Morgunblaðið - 15.08.2020, Blaðsíða 18

18 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 15. ÁGÚST 2020
Takmarkað magn - enn á gamla genginu!
Birtm
eð
fyrirvara
um
verð-og
textabrengl.
3.074.260kr.
VIVARO CARGO
3.890.000 kr.
Verð
án vsk. 3.943.520 kr.
VIVARO COMBI - 6 – 9 manna
4.990.000 kr. 5.490.000 kr.
Verð
án vsk.2.362.780 kr.
COMBO CARGO
2.990.000 kr.
Verð
án vsk. 4.338.460 kr.
MOVANO CARGO
Verð
Verð VerðVerð Verð
án vsk.
Einnig hagstæð kjör í langtímaleigu
Reykjavík
Krókhálsi 9
590 2000
Reykjanesbæ
Njarðarbraut 9
420 3330
Opið virka daga frá 9 til 18
Laugardaga frá 12 til 16
Verið velkomin í reynsluaksturopel.is
Gunnlaugur Snær Ólafsson
gso@mbl.is
Engir gæðeftirlitsmenn komu frá
makrílkaupendum í Asíu til Vinnslu-
stöðvarinnar í Vestmannaeyjum í
sumar eins og venja er. Í staðinn
hefur þurft að treysta á samskipta-
forritið WhatsApp og hafa kaup-
endum meðal annars verið sendar
myndir og myndskeið um leið og
landað er. Þetta segir Yohei Kita-
yama, sölustjóri Vinnslustöðv-
arinnar í Japan. „Það er rétt að við
fáum yfirleitt heimsóknir frá asísk-
um viðskiptavinum á tímabilinu til
að kanna gæði fisksins sem við
framleiðum og þeir velja ákveðinn
hluta aflans og magn sem þeir telja
henta fyrir markaðinn.“
Hann segir ekki hafa verið
ómögulegt að koma asískum við-
skiptavinum til landsins þar sem
engin gildandi ákvæði á Íslandi hafi
beinlínis bannað komu þeirra og
bendir á að nokkrir gæðaeftirlits-
menn frá kaupendum hafi verið hjá
öðrum framleiðendum á Íslandi.
„Við tókum hins vegar ákvörðun um
að okkar viðskiptavinir ættu ekki að
ferðast. […] Við vildum ekki að það
væri hætta á því að viðskiptavinir
okkar, og ég sjálfur, kæmu með
kórónuveiruna frá Asíu og trufluðu
framleiðsluáætlun Vinnslustöðv-
arinnar.
Einnig var ákveðið að takmarka
eigin áhættu. Ef ég sjálfur eða mik-
ilvægir viðskiptavinir smitast af
kórónuveirunni á ferðinni. Það yrði
hörmulegt ef einhver okkar myndi
þurfa að leggjast inn á sjúkrahús og
þar með ekki geta stundað við-
skipti.“
Stöðug samskipti
Kitayama útskýrir að það hafi
þess vegna verið gripið til þess að
nýta tækni til þess að framkvæma
gæðaeftirlitið. Þá er samskipta-
forritið WhatsApp notað til þess að
sinna daglegum samskiptum milli
framleiðslunnar í Vestmannaeyjum,
sölustjórans í Japan og asísku kaup-
endanna.
„Vegna reynslu undanfarinna ára
er framleiðslufólk okkar vel þjálfað í
að skilja gæðakröfur og gæðastaðla
í Asíu. Um leið og landað er tekur
einn gæðafulltrúi myndbönd og
myndir af fiskinum og sendir um-
svifalaust til okkar í Japan svo við
getum verið 100% meðvituð um
hvað er að gerast í rauntíma, jafnvel
þegar við erum í Japan.
Gæðafulltrúinn heldur utan um
áframhaldandi skoðun meðan á
framleiðslunni stendur, sendir okk-
ur nauðsynlegar myndir og mynd-
bönd og við getum spjallað milli
Japans og Íslands. […] Eina vanda-
málið er tímamismunur, en fram-
leiðsla fer fram allan sólarhringinn
og er þetta því ekkert stórmál,“
segir Kitayama og bætir við að
mikilvægum viðskiptavinum hafi
verið gefinn kostur á að fá aðgang
að gæðaeftirlitsgögnum úr hugbún-
aði sem notaður er í framleiðsluferl-
inu.
Uppiskroppa með birgðir
Í fyrsta sinn í sögu loðnuveiða við
Íslandsstrendur varð loðnubrestur
annað árið í röð. Sendinefnd stórra
matvælaframleiðenda í Japan kom
til Íslands í byrjun árs til þess að
hvetja íslensk yfirvöld til þess að
gefa út lágmarksaflamark í loðnu í
þeim tilgangi að tryggja markaðs-
stöðu. Töldu fyrirtækin meðal ann-
ars að skortur á loðnuhrognum gæti
orðið til þess að hráefninu yrði ein-
faldlega skipt út og að í kjölfarið
yrði erfitt að koma afurðinni á
markað á ný.
Spurður um stöðuna á loðnu-
markaðnum segir Kitayama hann
vera í mjög sérkennilegri stöðu.
„Allir eru að verða uppiskroppa
með birgðir og það er ljóst að birgð-
irnar munu ekki endast fram að
næsta tímabili. Það var loðnuveiði í
Kanada í sumar en það bar ekki
mikinn árangur, lélegur afli og mjög
lítil stærð. Allir í greininni reyna að
stjórna sölunni eins mikið og mögu-
legt er til að halda markaðnum
uppi.“
Bjargað af faraldrinum
Hann segir hins vegar aðra sögu
vera af stöðunni á markaðnum með
loðnuhrognin, en þau eru notuð í
framleiðslu á masago sem er nýtt í
sushigerð. „Stærsti markaðurinn
fyrir masago er Bandaríkin, sér-
staklega matvælaþjónustusviðið,
sem varð fyrir mesta högginu þegar
kórónuveirufaldurinn stóð sem hæst
í vor.“
Hann segir að búist hafi verið við
gríðarlegum hráefnisskorti þegar
ljóst varð að engin loðnuveiði yrði
við Íslandsstrendur. „Hins vegar
féll neysla masago mjög mikið
vegna faraldursins, hún varð bók-
staflega engin í vor þegar ástandið
var sem verst í New York og Kali-
forníu. Ástandinu var snúið alveg
við. Spurnin eftir masago vex núna
hægt og bítandi, en er hvergi nærri
því sem hún var áður.“
Til framtíðar er ljóst að framleið-
endur sem njóta mikils trausts og
góðs orðspors munu geta stundað
sölu án þess að viðskiptavinir þeirra
mæti á staðinn, að sögn Kitayama.
Hins vegar telur hann að framleið-
endur sem ekki hafa framúrskar-
andi orðspor muni eiga erfitt með
að sannfæra asíska kaupendur um
að stunda við þá viðskipti án þess að
þeir geti framkvæmt eigið
gæðaeftirlit.
„Það er þó ávallt þannig að betra
er að viðskiptavinum sé fært að
heimsækja Ísland af og til í þeim til-
gangi að kynna sér framleiðsluferl-
ið,“ segir hann að lokum og kveðst
vona að fari að koma loðnuvertíð.
Faraldurinn setur svip á söluna
 Framleiðendur uppiskroppa með loðnubirgðir  Veiran kann að hafa komið í veg fyrir skort á
loðnuhrognum  Gæðaeftirlit kaupenda með aðstoð samskiptaforrits  Komu ekki frá Asíu í sumar
Morgunblaðið/Hanna Andrésdóttir
Skoðun Yohei Kitayama, sölustjóri
Vinnslustöðvarinnar í Japan, skoðar
afla árið 2018. Hann hefur ásamt
kaupendum í Asíu komið til Vest-
mannaeyja til að gefa viðskiptavinum
færi á að kynnast gæðum afurðanna.
Skortur Loðnunætur hafa hangið þurrar tvö ár í röð
vegna loðnubrests, en það hefur ekki gerst frá því
loðnuveiðar við Íslandsstrendur hófust árið 1963. Það á
eftir að koma í ljós hvort loðnuvertíð verði í vetur.