Morgunblaðið - 17.10.2020, Qupperneq 29

Morgunblaðið - 17.10.2020, Qupperneq 29
UMRÆÐAN 29 MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. OKTÓBER 2020 Bókið skoðun Hafnargata 29, í miðbæ Keflavíkur Nánari upplýsingar á skrifstofu s. 420 6070 eða eignasala@eignasala.is Nýjar fullbúnar íbúðir í vönduðu fjölbýli. Sjávarútsýni í meirihluta íbúða. Stæði í bílakjallara fylgir öllum íbúðum. Verð frá kr. 44.900.000 Jóhannes Ellertsson Löggiltur fasteignasali – s. 864 9677 Júlíus M Steinþórsson Löggiltur fasteignasali – s. 899 0555 Þar féll Noregur. Í fimmtuumferð Altibox-mótsins íStafangri í Noregi tapaðiMagnús Carlsen fyrir Pól- verjanum Jan-Krzystof Duda en fyr- ir þá skák hafði Norðmaðurinn teflt 125 kappskákir í röð án þess að tapa. Met sem seint verður slegið. Þegar horft er til þess að nær allar þessar skákir voru tefldar við bestu skák- menn heims þá er þetta auðvitað magnað afrek. Fyrra metið átti rúss- neski stórmeistarinn Tiviakov sem árið 2005 hafði teflt 110 kappskákir án taps þegar sá ferill var rofinn. En mótstaðan var dálítið önnur í hans tilviki. Kínverjinn Liren Ding tefldi 100 skákir án taps fyrir nokkrum misserum. Mikhael Tal átti þessi met á síðustu öld, 84 skákir án taps, 1972-’73 – og ári síðar 95 skákir án taps. Altibox-mótið 2020; 5. umferð: Jan-Krzystof Duda – Magnús Carlsen Svartur hafði látið skiptamun af hendi fyrir óljósar bætur. Í þessari stöðu kom stóri afleikurinn. Svartur gat haldið jafnvægi með 21. … Rg4 en af einhverjum ástæðum valdi hann 21. … h4? Pólverjinn svaraði með 22. h3! og þegar fram í sótti sagði liðsmunurinn til sín. Skákinni lauk eftir 63 leiki. Magnús tapaði fyrir Aseranum Mamedyarov á skákmótinu í Biel á miðju sumri 2018 og þá hófst þetta taplausa tímabil; 44 sigrar og 81 jafntefli. Það er athyglisvert að Magnús hefur helst komist í tap- hættu gegn skákmönnum sem standa utan hóps helstu „við- skiptavina“. Þar sem mótið í Noregi fer fram eftir óvenjulegu fyrirkomulagi mættust Magnús og Duda aftur í næstu umferð og Magnús vann í að- eins 26 leikjum. Hann vann síðan heillum horfinn landa sinn, Tari Aryan, í 8. umferð og náði forystu. Mikið var undir í toppslag níundu umferðar er Magnús mætti „heit- asta“ skákmanni heims, hinum land- lausa Alireza Firouzja. Niðurlag þessarar skákar sýnir að Firouzja á enn margt ólært. Eftir byrjunina var staðan nánast sam- hverfa og í algeru jafnvægi og hefðu margir slíðrað sverðin en Magnús unir sér vel í slíkum stöðum. Smátt og smátt náði hann örlítið betra tafli, vann peð, en það virtist ekki ætla að duga. Upp kom peðsendatafl en Firouzja virtist alveg kunnugur leyndardómum hins fjarlæga and- spænis: Altibox-mótið í Noregi 2020, 9. umferð: Alireza Firouzja – Magnús Carl- sen Fjarlægu andspæni er náð með 69. Kd2! Það má nota önnur hugtök yfir þetta lykilatriði og eitt sem kemur upp í hugann var skáksnill- ingi Persa, As-Suli, sem uppi var fyrir meira en þúsund árum, vel kunnugt eins og rakið var í grein hér í blaðinu fyrir nokkrum árum og snýst um að þegar reitirnir „kallast á“ er hægt að ná jafntefli. Atburða- rásin gæti orðið 69. … Kc5 70. Kc3 Kc6 71. Kc2 Kb7 72. Kb3 Kb6 73. Kb4 Kc7 74. Kc3 Kd6 75. Kd2 Kc6 76. Kc2 o.s.frv. Þess í stað lék Firouzja 69. Kc3 og eftir 69. … Kc5 hafði svartur náð andspæni og eftirleikurinn auðveld- ur enda gafst hvítur upp. Með þessu tryggði Magnús sér sigur í mótinu. Varðandi stöðuna fyrir lokaumferðina ber að geta þess að jafntefli í kappskák kallar á bráðabanaskák sem gefur ½ vinning til viðbótar við þann eina vinning sem þegar var kominn í hús. Þrjú stig voru gefin fyrir sigur í kapp- skák: 1. Magnús Carlsen 19½ v. 2. Fir- ouzja 15½ v. 3. Aronjan 14½ v. 4. Ca- ruana 14 v. 5. Duda 9½ v. 7. Tari 2½ v. Loks tapaði Magn- ús. 125 kappskákir í röð án taps Skák Helgi Ólafsson helol@simnet.is Morgunblaðið/Heimasíða Altib Toppslagur Firouzja hinn landlausi teflir undir fána FIDE í Stafangri. Steinvör Sighvatsdóttir lést 17. október árið 1271, en hún var af Sturlungaætt og hennar er getið í Skáldatali Eddu eftir Snorra, þar sem hún er sögð húsfreyja á Keldum á Rang- árvöllum ásamt manni sínum Halfdani Sæmundssyni sem var sonur Sæmundar Jóns- sonar í Odda. Steinvör var dóttir Sighvatar á Grund og Halldóru Tumadóttur, og hennar er víða getið í heim- ildum sem bera því vitni að hún hafi verið vel metin af sam- ferðafólki sínu og þótt skör- ungur mikill. Í deilumáli Þórð- ar kakala, bróður hennar, við sunnlenska bændur 1242 var ákveðið að hún skyldi dæma í málum þeirra ásamt Sigvarði Skálholtsbiskupi og hafa úr- slitaorð ef dómur væri ekki samróma. Heimildir segja Steinvöru hafa verið skáldmælta, en mest af kveðskapnum hefur glatast. Í Skáldkonum fyrri alda, eftir Guðrúnu P. Helgadóttur, er ein vísa eftir Steinvöru þar sem hún kveður um draum sem sé fyrirboði Örlygsstaðabardaga. Í draumnum kemur hún að eyðitröð þar sem liggur manns- höfuð á garði. Sit ek og sék á svarit Steinvarar: Hví liggr hér á vegg höfuð í örtröð? Það er synd að ekki liggi meiri skáldskapur eftir Stein- vöru, bróðurdóttur Snorra Sturlusonar. Merkir Íslendingar Morgunblaðið/Helgi Bjarnason Steinvör Sig- hvatsdóttir Atvinna Um netheima fer nú eins og fíll í postulínsbúð hreyfing sem kennir sig við hina „nýju stjórn- arskrá“. Fáir sem búa yfir þeim munaði að hafa stuttbylgju- eða nettengingu hafa farið varhluta af tilvist hreyf- ingarinnar, enda hafa margir helstu listamenn og áhrifavaldar séð um að valda sem mestum áhrifum með hispurslausum og ákveðnum skila- boðum um að „ný stjórnarskrá“ sé það eina sem þjóðin þarf á að halda. Þetta er í sjálfu sér gott og gilt enda göfugt að berjast fyrir bættu þjóðfélagi og skal taka ofan fyrir þeim sem hætta sér út í þann leðjuslag sem einkennir pólitíska (popúlíska) umræðu þessi dægrin. Mig hefur þó ítrekað rekið í rogastans við áheyrn áróðurs hreyf- ingarinnar, horft forviða í gaupnir mér og spurt: Af hverju þarf þó endilega heila nýja stjórnarskrá? Eins og hendi sé veifað Það sem helst hefur truflað mig er hvernig áheyrandinn er ítrekað skilinn eftir í lausu lofti og gert að tengja sam- an punkta, án þess að minnst sé á hvernig nákvæmlega eigi að komast á áfangastað. Sem dæmi hefur hreyf- ingin sett mikinn þunga á að taka auð- lindir og auðlindaákvæði fyrir. Skila- boðin eru svo til á þessa leið: „Vissir þú að til er fullt af fólki sem græðir á fisk- inum þínum? … við þurfum „nýju stjórnarskrána“.“ Sneitt er hjá því að útskýra hvernig peningarnir eiga svo að enda í vasanum hjá áheyrandanum, en lagt upp fyrir hann að álykta sem svo að skrifi hann undir heila stjórn- arskrá þá muni þetta allt breytast eins og hendi sé veifað. Á svipaðan hátt eru sett fram skila- boð á borð við að „nýja stjórnarskráin“ mæli fyrir um dýravernd og að gild- andi stjórnarskrá segi „ekki eitt orð um náttúruvernd“. Lagt er upp fyrir áheyrandann að hugsa með sér hvurs- lags gapuxar við Íslendingar hljótum að vera að mæla ekki fyrir um málið í stjórnarskrá en sneitt hjá því að nefna að í gildi séu sérstakir heilir lagabálkar um bæði viðfangsefni, lög nr. 55/ 2013 um velferð dýra og lög nr. 60/2013 um nátt- úruvernd. Þá tekur hreyf- ingin sömuleiðis sér- staklega fram að í gildandi stjórnarskrá sé hvergi mælt fyrir um ábyrgð þeirra sem spilla náttúrunni, en haldið fyrir utan að slíkt geti þó sam- kvæmt gildandi rétti sætt fangelsisrefsingu, t.d. á grundvelli laga um náttúruvernd og almennra hegningarlaga. Unnt að breyta og bæta Í öllu falli virðist viðkvæðið vera að „ný stjórnarskrá“ sé það sem muni breyta öllu á svipstundu. Ofuráhersla virðist miklu frekar vera á hina „nýju stjórnarskrá“ en efnislegar breyt- ingar og haldið fyrir utan jöfnuna að hægt sé að breyta og bæta gildandi stjórnarskrá. Hvergi er barist fyrir að einstök atriði, t.d. auðlindaákvæði eða ákvæði sem skýra inntak forseta- valdsins, verði tekin upp í gildandi stjórnarskrá og enn síður að efnis- atriði séu tekin fyrir í almennum lög- um, eins og ætti í mörgum tilfellum miklu betur við. Ný stjórnarskrá, hundrað og fjórtán ný ákvæði, er eina leiðin og því verður ekki haggað. Það skal tekið fram að ég er hvorki andvígur stjórnarskrárbreytingum né hugmynd um nýja stjórnarskrá. Ég tel þó réttast að stíga varlega til jarðar þegar talið berst að því að leiða í lög heila „nýja stjórnarskrá“, sem er í mörgum tilvikum einungis gildandi stjórnarskrá endurorðuð, og skapa þar með hættu á að kollvarpa viðurkenndri dómaframkvæmd og varpa fyrir róða þekktri túlkun stjórnarskrárinnar. Og svarið er: Ný stjórnarskrá Eftir Teit Gissurarson »… virðist viðkvæðið vera að „ný stjórnar- skrá“ sé það sem muni breyta öllu á svipstundu. Teitur Gissurarson Höfundur er meistaranemi í lögfræði og laganemi hjá LEX.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.