Dagblaðið Vísir - DV - 17.01.2020, Blaðsíða 47

PRESSAN 4717. janúar 2020
ingsafl í geimnum. Sem dæmi
um þetta má nefna að ef geim-
fari, sem svífur um í þyngdar-
leysi geimsins, kveikir á vasaljósi
og lýsir fram fyrir sig mun ljósið
ýta honum hægt og rólega aftur
á bak. Sólarseglið virkar á sama
hátt. Það skiptir því máli á hvorri
hlið sólarinnar seglið verður
svo það sendi ekki mikið magn
hættulegra geisla til jarðarinnar
eða skyggi algjörlega á sólarljósið
því við verðum jú að fá það til að
líf geti þrifist hér á jörðinni.
Þegar, og ef, búið verður að
koma svona segli fyrir á annarri
hlið sólarinnar hefst ferlið síðan
en það tekur ansi langan tíma.
það tekur sólina 230 milljónir
ára að fara einn hring um miðju
Vetrarbrautarinnar. Á þeim tíma
var hámarksflutningurinn á sól-
inni og sólkerfinu um 300 ljósár.
Það er auðvitað alltof hægt ef við
fáum viðvörun um að stjarna
sé að springa og að við höf-
um nokkrar milljónir ára til að
bjarga okkur. En Caplan telur sig
hafa svar við þessu, hugmynd
sem eykur hraðann. Það er þó sá
galli á þeirri hugmynd að hún er
miklu flóknari í framkvæmd en
fyrrnefnd sólarseglshugmynd og
er hún eiginlega nægilega flókin
ein og sér.
Þessi hugmynd gengur út á
að smíða svokallaðan „Caplan
Thruster“ (hann nefndi hann eft-
ir sjálfum sér) en það er risastór
mótor sem vinnur vetni og helí-
um úr sólinni. Vetninu er síðan
skilað aftur í sólina en helíuminu
er dælt inn í risastóran samruna-
ofn sem framleiðir rosalega heitt
súrefni sem er síðan skotið aftur
úr mótornum og myndar þannig
knúningsafl.
En eðlilegt streymi vetnis og
helíums frá sólinni, með sólvind-
um, skilar þó ekki nægilega miklu
eldsneyti til að geta knúið mótor-
inn og því þarf að fá sólina til að
senda mun meira af þessum efn-
um frá sér svo hægt sé að safna
þeim saman og nota í samruna-
ofninn. Caplan leggur til að það
verði gert með því að koma stór-
um speglum fyrir kringum sólina
svo þeir endurkasti hluta af sólar-
ljósinu aftur til baka á einn blett á
yfirborði sólarinnar. Þar mun sól-
in hitna gríðarlega mikið og byrja
að senda aukaskammta ef efnun-
um frá sér.
Með svona mótor væri hægt
að flytja sólina rúmlega 30 ljósár
á einni milljón ára og þannig
væri hægt að ferðast til annarra
stjarna í Vetrarbrautinni. Mótor-
inn gæti meira að segja flutt sól-
kerfið út úr Vetrarbrautinni og
yfir í næstu stóru vetrarbraut,
Andrómedu, á innan við einum
milljarði ára.
Framkvæmanlegt
Það þarf af skiljanlegum ástæð-
um gríðarlega mikið efni til að
byggja svona mótor. Svo mikið
að við verðum að taka plánet-
una Merkúr algjörlega í sundur
og nota alla þá málma sem eru
í henni til að geta smíðað slík-
an mótor. Það er hægara sagt
en gert að taka heila plánetu og
hluta niður og af þeim sökum er
mjög líklegt að við munum aldrei
geta smíðað svona mótor þótt
það sé fræðilega séð mögulegt.
Svo þarf auðvitað að taka
með í reikninginn hvort við, sem
tegund, munum ekki einfaldlega
vera búin að gera út af við okk-
ur sjálf af yfirborði jarðarinnar
áður en við komumst nærri því
að leggja út í svo stórar fram-
kvæmdir eins og lýst er hér að
ofan.
Einnig er rétt að hafa í huga að
ef okkur tekst ekki að komast á
brott frá plánetunni okkar á ein-
hverjum tímapunkti þá munum
við sem tegund líða undir lok því
okkur mun væntanlega takast
að eyðileggja hana en ef ekki þá
mun sólin þenjast út og gleypa
jörðina með húð og hári en það
gerist þó ekki fyrr en eftir mjög
langan tíma.
En kannski mun okkar takast,
í fjarlægri framtíð, að taka sólina
okkar og pláneturnar í sólkerfinu
með okkur og leggja í ferðalag
um óravíddir hins óendanlega
alheims. n
Stjarnfræðilega framsæknar hugmyndir
n Hefur þróað mótor sem getur fræðilega séð flutt allt sólkerfið okkar n Þyrfti að búta plánetuna Merkúr upp
Mögnuð veröld Flutningur á sólkerfi
hljómar eins og vísindaskáldskapur.