Morgunblaðið - 18.04.2020, Page 31

MINNINGAR 31
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. APRÍL 2020
Frímann & hálfdán
Útfararþjónusta
Frímann
897 2468
Hálfdán
898 5765
Ólöf
898 3075
Sími: 565 9775
www.uth.is
uth@uth.is
Cadillac 2017
Faðir minn,
Kjartan L. Pálsson,
hefur kvatt þessa
jarðvist eftir 80 ára
dvöl. Hún var hon-
um ekki alltaf auðveld. Föður-
missir 6 ára gamall og veikindi
móður hans lituðu æskuárin.
Hann var óstýrilátur og óþekkur
í skóla. Hann minntist oft á það
við mig, eftir að ég hóf að stunda
myndlist, að hans helsta mynd-
listarafrek hefði verið þegar
hann átti að teikna mynd í barna-
skóla og teiknaði grafreit með
nafn kennarans ritað á krossin-
um sem stóð teinréttur upp úr
moldinni. Þá fékk hann reisu-
passann frá þeirri námsstofnun.
Ég get illa ímyndað mér
hvernig það hefur verið fyrir 14
ára barn að ráða sig í vinnu á tog-
ara. En það gerði hann og sigldi
svo á milli heimsálfa á norsku
farskipi í 4 ár. Þegar hann kom
svo til Reykjavíkur gekk hann
niður Laugaveginn í gallabuxum
og ermalausum bol, tattúveraður
upp eftir báðum handleggjum og
með lokk í eyranu. Við erum að
tala um sjötta áratuginn og hann
aðaltöffarinn í bænum. Þá hitti
hann mömmu. Henni leist vel á
Kjartan
Lárus Pálsson
✝ Kjartan LárusPálsson fædd-
ist 6. október 1939.
Hann lést 3. apríl
2020.
Útför hefur farið
fram.
kauða og hann
hætti siglingum til
að eignast með
henni fjölskyldu.
Fjölskyldan var
honum ætíð mikil-
væg. Ég kynntist
honum samt ekki
bara sem föður
heldur líka sem
samstarfsfélaga í
fararstjórn í sumar-
húsum í Hollandi á
tíunda áratugnum. Það sparaði
fyrirtækinu nefnilega talsvert að
hafa okkur feðgana saman því
við gátum búið í sama kofa.
Pabbi var einstakur fararstjóri
og fann skemmtilega lausn á
öllu. Eitt sinn eftir að bóndi hafði
borið skít á túnin í nágrenni við
sumarhúsin kom farþegi til hans
og kvartaði. „Þú verður að gera
eitthvað í þessari lykt, Kjartan!“
æpti reiður farþeginn. Pabbi fór
þá á bak við, sótti þvottaklemmu
og rétti honum og sagði: „Settu
þessa hið snarasta á nef þitt.“
Auðvitað rann farþeganum strax
reiðin og hló.
Í raun er ótal sögur hægt að
segja af föður mínum og eflaust
munum við mörg gera það næstu
daga. Hann afrekaði merkilega
margt á einni ævi. Hann fór sínar
eigin leiðir og gat urrað jafnt og
hann gat hlegið. Hann var samt
alla tíð óþekktarpési. Óstýriláta
barnið yfirgaf hann aldrei.
Undir lokin glímdi hann við
veikindi sem háðu honum síðustu
ár ævinnar. Hann vildi helst ekki
að fólk myndi sjá sig svo veikan
þannig að hann fann sér kósí stól
heima við þar sem hann gat horft
á íþróttastöðvar. Ég og synir
mínir nutum góðs af því og sát-
um með honum yfir allmörgum
Evrópuleikjum í fótbolta og
leikjum í ensku, þýsku og
spænsku deildunum. Fjölskyld-
an var því alltaf nálæg honum.
Þess vegna var sérlega leitt að
þegar hann var lagður á spítala
væri bann við heimsóknum. Við
fjölskyldan töluðum hins vegar
við hann daglega í síma og stund-
um hugsaði ég að hann fengi
kannski fulllítinn frið frá sím-
hringingum. Eftir 17 daga inn-
lögn kvaddi hann. Móðir mín
fékk þá að fara á spítalann og
kveðja. Hún hélt í hönd hans síð-
ustu 15 mínúturnar sem hjartað
sló og í 5 mínútur eftir að það
hætti að bærast. Mér finnst það
huggun að hugsa til þess að hann
hafi ekki verið einn síðustu and-
artökin. Ég kveð hann hins veg-
ar í huga mér og hjarta og saman
blandast tár og bros.
Hvíl í friði.
Jón B.K. Ransu.
Kjartan L. Pálsson var kvadd-
ur 15. apríl, kær samstarfsmaður
í fararstjórn og leiðsögn í ótelj-
andi mörgum Írlandsferðum. Við
hittumst fyrst líklega í byrjun ní-
unda áratugar síðustu aldar en
þá var Kjartan fararstjóri hjá
Samvinnuferðum og kom með
hóp til Dublin þar sem ég var við
nám. Á þessum tíma voru að
jafnaði aðeins tvær svona ferðir
frá Íslandi, haustferð í október
og svo páskaferð. Námsmaður-
inn hitti Íslendingana og ævar-
andi vinskapur myndaðist við
fararstjórann. Hann hafði svo
samband fyrir páska 1984 og
spurði hvort ég gæti ekki komið
með sér sem fararstjóri til Du-
blin þá. Ég sló til og þar með var
ævintýrið hafið. Fljótlega fjölg-
aði Dyflinnarferðum og úr varð
mikið ævintýri þegar við skrif-
uðum merkan kafla í ferðaþjón-
ustusögu Írlands með því að fara
þangað með hverja breiðþotuna
af annarri fulla af fólki svo vikum
skipti þegar varla voru þar
nokkrir ferðamenn utan venju-
legs ferðamannatíma í október
og framundir jól. Það var sem
sagt minn kæri KLP sem kom
mér í fararstjórn og réð þannig
miklu um lífshlaup mitt. Fyrir
það verð ég eilíflega þakklátur
og þakklátur er ég líka fyrir það
hafa hitt þennan mann sem var
ekki aðeins góður fararstjóri
heldur einhver glaðlyndasti og
skemmtilegasti maður sem ég
hef kynnst. Maður sem var gott
að vera með og vinna með. Í gleði
okkar og gáska flaug ýmislegt í
óhefluðum orðum, það var liður í
vinskapnum. Þessi samvera á Ír-
landi leiddi svo til fleiri góðra
vinatengsla. Við sem höfum tekið
þátt í Írlandsævintýrinu með
Samvinnuferðum-Landsýn, Úr-
vali-Útsýn og VITA höfum verið
samheldinn og sterkur hópur;
Helga Einars, Svana, Helgi Dan,
Sigrún, Stebbi og fleiri. Ein-
hvern veginn sameinuðumst við
öll í gegnum Kjartan. Og nú er
hann horfinn á braut, dillandi
hláturinn slokknaður og glettnin
horfin okkur. Allt minningin ein,
fögur minning um merkan og
skemmtilegan samferðamann og
vin.
Jón Baldvin Halldórsson.
Kær vinur minn, Magnús Ax-
elsson, er fallinn í valinn. Við
kynntumst fyrst er ég var 10 og
hann 11 ára í flokki innan Víkinga-
deildar í Skátafélagi Reykjavíkur.
Þegar við vorum fullorðnir gátum
við karpað um það fram og aftur
hvor okkar hefði verið flokksfor-
inginn. Ég var reyndar flokksfor-
inginn, en í það mál fékkst aldrei
nein niðurstaða þar sem báðir gát-
um við verið sauðþráir.
Árið 1958 var Hjálparsveit
skáta í Reykjavík lögð niður vegna
deilna við Skátafélag Reykja-
víkur, en árið 1962 endurstofnuðu
skátafélögin í Reykjavík HSSR og
skipulögðu leitarflokka. Ég var
einn af stofnfélögunum, og þegar
ég var orðinn flokksforingi í
HSSR fékk ég Magnús til að koma
inn í hjálparsveitina.
Árið 1969 hélt HSSR æfingu og
keppni við Selvallavatn. Svo fór,
að Delta-flokkurinn minn vann
flokksverðlaunin og við Magnús
unnum tvímenningskeppnina. Á
mynd frá þessari æfingu erum við
Magnús því hvor með sinn bikar-
inn. Það er ekki að spyrja að því,
einn „táningurinn“ heldur sig fast
við það, að við Magnús hefðum
„svindlað“, og enn í dag kemur það
stundum upp á yfirborðið og þá er
karpað um það.
Árið 1969 keypti HSSR Skáta-
búðina og einn góður félagi okkar
stakk upp á því að við myndum
selja flugelda um áramótin. Þetta
varð eitt allsherjar ævintýri og
flugeldasalan hefur síðan þá staðið
fjárhagslega undir þeim glæsilegu
björgunarsveitum sem eru ein-
stæðar á heimsvísu og eru einn
mikilvægasti hlekkurinn í öryggis-
Magnús Axelsson
✝ Magnús Axels-son fæddist 15.
september 1945.
Hann lést 1. apríl
2020.
Magnús var
jarðsunginn 8. apr-
íl 2020. Minningar-
athöfn verður 15.
september 2020 og
verður auglýst
síðar.
málum Íslands.
Magnús var lærður
leikari og með mjög
fína „auglýsinga-
rödd“ og lengi vel
talaði hann inn á all-
ar auglýsingar sem
vörðuðu flugeldasöl-
una.
Á þessum árum
vorum við Magnús
mikið saman í
skemmtanalífinu og
þriðji maðurinn bættist í hópinn,
en það var Jón Þórisson (1948-
2016), einstaklega ljúfur og
skemmtilegur félagi. Jón var sen-
umaður í Iðnó og dró þar frá og
fyrir leiktjöldin og fékk þannig
viðurnefnið Jón „mínus“. Við þrír
brölluðum margt og þær voru ófá-
ar ferðirnar í Glaumbæ.
Haustið 1970 hélt ég til Vínar í
framhaldsnám, en var þó áfram
virkur í starfi HSSR um jólin og á
sumrin. Eitt af síðustu verkum
sem ég vann fyrir HSSR var að ég
tók að mér ritstjórn 40 ára afmæl-
isrits sveitarinnar. Jón Oddgeir
Jónsson (1905-1993) stofnaði
formlega árið 1932 Blóðgjafa- og
hjálparsveit skáta í kjölfarið á al-
þingishátíðinni 1930. Í þessu af-
mælisriti er viðtal sem Magnús
tók upp við Jón Oddgeir, en það er
mjög þýðingamikið fyrir sögu
hjálparsveitarinnar.
Eftir að ég kom heim frá námi
hittumst við Magnús ekki eins oft
og áður, en það voru alltaf mjög
ánægjulegar stundir. Um tíma
bjuggu Bárður sonur minn og
Magnús ásamt Auði eiginkonu
hans í sama húsi. Milli þeirra
skapaðist góð vinátta og þegar
Bárður ásamt heitkonu sinni var
að kaupa hús hjálpaði Magnús
þeim mjög faglega við að kljást
við óbilgjarnan seljanda.
Það kemur alltaf upp þessi til-
finning þegar vinir falla frá, að
það sé svo margt sem maður eigi
vantalað við þá, og það á svo sann-
arlega við um vin minn Magnús
Axelsson. Ég votta eiginkonu
hans, þremur sonum og barna-
börnum innilega samúð mína.
Smári Ólason.
✝ Sveinn Ár-mann Eyfell
Eggertsson var
fæddur 13. ágúst
1935 að Önundar-
horni, Austur-
Eyjafjöllum. Hann
lést á Landspít-
alanum 17. mars
2020.
Foreldrar hans
voru Elísabet
Brynjúlfsdóttir, f.
21. ágúst 1911, d. 6. nóvember
1983 og Eggert Brandsson, f.
19. febrúar 1906, d. 16. janúar
1988. Sveinn átti eina systur
sem er látin og þrjá bræður
sem lifa hann. Systkini Sveins
eru, Stefanía, f. 24. maí 1932, d.
27. fe.b 2019, Baldvin, f. 18. maí
1941, Birgir, f. 22.
júní 1945, og
Brandur, f. 25.
sept. 1947.
Fyrrverandi
eiginkona hans var
Lilja Bögeskov, f.
15. desember 1937.
Sonur þeirra er
Smári Sveinsson, f.
26. ágúst 1959.
Kona hans er
Ragnhildur Sig-
urðardóttir, f. 3. september
1967. Smári á fjögur börn og
tvö barnabörn. Seinni eigin-
kona Sveins er Rósa Kristjáns-
dóttir, f. 23. febrúar 1949. Út-
förin fór fram í kyrrþey frá
Seltjarnarneskirkju 20. mars
2020.
Nú hefur hann Sveinn mágur
minn kvatt þetta líf í hárri elli
(eins og sagt er um fólk sem
komið er yfir áttrætt). Hann
hefði svo sannarlega ekki tekið
undir þau orð. Síðustu tvö ár
voru honum afar þung, þar sem
hann dvaldi á spítala um nokkurt
skeið en komst þó aftur heim til
Rósu sinnar.
Það var gaman að koma til
þeirra Rósu í litlu íbúðina þeirra
sem var undir súð. Þar var öllu
haganlega komið fyrir. Þvotta-
vélin var komin inn í vegg sem
og saumavélin.
Sveinn dró saumavélina út og
munaði ekki um að gera eitt
stykki pils á Rósu sína. Tölvan
var einnig dregin út, á sleða sem
Sveinn bjó til. Fallegt loftljós var
gert úr skyrdósum og svona
mætti lengi telja. Ef komið var
nálægt stað utandyra hringdi
bjalla inni í litlu húsi sem hann
útbjó.
Það kennir líklega margra
grasa á háaloftinu, því það mátti
fáu henda. Sveinn fann oftast not
fyrir hlutina.
Já, Sveini var margt til lista
lagt, eins og þeim bræðrum
öllum. Á veggjum íbúðarinnar
hanga málverk af ýmsum toga
eftir hann sjálfan. Í afmælisboð-
um var á boðstólum heimabakað,
bragðbætt og listilega skreytt af
honum sjálfum.
Hann tók oft lagið á hljóm-
borðið og þá oftar en ekki lög
samin af honum sjálfum.
Sveinn gerði við saumavélar
og hvað eina. Ég heyrði sögu um
hlut sem hafði bilað og sendur
var til höfuðstöðva til viðgerða.
Hluturinn var sendur til baka því
ekki var hægt að gera við hann.
Þá fór Sveinn í málið og enn 10
árum síðar virkar þessi hlutur
fínt.
Þegar við Sveinn vorum ung
var nú ekki verið að hampa hug-
vitsfólki, ekkert slugs við hugs,
bara vinna og vera duglegur
helst í drep.
Já, það lék svo sannarlega allt
í höndunum á Sveini og væri ég
ekki hissa þótt hann væri farinn
að lagfæra eitthvað hinum
megin.
Ég þakka þér samfylgdina og
megi elskulegri eiginkonu, syni,
barnabörnum og barnabarna-
börnum líða sem allra best.
Farðu í guðs friði.
Gyða Ásbjarnardóttir.
Sveinn Ármann
Eyfell Eggertsson Við andlát góðvin-ar rifjast upp liðnar
samverustundir með
þeim hjónum, Einari
og Sigrúnu. Einar
var drengur góður, ræðinn,
skemmtilegur og hláturmildur.
Hann var mikill bókamaður og
hafsjór af fróðleik. Ef leita þurfti
að góðum bókum í nútíð eða fortíð
var auðveldast að nefna það við
Einar. Honum var ýmislegt til
lista lagt, svo sem lagni við að
teikna og mála með vatnslitum.
Hélt hann sýningu á myndum sín-
um, verðlagði þær hóflega og gaf
svo andvirðið til góðs málefnis.
Tónlistin var Einari hugleikin,
hann lék á orgel, píanó og harm-
onikku. Söngrödd hafði hann
prýðilega og dreif sig í kórstarf
þar sem því varð við komið.
Við vorum öll fjögur skóla-
systkin í menntaskóla forðum, þó
kynni okkar af Einari yrðu fyrst
þegar hann og Sigrún hófu sam-
búð. Hún hafði með sér ungan son,
Kristján Björn, sem Einar gekk í
föðurstað. Varð þeim vel til vina. Á
þeim tíma var hann prestur í Ár-
nesi á Ströndum. Gaman var að
heimsækja þau þangað, ásamt því
að kynnast undurfallegu landslagi
á Ströndum. Æðarvarp var í eyju í
Trékyllisvíkinni, þangað sótti
Einar ánægju og tekjuauka.
Árnessókn var fámenn í tíð
Einar Guðni
Jónsson
✝ Einar GuðniJónsson fædd-
ist 13. apríl 1941.
Hann lést 4. apríl
2020.
Útför Einars var
gerð 16. apríl 2020.
Einars. Það var því
dapurt þegar söfnuð-
urinn varð að tveim
hópum, með og móti
þeirri hugmynd að
byggja nýja kirkju í
sókninni. Einari þótti
vænt um gömlu
kirkjuna og vildi veg
hennar sem mestan.
Hún var viðhalds-
þurfi, t.d. var þakið
lekt, þannig að for-
láta Guðbrandsbiblía, sem færð
var kirkjunni að gjöf, varð að fara í
skjól milli athafna svo hún yrði
ekki fyrir vatnstjóni. Þannig fór,
að meirihluti safnaðarins vildi
byggja nýja kirkju og allt við-
haldsféð til gömlu kirkjunnar rann
til nýbyggingar. Það hryggði okk-
ar mann.
Þar að kom, að embætti sóknar-
prests á Kálfafellsstað í Suður-
sveit varð laust til umsóknar.
Þangað var ljúft að flytja. Þar var
æskuheimili Einars, höfðu bæði
faðir hans og afi þjónað þar. Hjón-
in undu sér vel og sem fyrr voru
þau höfðingjar heim að sækja.
Einar var ólatur við að keyra milli
Suðursveitar og Reykjavíkur,
þótti honum það ekki mikið mál.
Vorum við iðulega minnt á, að það
væri ekki lengra fyrir okkur að
skreppa frá Reykjavík og austur.
Eftir að Einar komst á eftirlaun
fluttu þau til Reykjavíkur og
bjuggu á Laufásvegi, þar til þau
keyptu íbúð í Hvassaleiti. Dvölin
þar varð styttri en áætlað var.
Við sendum Sigrúnu og fjöl-
skyldum þeirra beggja innilegar
samúðarkveðjur.
Erla og Ingvar.
Kveðja frá
Raunvísindastofn-
un Háskólans
Steingrímur Baldursson pró-
fessor sat í fyrstu stjórn Raun-
vísindastofnunar Háskólans fyr-
ir rúmum fimmtíu árum. Auk
hans sátu í stjórninni þeir Þor-
björn Sigurgeirsson, Leifur Ás-
geirsson, Þorsteinn Sæmunds-
son og Magnús Magnússon, sem
var formaður. Steingrímur var
ráðinn prófessor í efnafræði við
læknadeild Háskóla Íslands árið
1960 en færðist til verkfræði- og
raunvísindadeildar árið 1974
þegar áherslum á raungreinar
óx ásmegin. Rannsóknir hans
voru á sviði tölfræðilegrar
Steingrímur
Baldursson
✝ SteingrímurBaldursson,
prófessor emeritus,
fæddist 9. febrúar
1930. Hann lést 2.
apríl 2020.
Útför Steingríms
fór fram í kyrrþey
14. apríl 2020.
varmafræði og
skammtafræði.
Steingrímur
kenndi löngum
eðlisefnafræði við
efnafræðiskor
Raunvísinda-
deildar. Allir nem-
endur hans minn-
ast kennslustunda
hans og langflestir
með mikilli hlýju
og aðdáun. Hann
gekk stundum býsna langt í
fræðilegum skýringum sínum á
eðli frumeindarinnar, en skirrð-
ist þó ekki við að leika frum-
eindir, kjarna og rafeindir í tím-
unum. Kennarar á borð við
Steingrím Baldursson eru sjald-
séðir, en leynast samt víða.
Fyrir hönd stjórnar og
starfsmanna Raunvísindastofn-
unar Háskólans þakka ég Stein-
grími Baldurssyni farsæla
starfsævi.
Hafliði Pétur Gíslason,
formaður stjórnar
Raunvísindastofnunar.