Fréttablaðið - 19.09.2020, Blaðsíða 8

Það er alveg ljóst að
þetta mál er eins og
við getum kallað munaðar-
laust í kerfinu.
Jónas Egilsson,
sveitarstjóri
Langanes-
byggðar
Það hefur lekið
lengi og alltaf hætta
á að það sökkvi.
Jóna Símónía Bjarnadóttir,
forstöðumaður Byggðasafns
Vestfjarða
ÞÓRSHÖFN Langanesbyggð mun
taka að sér rekstur líkgeymslu á
Þórshöfn í kjölfar þess að sóknar­
nefndin sagði sig frá verkefninu
sem nefndarmenn hafa sinnt sem
sjálf boðaliðar.
Á fundi sveitarstjórnar Langanes­
byggðar á fimmtudag var samþykkt
að taka upp samstarf við sóknar­
nefndina og Svalbarðshrepp um
að leita lausna varðandi líkhúsið.
Sóknarnefndin og stjórn kirkju­
garðsins höfðu tilkynnt í lok janúar
að þær myndu hætta rekstri þess í
júlí.
„Það er alveg ljóst að þetta mál
er eins og við getum kallað mun­
aðarlaust í kerfinu. Það eru engin
ákvæði í neinum lögum neins
staðar um það eða sagt hver eigi
að reka þetta,“ rakti Jónas Egilsson
sveitarstjóri er hann kynnti málið
á sveitarstjórnarfundinum. Sagði
hann rekstur líkhúsa ekki í verka­
hring sveitarfélaga en að Langanes­
byggð bæri samfélagslega ábyrgð.
Finna þyrfti lausn til bráðabirgða
„og gera þetta svona betur úr garði
heldur en það er núna þannig að
einhver svona smá virðing sé sýnd
mönnum á lokakafla hérna megin.“
Var þannig samþykkt að ganga
frá leigu á herbergi í kirkjunni á
Þórshöfn sem líkgeymslu til bráða­
birgða og að skipa vinnuhóp til að
gera tillögu um framtíðarlausn á
líkgeymslu fyrir sveitarfélagið.
„Venjulega er það þannig að þetta
er rekið af útfararþjónustum í stærri
þéttbýliskjörnum, í fjölmennari
sveitarfélögum – sem er ekki í boði
hérna,“ undirstrikaði sveitarstjór­
inn sem sagði vísast að leitað yrði
til heilsugæslunnar og jafnvel til
dómsmálaráðherra og þingmanna
vegna málsins. Mjög mikilvægt væri
að starfsemin gæti verið á svæðinu
og hægt væri að sinna aðstand­
endum á „ögurstundu“ eins og Jónas
orðaði það. – gar
Sóknarnefndin hættir í sjálfboðavinnu í líkhúsinu
VESTFIRÐIR Hreyfing er komin á
mál björgunarskipsins Maríu Júlíu
BA 36 sem legið hefur grotnandi
við Ísafjarðarhöfn í sextán ár.
Lengi hefur verið barist fyrir að fá
fjármagn til að gera skipið upp en
ekkert gengið.
Nú stefna sveitarfélög á Vestfjörð­
um og Norðurþing að því að koma
skipinu til Húsavíkur í slipp þar
sem það yrði í einhver ár á meðan á
enduruppbyggingu stendur. Skip­
inu yrði síðan siglt vestur þegar það
væri tilbúið en það er í eigu Byggða­
safns Vestfjarða á Ísafirði og safns­
ins að Hnjóti á Patreksfirði. Af la
þarf fjárstuðnings ríkisins til þess
að verkefnið gangi eftir en einnig
mun sjálfsaflafé koma til.
Málefni Maríu Júlíu eru að verða
aðkallandi því skipið er orðið mjög
illa farið og lekt. „Hafnarstjórn
hefur sagt að skipið verði að fara úr
höfninni vegna ástands þess,“ segir
Jóna Símónía Bjarnadóttir, for­
stöðumaður Byggðasafnsins. „Það
hefur lekið lengi og alltaf hætta á að
það sökkvi.“
María Júlía var smíðuð í Freder­
iks sund í Danmörku árið 1950 og
var björgunarskip á Vestfjörðum
í nærri 20 ár. Hún er 137 brúttó­
smálestir að stærð og 27,5 metrar að
lengd. Skipið var í þjónustu Land­
helgisgæslunnar og var notað við
björgun 2.000 mannslífa.
Meðal þeirra björgunaraðgerða
sem María Júlía var nýtt til var
þegar vélbáturinn Már frá Vest­
mannaeyjum sökk við Selvog
skömmu fyrir jólin 1955. Skotið var
línu yfir til bátsins og bjargaðist öll
sjö manna áhöfnin naumlega, rétt
áður en bátnum hvolfdi.
Ekki enduðu allar aðgerðirnar
jafn vel. Til að mynda þegar áhöfn
Maríu Júlíu kom að bátnum Bangsa
í janúar árið 1952 í svartabyl. Skrúf­
an var ónýt og báturinn að tætast í
sundur í brotsjónum. Náðist að
bjarga þremur skipverjum rétt áður
en hafið gleypti Bangsa en tveir
menn voru þá þegar horfnir.
María Júlía gegndi einnig mikil­
vægu hlutverki í fyrsta þorska­
stríðinu árin 1958 til 1961 sem
varðbátur í baráttunni við Breta.
Í september 1958 mátti litlu muna
að illa færi þegar breski tundur­
spillirinn Hogue stímdi að Maríu
Júlíu en áhöfn hennar var þá að
stöðva veiðar breska togarans Nort­
hern Foam. Var Maríu Júlíu komið
fimlega undan en tundurspillinum
keyrt inn í togarann með miklu
offorsi svo að bakborðshliðin, þil­
farið og björgunarbátur hans fór
allur í skrall og minnstu munaði að
hann færi á hliðina. Þetta var ekki
eini hasarinn sem María Júlía lenti
í í stríðinu.
Milli björgunaraðgerða og stríðs­
brölts var María Júlía notuð við
hafrannsóknir, meðal annars við
Færeyjar.
Árið 1968 var skipið selt útgerðar­
mönnum og nýtt til fiskveiða á Pat­
reksfirði og Tálknafirði til ársins
2003 þegar skipinu var loks lagt.
Jóna segir að söfnin tvö hafi keypt
skipið með það fyrir augum að gera
það upp, en fé hafi ekki fengist til
þess. Talið hefur verið að kostnað­
urinn sé á bilinu 300 til 500 millj­
ónir króna. „Þetta er mjög merkilegt
skip, bæði fyrir sögu Vestfjarða og
landsins alls. Við höfum ekki setið
auðum höndum í þessi sextán ár
heldur mikið barist fyrir því að
skipið verði gert upp,“ segir Jóna.
kristinnhaukur@frettabladid.is
Reyna að koma Maríu
Júlíu í slipp á Húsavík
Björgunarskipið María Júlía á sér merka sögu björgunarafreka og þjónaði
Landhelgisgæslunni vel í fyrsta þorskastríðinu. Nú liggur það grotnandi við
Ísafjarðarhöfn með leka. Stefnt er á að koma því til Húsavíkur í yfirhalningu.
María Júlía er í mjög slæmu ásigkomulagi og hætta á að hún sökkvi á næstunni verði ekkert að gert. MYND/AÐSEND
Auglýst eru til umsóknar starfslaun listamanna sem
úthlutað verður árið 2021 í samræmi við ákvæði laga
nr. 57/2009.
Umsóknarfrestur rennur út 1. október 2020.
Úthlutað verður úr eftirfarandi sjóðum:
launasjóður hönnuða
launasjóður myndlistarmanna
launasjóður rithöfunda
launasjóður sviðslistafólks
launasjóður tónlistarflytjenda
launasjóður tónskálda
Í umsóknum er óskað eftir upplýsingum um feril umsækjenda,
listrænt gildi verkefnis og rökstudda tímaáætlun. Einnig skulu
fylgja upplýsingar um náms- og starfsferil svo og verðlaun og
viðurkenningar. Þessir þættir liggja að jafnaði til grundvallar
ákvörðun um úthlutun starfslauna.
Nota þarf rafræn skilríki við gerð umsóknar. Umsóknir eru
einstaklingsumsóknir. Í vinnuáætlun er hægt að tilgreina
samstarf sérstaklega. Eingöngu er tekið við rafrænum
fylgigögnum.
Hafi umsækjandi hlotið starfslaun áður, verður umsókn
aðeins tekin til umfjöllunar ef framvinduskýrslu/lokaskýrslu
hefur verið skilað til stjórnar listamannalauna, sbr. 4. gr. laga
um listamannalaun nr. 57/2009.
Vakin er athygli á því að áfram verður hægt að fella
starfslaun sviðslistamanna inn í atvinnuleikhópaumsóknir.
Aðgangur að umsókn, eyðublöð fyrir framvinduskýrslu
ásamt lögum og reglugerðum um sjóðinn o.fl., er að finna
á vefslóðinni www.listamannalaun.is.
Nánari upplýsingar veita Ragnhildur Zoëga
og Óskar Eggert Óskarsson á skrifstofu Rannís,
listamannalaun@rannis.is.
Stjórn listamannalauna, ágúst 2020.
Umsóknarfrestur 1. október
Listamannalaun
2021
1 9 . S E P T E M B E R 2 0 2 0 L A U G A R D A G U R8 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð