Læknablaðið - apr. 2020, Blaðsíða 3

Hlíðasmára 8
201 Kópavogi
sími 564 4104
Útgefandi
Læknafélag Íslands
Ritstjórn
Magnús Gottfreðsson,
ritstjóri og ábyrgðarmaður
Elsa B. Valsdóttir
Gerður Gröndal
Ingibjörg Jóna Guðmundsdóttir
Margrét Ólafía Tómasdóttir
Magnús Haraldsson
Sigurbergur Kárason
Tölfræðilegur ráðgjafi
Thor Aspelund
Ritstjórnarfulltrúi
Védís Skarphéðinsdóttir
vedis@lis.is
Blaðamaður
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
gag@lis.is

Auglýsingastjóri og ritari
Esther Ingólfsdóttir
esther@lis.is
Umbrot
Sævar Guðbjörnsson
saevar@lis.is
Prófarkalestur
Aðalsteinn Eyþórsson
Upplag
1850
Prentun og bókband
Prenttækni ehf.
Vesturvör 11
200 Kópavogi
Áskrift
21.900,- m. vsk.
Lausasala
2190,- m. vsk.
© Læknablaðið
Læknablaðið áskilur sér rétt til að birta og
geyma efni blaðsins á rafrænu formi, svo
sem á netinu. Blað þetta má eigi afrita
með neinum hætti, hvorki að hluta né í
heild, án leyfis.
Fræðigreinar Læknablaðsins eru skráðar
(höfundar, greinarheiti og útdrættir) í
eftirtalda gagnagrunna: Medline (National
Library of Medicine), Science Citation
Index (SciSearch), Journal Citation
Reports/Science Edition, Scopus og
Hirsluna, gagnagrunn Landspítala.
The scientific contents of the Icelandic
Medical Journal are indexed and
abstracted in Medline (National Library of
Medicine), Science Citation Index (SciSe-
arch), Journal Citation Reports/Science
Edition and Scopus.
ISSN: 0023-7213
LÆKNAblaðið 2020/106 171
Læknablaðið
THE ICELANDIC MEDICAL JOURNAL
„Fyrsta hjartaaðgerðin sem ég tók þátt í sem
læknanemi var enduraðgerð á hjarta. Myndast
hafði mikill örvefur og ég fékk að hanga á hökum
til að lyfta upp bringubeininu í nokkra klukku-
tíma. Það hélt mér ekki frá heldur var byrjunin
á þessu ævintýri,“ segir Ragnheiður Martha Jó-
hannesdóttir, sérfræðilæknir í hjarta- og lungna-
skurðlækningum.
„Allt frá því að ég man eftir mér ætlaði ég
að verða læknir. Amma man eftir mér segja það
þegar ég var tveggja ára,“ segir hún og hlær á
línunni frá Umeå í Svíþjóð en hún útskrifaðist frá
Norrlands-háskólasjúkrahúsinu þar nú um miðj-
an mánuðinn.
Ragnheiður gekk í MR. „Af því að ég ætlaði
að verða læknir,“ segir hún. Hún var þá þegar
ákveðin í að verða skurðlæknir. Á öðru ári í
læknadeild fór afi hennar í hjáveituaðgerð. „Þá
kviknaði hjá mér löngun til þess að mennta mig í
þessari sérgrein. Um leið og ég kom inn á hjarta-
skurðdeildina á 4. ári var ég fullviss um að valið
væri rétt,“ segir hún. „Ég hef alltaf vitað hvað ég
vil gera.“
Hún segist ekki hafa spáð í að hún yrði fyrsta
íslenska konan til að útskrifast úr þessari sér-
grein. „Ekkert, og fattaði ekki fyrr en ég varð
deildarlæknir að það væru einungis karlar í
faginu heima og engir kvenmenn úti í þessu sér-
námi. Þetta æxlaðist því bara svona og var ekki
planað.“
Hún segir starfsfélagana hér heima hafa stutt
sig heilshugar. „Þeir drógu alls ekki úr mér held-
ur hvöttu mig áfram.“ En hvað er það sem fælir
konur frá faginu?
„Úff, ég veit það ekki.“ Sumir nefna hve langan
tíma aðgerðirnar taki og fólki finnst mikil ábyrgð
í að sýsla með hjartað. Hún hvetur konur til þess
að feta þessa leið.
„Við sem ákveðum að verða læknar höfum
þegar ákveðið að hafa líf fólks í höndunum. Við
þurfum ekki að óttast þær krefjandi aðstæður
sem fylgja því að gera hjartaaðgerð,“ segir hún.
„Það er eðlilegt að vera stressaður fyrir aðgerð
eða óöruggur með eitthvað sem maður er að gera
í fyrsta skipti, en fyrir mér hverfa allar svona til-
finningar fyrir algjörri einbeitingu í aðgerðum.“
Er hún stolt sem fyrsta íslenska konan sem
hjarta- og lungnaskurðlæknir? „Já, ég verð að
segja það. Ég er það, svona þegar ég fattaði að
þetta eru tímamót fyrir okkur íslenskar konur. Ég
hafði ekki gert mér grein fyrir því.“
Ragnheiður er ánægð í Umeå. „Hér er góður
andi og mikið jafnræði milli lækna á klíníkinni.
Hér setja yfirlæknar sig ekki á háan hest. Hópur-
inn fer saman yfir málefni dagsins á morgnana.
Svo drekka allir saman kaffi áður en læknar fara
á stofugang eða í aðgerð. Samvinnan er góð.“
Hún er ekki ein kvenna í hjarta- og lungnaskurð-
lækningum ytra. „Við erum fjórar hérna sem er
einstakt því við erum ekki svo margar í faginu
hér í Svíþjóð, en fjölgar þó ört.“
Hvað tekur við nú eftir útskrift? „Ég held
áfram að læra. Núna get ég gert tvennskon-
ar hjartaaðgerðir, kransæðahjáveituaðgerð og
ósæðarlokuskipti. Ég á enn eftir að læra að gera
margar aðrar aðgerðir.“ Hún einbeitir sér að hjart-
anu núna en stefnir á að læra að gera lungnaað-
gerðir med VATS-tækni.
Á heimleið? „Ekki eins og er.“ Hún hefur
ásamt manni sínum byggt hús í Umeå.
„Ég á eftir að læra svo mikið enn að ég er ekki
farin að huga að heimferð.“ En er hún þá komin
í draumastarfið. „Jú, jú, þetta er ótrúlegt. Ég hef
verið í læknanámi frá því að ég var tvítug, í 13 ár.
Þegar pappírinn kom í pósti um daginn marðist
það inn að ég væri í alvörunni búin.“
Útskrifast fyrst
íslenskra kvenna
sem hjarta- og
lungnaskurðlæknir
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
RRR = hlutfallsleg áhættuminnkun; ARR = algjör áhættuminnkun;
ISTH = International Society on Thrombosis and Haemostasis.
Heimildir: 1. ESC Clinical Practice Guidelines on the management
of Chronic Coronary Syndromes 2019. 2. Samantekt á eiginleikum
lyfs fyrir Xarelto 2,5 mg. 3. Connolly SJ, Eikelboom JW, Bosch J, et al.
Rivaroxaban with or without aspirin in patients with stable coronary
artery disease: an international, randomised, double-blind, placebo-
controlled trial. Lancet 2018 Jan 20;391(10117):205–18.
▼
PP-XAR-IS-0012-1 Desember 2019 XARD0251 – Bilbo
Æðaskammtur af Xarelto
ásamt lágum skammti
af asetýlsalisýlsýru
Fyrir meiriháttar blæðingar samkvæmt aðlöguðum
ISTH-viðmiðum var áhætta hjá þeim sem fengu Xarelto
+ asetýlsalisýlsýru 3,2 % en 1,9 % hjá þeim sem fengu
asetýlsalisýlsýru (áhættuhlutfall 1,66, p < 0,0001)3
Enginn marktækur munur á banvænum blæðingum eða
blæðingum í mikilvægum líffærum3
♦ Kemur í veg fyrir blóðsega af völdum
æðakölkunar hjá sjúklingum með
kransæðasjúkdóm í mikilli hættu á blóðþurrð2
♦ Marktækt lægri tíðni endapunktsins
dauði af völdum hjarta- og æða-
sjúkdóms, heilaslag eða hjartadrep
en asetýlsalisýlsýra ein og sér3
Asetýlsalisýlsýra
lágur skammtur
75 –100 mg ×1
Xarelto
æðaskammtur
2,5 mg ×2
ASA
ARR: 1,4 %
p < 0,0001
26%RRR
Í MEÐFERÐAR-
LEIÐBEININGUM ESC
V
IÐ KRANSÆÐASJÚ
KD
Ó
M
I
NÚ
1
„Allt frá því að ég man eftir mér ætlaði ég
að verða læknir,“ segir Ragnheiður Martha
Jóhannesdóttir sem áttaði sig seint á að
hún yrði fyrst íslenskra kvenna til að ljúka
námi í hjarta- og lungnaskurðlækningum.
Mynd: Aðsend.