Rit Búvísindadeildar - 01.07.1992, Síða 94

áburðinum er dreift aftan úr dreifaranum er yfirleitt um sérstaka valsa að ræða
sem tæta úr og dreifa áburðinum, en sé dreifarinn losaður að framan er um að
ræða kasthjól sem þeytir áburðinum nokkuð langar leiðir. Magninu er stjórnað
með botnfæribandinu og dreifieiginleikarnir eru nokkuð breytilegir eftir því um
hvaöa áburð er að ræða.
í öðru lagi keöjudreifarar sem eru mjög einfaldir að byggingu. Þeir eru
byggðir upp sem sívalningslaga geymir en eftir þeim endilöngum gengur öxull
alsettur keðjum og snýst hann 280-300 sn/mín. Hnúðar á keðjuendunum slöngva
áburðinum út frá hlið dreifarans, en fremst og aftast eru þústir sem hetja dreif-
inguna þegar um þykkan áburð er að ræða. Keðjudreifarinn getur dreift bæði
þunnum og þykkum búfjáráburði og er helsti kostur hans hve fjölhæfur hann er.
Dreifigæðin eru meðal annars háð þykkt áburðarins en í megin atriðum teljast
þau alveg viðunandi hvort sem litið er á þverskurðardreifingu eða langskurðar-
dreifingu. Dreifimagni á flatareiningu má stjórna með ökuhraða og einnig hve þétt
er ekið.
Til að aka hálfþykkum búfjáráburði á völl má segja að ein tegund dreifara
sé ráðandi á markaðnum en það eru svonefndir snigildreifarar (t.d. Guffen). Þeir
eru með V-laga geymi og í botni geymisins er snigill sem færir mykjuna aftur úr
geyminum. Aftast á sniglinum eru þeytispaðar sem að kasta áburðinum út til
hliðanna. Dreifibreiddin er eðlilega háð þykkt áburðarins en gera má ráð fyrir 6-
10 m vinnslubreidd og að dreifigæðin séu viðunandi jöfn þó að toppar séu nokkrir
eftir gerð áburðarins. Þessa dreifara má fá í mismunandi stærðum og henta mjög
vel þar sem að þeir ráða við þykkt áburðarins á nokkuð breiðu sviði.
Haugsugur eru tankvagnar með sambyggðri loftdælu eins og áöur var á
minnst. Þær geta því í mörgum tilvikum hentað til að blanda áburð auk þess að
aka honum á völl. Sá annmarki fylgir þó að þurrefnisinnihald áburðarins má ekki
fara upp fyrir 11-12% ef unnt á að vera að sjúga áburðinn upp í geyminn.
Haugsugurnar má fá í mismunandi stærðum og gerðum og einnig er hægt að fá
ýmsan búnað til að hafa áhrif á dreifieiginleika mykjunnar. Dreifieiginleik-
arnir eru þó mjög mismunandi eftir þykkt búfjáráburðarins. Ef um þykkfljótandi
mykju er að ræða vill dreifingin verða meiri til hliðanna en í miðjunni. Við
þunnfljótandi mykju getur dreifingin orðið nokkuð viðunandi jöfn. Afköst bæði
við hleðslu og losun eru mjög háð þykkt mykjunnar og að sjálfsögðu stærð
loftdælunnar sem er á haugsugunni.
Dælutankvagnar eru tillögulega einföld og sterkbyggð og ódýr tæki. Hér á
landi hafa einkum verið tvær gerðir af tankvögnum til sölu það eru tankvagnar
með miðflóttaaflsdælum og tankvagnar með sog- og þrvstidælum (snekkjudælum).
88