Morgunblaðið - 23.01.2020, Qupperneq 12

12 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. JANÚAR 2020
Að huga vel að eigin heilsueykur líkur á því að með-gangan og fæðingingangi vel og móður og
barni heilsist vel. Á meðgöngu
gefst tækifæri til að endurskoða
daglegar venjur með það í huga að
búa barni sínu bestu skilyrði til
vaxtar og þroska.
Góð næring er mikilvæg fyrir
vöxt og þroska barns í móðurkviði
og stuðlar að heilbrigði þess síðar
á ævinni. Hún er ekki síður mikil-
væg fyrir vellíðan og heilsu kon-
unnar sjálfrar og stuðlar að hæfi-
legri þyngdaraukningu á
meðgöngu. Einungis er mælt með
að taka fólattöflu og D-vítamín til
viðbótar við almennar ráðleggingar
um gott mataræði.
Þyngdaraukning er eðlileg
Það er eðlilegt að þyngjast á
meðgöngu. Hæfileg þyngdaraukn-
ing er til marks um góða líkamlega
aðlögun móður og góðan fóstur-
vöxt. Meðganga er hins vegar
áhættuþáttur fyrir óhóflega þyngd-
araukningu, sem eykur hættu á
hjarta- og æðasjúkdómum og syk-
ursýki síðar á ævinni. Bæði óhófleg
þyngdaraukning og offita hefur
verið tengt aukinni áhættu fyrir
móður og barn.
Ráðleggingar um hæfilega
þyngdaraukningu á meðgöngu taka
mið af þyngd móður fyrir þungun
og eru tengdar rannsóknum á
heilsu móður og barns. Konum
sem eru í eða undir kjörþyngd er
ráðlagt að þyngjast meira en þeim
sem eru yfir kjörþyngd.
Hreyfing hefur jákvæð áhrif
Regluleg hreyfing hefur jákvæð
áhrif fyrir móður og barn á með-
göngu, í fæðingu og eftir fæðingu.
Margt bendir til þess að hreyfing
dragi úr fylgikvillum á meðgöngu
og auki líkur á hæfilegri þyngdar-
aukningu. Hreyfing bætir m.a.
blóðflæði og súrefnisflutning frá
móður til barns. Hún viðheldur
orku og dregur úr þreytu, kemur í
veg fyrir bakverki eða dregur úr
þeim, minnkar líkur á bjúgsöfnun,
minnkar líkur á streitu og kvíða og
bætir svefn.
Mælt er með því að stunda
hreyfingu í minnst 30 mínútur dag-
lega og má skipta þessum tíma nið-
ur í 10-15 mínútur í senn. Þær
konur sem fá meðgöngukvilla,
sjúkdóma eða hafa sjúkdóma fyrir
njóta líka góðs af reglulegri hreyf-
ingu.
Svefn er nauðsyn
og vímuefni áhætta
Nægur svefn er mikilvægur og
markviss slökun er áhrifarík til að
auka vellíðan og draga úr óþæg-
indum, álagi og streitu. Það er
mikill heilsufarslegur ávinningur af
því að gefa sér þann tíma sem þarf
til að sofa. Svefnþörf er aukin á
meðgöngu og konan þarf að fara
fyrr að sofa en hún er vön og þarf
líklega að hvíla sig meira yfir dag-
inn. Í lok meðgöngu verður oft
breyting á svefnmynstri vegna
hinna miklu líkamlegu breytinga
sem eiga sér stað.
Barnshafandi konur ættu hvorki
að neyta tóbaks, áfengis eða vímu-
efna. Áhættan sem fylgir notkun
þessara efna á meðgöngu er vel
þekkt. Efnin fara yfir fylgjuna og
geta haft afdrifaríkar afleiðingar
fyrir barnið. Ávinningurinn af því
að hætta er því ótvíræður. Hægt
er að fá aðstoð í mæðravernd
heilsugæslunnar ef þörf krefur. Á
heilsuvera.is er að finna upplýs-
ingar um meðgöngu og ýmsar ráð-
leggingar.
Hugað að heilsu á meðgöngu
Morgunblaðið/Ásdís
Barnshafandi Þær konur sem fá meðgöngukvilla, sjúkdóma eða hafa sjúk-
dóma fyrir, njóta líka góðs af reglulegri hreyfingu, segja ljósmæðurnar.
Heilsuráð
Karitas Ívarsdóttir
og Ragnheiður
Bachmann,
ljósmæður á Þróun-
armiðstöð íslenskrar
heilsugæslu.
Unnið í samstarfi við Heilsugæslu
höfuðborgarsvæðisins.
Ljósinu, endurhæfingar- og stuðn-
ingsmiðstöð fyrir fólk sem hefur
fengið krabbamein, var í vikunni
færður 700 þús. kr. styrkur í nafni
Guðrúnar Ögmundsdóttur, fv. al-
þingismanns, sem lést fyrir skömmu.
Stofnaður var Gunnusjóður sem ætl-
að að styðja við þá sem minna hafa á
milli handanna og eiga því erfitt með
að nýta sér þætti í starfsemi Ljóssins
sem eru í verðskrá.
Kristín Jónsdóttir, vinkona Guð-
rúnar úr Kvennalistanum, sagði við
afhendingu að eftir lát Gunnu hefðu
margir viljað minnast þessarar
merku konu. Kvennalistakonur stofn-
uðu því bankareikning sem fólk gat
lagt inn á, segir í tilkynningu.
Að sögn Gísla Víkingssonar, eftir-
lifandi eiginmanns Guðrúnar, sagði
Guðrún að Ljósið væri sér að skapi
vildi fólk minnast sín. Einnig komu að
málum konur úr Exedra, sem er vett-
vangur fjölbreytts hóps kvenna í at-
vinnulífinu og Guðrún tók þátt í.
„Guðrún hvatti okkur til að vera
göldróttar í krafti samstöðu. Hún var
ótrúleg kona,“ segir Sigþrúður Ár-
mannsdóttir frá Exedra. Þeir sem
vilja leggja ljósinu lið geta lagt inn á
reikningsnúmer: 0137-05-065826 kt.
590406-0740. sbs@mbl.is
Gunnusjóður stofnaður til styrktar Ljósinu
Göldróttar í krafti samstöðu
Gunna F.v. Sigþrúður Ármann, Kristín Jónsdóttir, Erna Magnúsdóttir, Gísli
Víkingsson, Ingibjörg Gísladóttir og Ragnheiður Agnarsdóttir.
Jóhann Sveinbjörnsson, 86 ára kylf-
ingur á Seyðisfirði, var á dögunum
valinn Austfirðingur ársins að mati
lesenda Austurfréttar. Þar kemur til
að í ágúst síðastliðnum kom Jóhann
til hjálpar ungri konu frá Sviss sem
hrapað hafði í fjallinu fyrir ofan golf-
völlinn á Seyðisfirði og slasast alvar-
lega. Á vellinum heyrði hann köll kon-
unnar og ekki mátti tæpara standa að
henni yrði bjargað.
Fuglar kölluðust á
„Ég var efst á golfsvæðinu, við ræt-
ur Bjólfs, þegar mér fannst ég heyra í
fuglum kallast á. Ég heyrði hljóðið
nokkrum sinnum svo ég stoppaði og
hóaði upp í fjallið. Ég fékk svar, en
fuglarnir svara manni stundum, þann-
ig að ég hélt áfram að slá. Ég heyrði
hljóðið hins vegar við og við og hugs-
aði með mér að þetta gæti verið
mannsrödd,“ segir Jóhann, sem fékk
lögreglumanninn á Seyðisfirði í lið
með sér. Þegar þeir báðir lögðu við
hlustir fór ekkert á milli mála.
Björgunarsveitarfólk úr Ísólfi á
Seyðisfirði kom á staðinn með dróna
og staðsetti konuna í um 150 metra
hæð. Jóhann segir að afar erfitt hafi
verið að staðsetja hvaðan köllin komu,
hún hafi verið mun nær golfvellinum
en hann hélt fyrst.
Þakkaði lífgjöfina
Konan lá á syllu í vatni og var orðin
mjög köld þegar björgunarmenn kom-
ust loks til hennar. Aðgerðin gekk
hratt og vel fyrir sig, enda eins gott, á
þessum árstíma dimmir hratt og talið
er að konan hefði ekki lifað af nóttina.
Í framhaldinu var konan flutt til
Reykjavíkur með sjúkraflugi, hvar
læknar björguðu henni frá lömun með
skjótum handtökum. Jóhann fékk svo
í haust kort frá konunni þar sem hún
þakkaði lífgjöfina og er hún á bata-
vegi.
Jóhann Sveinbjörnsson valinn Austfirðingur ársins
Gifturík golfferð á Seyðisfirði
Austfirðingur Jóhann Sveinbjörns-
son hér með viðurkenningarskjal.
Blanda ketóna og beta-
hýdroxýbútýrat (BHB), sam-
sett til að vinna með ketósa-
mataræði og hreyfingu.
Minni
sykur-
löngun
Úrval af þorramat
Fossháls 27, 110 Reykjavík
Opnunartími 7.30-16.30
Sími 557 8866
pantanir@kjotsmidjan.is
Komdu við
eða sérpantaðu
Gæða
kjötvörur