Rit Búvísindadeildar - 01.07.1992, Síða 12

1. tafla. Yfirlit yfir flölda búreikninga árin 1933-1946
Ár Fjöldi reikninga Fjöldi sýslna Flestir ieikningar
1933 16 6 Borg
1934 21 11 Borg
1935 22 11 Borg
1936 40 12 Borg
1937 38 9 Borg
1938 40 10 Borg
1939 38 12 Borg
1940 41 12 Skag
1941 30 11 Borg
1942 28 13 Eyjaf.
1943 19 10 Dalas
1944 22 11 Eyjaf
1945 16 9 Eyjaf
1946 35 12 Ám
í upphafi fyrstu skýrslu um uppgjör búreikninga árið 1933 segir Guðmund-
ur um gildi búreikninga:
Allur búskapur byggistá viðskiptum ... .Það er hlutverk búreikninganna
að hjálpa bóndanum til þess að fylgjast með þessum viðskiptum út í
ystu æsar. Þeir sýna honum hvað hann hefir undir höndum og hvað
hann skuldar.... Búreikningareru þvíí raun jafii nauðsynlegir bóndanum
eins og viðskiptareikningar eru verslunarmanninum.
Þeir bændur sem skiluðu búreikningum á þessum árum voru nokkuð mis-
margir. Fyrstu árin voru það einkum borgfirðingar sem fylltu þennan hóp en í
töflu 1 má sjá þróun í færslu búreikninga þau ár sem Guðmundur veitti búreikn-
ingastofunni forstöðu.
í fyrstu vann Guðmundur allt uppgjör einn en síðar fékk hann aðstoðar-
stúlku Sigurrósu Ólafsdóttur í hlutastarf og einnig hafði hann trúnaðarmenn sér
til aðstoðar. Árið 1946 var svo ráðinn sérstakur aðstoðarmaður að búreikninga-
stofunni, Eysúndur Jónsson er síðar varð forstöðumaður hennar. Þegar Guð-
mundur lét að fostöðu fyrir Búreikningastofu ríkisins var starfsemi hennar flutt til
Reykjavíkur.
Útgáfa Búfræðingsins
Annað brautryðjendastarf vann Guðmundur á fyrstu árum sínum á Hvann-
eyri, þegar hann ásamt Þóri Guðmundssyni hóf að gefa út tímaritið Búfræðinginn.
í fyrsta tölublaði Búfræðingsins sem út kom fjölritaður árið 1934 er í forspjalli
getið þess hverjar voru helstu ástæður fyrir því að ráðist var í útgáfu ritsins. Þar
segir í ávarpi:
6