Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.03.1980, Page 45

Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.03.1980, Page 45
GRÓÐURBREYTINGAR í ÞJÓRSÁRDAL 43 unnar þar á eftir, en hún fer vaxandi eftir því, sem ofar dregur, eins og 1960. 3.4. Samanburður gróðurfars 1960 og 1977. Breytingar á gróðri frá 1960 til 1977 hafa orðið mjög miklar. Gróður í heild hefur aukist, en aftur á móti er tiltölulega meira af gisnum gróðri 1977 en 1960. Munurinn er mjög mikill á þessu tíma- bili fyrir neðan 200 m, en þar koma til hinar miklu nýgræður á flatlendinu. Fyrir ofan 200 m er gróðuraukning minni, en þó hefur hún orðið nokkur þrátt fyrir töluvert jarðrask. Flatarmál gróðurlenda í Pjórsárdal 1960 og 1977 er sýnt á 3. mynd, en hér á eftir verður getið helstu gróðurbreytinga. Land með gróðri fyrir neðan 200 m hæð hefur aukist úr 431 ha. í 1776 ha., þ. e. nær fjórfaldast, en sé umreiknað í algróið land, er um tvöföldun að ræða, úr 403 ha. í 807 ha. Astæður þessa eru bæði mikil aukning nýgræðna, þ. e. a. s. sjálfgræðsla lands og ræktun. Ofan 200 m hefur land með gróðri aukist úr 1449 í 1908 ha., og sé miðað við umreikning í algróið land, hefur það aukist úr 1011 ha. í 1282 ha. Mosaþemba hefur rýrnað mest allra gróðurlenda bæði ofan og neðan við 200 m. Orsakirnar eru án efa bæði skemmdir af völdum öskufalls og að annar gróður hefur vaxið inn í mosaþembuna (2. mynd og 2. tafla). Kvistlendi var lítið fyrir, en hefur aukist nokkuð. Skóglendi er óbreytt að heita má. Sef og starmóar hafa aukist gífurlega að flatarmáli, einkum ofan við 200 m. Með samanburði á kortunum 1960 og 1977 sést, að víða hefur mosaþemban breytst í þetta gróðurlendi. Uppgræðsla á vegum Landsvirkjunar í Þjórsárdal hefur verið mun meiri en sem nemur gróðureyðingu af völdum mannvirkjagerðar. Seeding and cultivation of grasses in P. has been cons- iderably more extensive areally than the disruption caused by construction activities. Valllendi hefur aukist lítillega. Snjódteld var á einum stað, uppi á Skeljafelli 1960, en þar var annar gróður 1977. I Pjórsárdal er ekki svo mjög snjóþungt, að þar sé að vænta snjódælda- gróðurs. Nýgræður hafa aukist gífurlega á lág- lendi. Pær eru 23 ha. 1960, en 1250 ha. 1977. Sé miðað við algróið land, aukast nýgræður úr 20 ha. í 332 ha. Pessi mikla aukning er að sjálfsögðu afleiðing friðun- arinnar, en einnig Heklugossins 1970. Þá féll svartur basaltvikur yfir ljósa lípar- ítvikurinn í Pjórsárdal. Basaltvikur er frjósamari en líparítvikur vegna þess, hve kalí fellur auðveldlega út úr honum (SiG- URÐUR Pórarinsson, 1976). Svooghitnar dökki vikurinn meira en hinn ljósi, og lík- legt er, að rotnun þess gróðurs, er varð undir nýja vikrinum, hafi orðið örari en ella af þessari sömu ástæðu. Er því mjög

x

Íslenskar landbúnaðarrannsóknir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Íslenskar landbúnaðarrannsóknir
https://timarit.is/publication/1499

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.