Fjölrit RALA - 15.10.2000, Síða 9

I
Selen, joð, flúor, járn, kopar, sink, mangan, kadmín,
kvikasilfur og blý í landbúnaðarafurðum
Ólafur Reykdal, Arngrímur Thorlacius, Guðjón Atli Auðunsson og
Laufey Steingrímsdóttir
Gerðar voru mælingar á 10 ólífrænum snefilefnum í matvælum frá landbúnaði.
Um er að ræða næringarefni (selenjoð, jám, sink, kopar og mangan), sem auka
næringargildi fæðunnar, og aðskotaefni (kadmín, kvikasilfur og blý), sem eru
óæskileg í fæðunni. Að auki vom gerðar mælingar á flúor en flúor hefur áhrif
til minnkunar tannskemmda sé hans neytt á tannmyndunarskeiði.
Birtar em fyrstu niðurstöður mælinga á seleni í íslenskum matvælum úr öllum
fæðuflokkum. Mikið selen reyndist vera í svínakjöti, eggjum og kjúklingum.
Mikið joð var í eggjum og mjólkurvömr vom almennt joðríkar. Hefðbundin
notkun fískimjöls við fóðmn sláturdýra kemur fram í styrk joðs og selens í
sumum afúrðum. Flúor í landbúnararafurðum var innan þeirra marka sem þekkt
em erlendis. Kjöt og kjötvömr vom auðugastar af jámi, kopar og sinki.
Komvömr vom afitur á móti auðugastar af mangani.
Styrkur kadmíns í íslenskum landbúnaðarafúrðum var almennt mjög lágur og
oft lægri en í samsvarandi erlendum afurðum. Kadmín var helst að fínna í
innfluttu kommeti og grænmeti. Kvikasilfur var yfirleitt ekki mælanlegt í
íslenskum landbúnaðarafurðum. Þó greindist kvikasilfúr í afurðum búfjár sem
er gefíð fiskimjöl en styrkur kvikasilfurs var engu að síður lágur. Blý var ekki
mælanlegt í stómm hluta sýnanna. Niðurstöður fyrir blý í lifúr og nýmm
íslenskra lamba vom afgerandi lægri en margar erlendar niðurstöður. Séríslensk
unnin matvæli eins og hangikjöt og svið innihéldu ekki meira af kadmíni,
kvikasilfri og blýi en aðrar kjötvörur. Innmatur lamba var mjög næringarríkur
jafnframt því sem styrkir kadmíns, kvikasilfúrs og blýs vom mjög lágir.
7