skulum líta á allra furðulegustu kúrana
sem hafa náð fótfestu á Íslandi.
Smjörlíki gegn læknisvottorði
Það fór fyrst að bera reglulega á orðinu
megrunarkúr í íslenskum fjölmiðlum á
sjöunda áratug síðustu aldar. Það voru þó
skaplegir kúrar sem fólust helst í því að
borða minna af öllu og þannig minnka
kaloríufjölda í fæðunni. Við rákumst hins
vegar á afskaplega áhugaverðan kúr frá ár-
inu 1959 sem vekur fleiri spurningar en
svör.
„Í Ameríku er komið á markaðinn
smjörlíki, sem einkanlega er ætlað þeim,
sem eru í megrunarkúr eða eru hjarta-
bilaðir, og er þetta smjörlíki einungis selt
gegn framvísun á læknisvottorði,“ stendur
í stuttum mola um kúrinn.
Undraverk
Tveimur árum síðar, eða árið 1961, var
birt grein undir yfirskriftinni Herferð gegn
aukakílóum, þar sem því var haldið fram
að besti megrunarkúrinn væri fólginn í því
að borða áfir, sem er vökvinn sem verður
eftir þegar smjör er unnið úr rjóma, magurt
kjöt, grænmeti og ávexti.
„Þessi kúr getur gert undraverk, en
ásamt leikfimisæfingum kraftaverk. Eftir
einn mánuð ættuð þið, sem eruð mjög illa
farnar að vera komnar í samt lag, og þá ætt-
uð þið að taka sérstakt tillit til þeirra sem
viðkvæmastir eru, og leggja hart að þeim,“
stendur í greininni og með fylgja nokkrar
leikfimiæfingar.
Megrun án tára
Svo var það innreið sætuefnisins MinuSuk
árið 1971 sem lofaði megrun án tára.
MinuSuk átti að nota í kaffi, te og mat-
reiðslu en um var að ræða efni sem fram-
leitt var úr sætuefnunum sorbitol og
saccarin, laust við aukabragð og -verkanir.
Árið 1974 var Ayds megrunarkúrinn
kynntur til sögunnar og var miklu þyngdar-
tapi lofað á aðeins einum mánuði. Í aug-
lýsingu fyrir kúrinn var viðtal við konu sem
hafði misst rúmlega níu kíló á fjórum vik-
um og umbreytt lífinu. „Mér fannst ég vera
orðin gömul og ljót. Föt gátu ekkert hresst
upp á útlitið, þ.e.a.s. ef mér tókst einhvern
tímann að finna föt, sem ég komst í,” seg-
ir í auglýsingunni. Konan var hæstánægð
með að hafa grennt sig þar sem hún var á
leiðinni vestur um haf til að heimsækja vin
sinn. „Ég veit að ég er grönn og lít út einmitt
eins og hann man eftir mér. Kannski betur,
þökk sé Ayds.“
Ávaxtaæði
Það má með sanni segja að níundi og tíundi
áratugur síðustu aldar hafi verið gullaldar-
tími megrunarkúranna. Árið 1980 var sagt
frá bandarískum
megrunarkúr sem
fólst mestmegnis í
því að borða egg.
Einnig var sagt frá
þýska kúrnum sem
kenndur var við
Gayelord Hauser
en í þeim kúr átti
að drekka reglu-
lega einn bolla
af Hauser-drykk.
Uppskriftin að drykknum er eftirfarandi:
Setjið saman í einn pott og sjóðið við
vægan hita: Einn bolla fullan af sellerí,
smáhökkuðu með stönglum og blöðum, 1
bolla fullan af brytjuðum gulrófum, hálfan
bolla af smábrytjuðu salati, eina teskeið af
sjósalti, 1 lítra af vatni, 1 bolla af tómatsafa,
smávegis púðursykur. Sigtið soðið og síðan
má drekka það.
Ári síðar var Beverly Hills-megrunar-
kúrinn kynntur til sögunnar. Fyrstu sex
vikur þess kúrs mátti fólk aðeins borða
ávexti. Eftir þann tíma átti að bæta kol-
vetnisríkri fæðu í hádegismat og eggja-
hvítuauðugu fæði í kvöldmat. Ávallt skyldi
þó byrja daginn á ávexti.
Megrunarmæjó
Árið 1982 var svo komið að kartöflukúrn-
um. „Ef farið er nákvæmlega eftir hon-
um má losna við 3–5 kíló á viku án þess
að finna til sultar og verða meira að segja
hressari og sprækari en áður,“ stendur í
grein um fæðið. Greininni fylgir svo haug-
ur að kartöfluuppskriftum, til dæmis að
kartöflubollum, kartöflum með megr-
unarmæjónesi og brauð með köldum kar-
töflum. Girnilegt!
Scardale-kúrinn var einnig vinsæll
árið 1982 og kom líka frá Bandaríkjun-
um. Hann var sagður hættulaus öllum
þeim sem þjást ekki af öðrum sjúkdómi
en offitu. Kúrinn var einfaldur – ekki mátti
neyta áfengra drykkja og aðeins borða það
sem var á sérstökum Scardale-matseðli.
Veitingastaðurinn Rán stóð fyrir sérstök-
um Scardale-ferðum og var kúrinn kallað-
ur „Megrunarkúr sælkerans“.
475 hitaeiningar á dag
Nokkrum árum síðar, eða árið 1986, var
sagt frá ávaxtakúr sem svipaði til Beverly
Hills-kúrsins. Dagsmatseðill þeirra sem
smelltu sér á kúrinn var svohljóðandi:
n Morgunverður: Ein heil appelsína eða 2
sveskjur eða hálft greip.
n Hádegisverður: Lítil melóna eða stór
sneið af stærri melónu og ein stór sneið af
vatnsmelónu.
n Síðdegis: Ein pera eða annar ámóta
ávöxtur.
n Kvöldverður: Ein pera, appelsína, epli
og ein plóma.
n Fyrir háttinn: Eitt epli.
Þessi kúr innihélt aðeins 475 hitaein-
ingar og má slá því föstu að fáir hafi enst
á honum.
Heiðar snyrtir blandar sér í málin
T-Kúrinn, megrunarkúrinn sem hrífur,
átti sína stund í sviðsljósinu árið 1987 en
hann fólst í því að borða trefjaríka fæðu.
Þetta ár litu megrunarpillurnar U.S. Grape
Slim einnig dagsins ljós, en Heiðar Jóns-
son, oftast kallaður Heiðar snyrtir, hélt
uppi heiðri pillanna á Íslandi. Lofaði hann
að hægt væri að missa allt að tvö kíló á viku
með því að neyta taflnanna. Voru pillurn-
ar sagðar bylting í megrun og tekið sérstak-
lega fram að Joan Collins og Linda Evans
úr Dynasty notuðu þær reglulega.
Þá verður að minnast á kálsúpukúr-
inn margfræga en eins og nafnið gefur til
kynna nærðist fólk eingöngu á kálsúpu í
heila viku. Eftir þessa viku átti fólk að geta
verið búið að missa allt að fimm kíló, það
er að segja ef fólk gat komið kálsúpu niður
í hvert mál í sjö daga.
Sveppurinn frægi
Árið 1991 var BIOMIN megrunarkexið
auglýst og því haldið fram að ein kexkaka
gæti komið í staðinn fyrir heila máltíð. Þá
innihélt einn pakki af kexkökunum fimm
daga megrunarkúr.
En síðan var það árið 1995 þar sem allt
breyttist. Þá fór sveppateið svokallaða eins
og eldur um sinu á Íslandi. Um var að ræða
svokallað Mansjúríute sem var unnið úr
mansjúríusveppnum, en til að geta tekið
þátt í kúrnum þurfti mikinn viljastyrk þar
sem landsmenn þurftu að rækta sveppinn
heima hjá sér. Var hann ófrýnilegur að sjá
og teið afskaplega bragðvont, en fólk stóð
í þeirri trú að teið væri allra meina bót og
gæti jafnvel lengt lífið. Átti að drekka að
minnsta kosti eitt glas af teinu á dag og
var það vandmeðfarið að rækta svepp-
inn. Hann mátti ekki komast í snertingu
við málma og mátti alls ekki henda honum
í ruslið heldur þurfti að urða hann. Með-
al þeirra sem drukku sveppateið var leik-
arinn Gunnar Eyjólfsson heitinn sem fékk
sinn fyrsta svepp hjá leikkonu í Þjóðleik-
húsinu samkvæmt frétt DV um sveppinn.
Stuttu síðar vöruðu læknar við sveppa-
teinu og sögðu það geta haft slæm áhrif
á heilsuna. Gaman er að láta það fylgja
sögunni að sveppateið er líkt og drykk-
urinn Kombucha sem hefur verið gríðar-
lega vinsæll undanfarið. n
Lilja Katrín Gunnarsdóttir
lilja@dv.is
Stór orð
Fólki var lofað
gríðarmiklu
þyngdartapi á
stuttum tíma á
AYDS-kúrnum.
Lærimeistarinn Hér má sjá
útlistingu á Hauser-mataræðinu.
Frægur kúr
Heiðar snyrtir tók
þátt í megrunar-
bylgjunni.
Á enn við Sveppateinu svipar til dryk
ksins
Kombucha sem hefur verið gríðarl
ega vinsæll
síðustu misseri.