Lögmannablaðið - 2019, Blaðsíða 17

LÖGMANNABLAÐIÐ TBL 02/19 17
Ritstjórn Lögmannablaðsins bað mig um að setja nokkur orð
á blað um aðild að málum fyrir úrskurðarnefnd lögmanna
og þá sérstaklega hvað varðar aðild Lögmannafélags
Íslands (LMFÍ) fyrir nefndinni. Tilefnið er vafalítið dómur
Landsréttar í máli nr. 511/2018 sem kveðinn var upp 5.
apríl sl. Í minni umfjöllun mun ég taka til skoðunar tvö
atriði. Annars vegar hvaða heimildir LMFÍ hefur talið
sig hafa í agamálum gagnvart félagsmönnum sínum og
afstöðu mína hvað það varðar. Hins vegar hvaða heimildir
eðlilegt sé að félagið hafi og hvort breyta eigi lögum til að
fá félaginu rýmri heimildir.
Hverjar eru heimildir LMFÍ?
Um lögmenn gilda lög nr. 77/1998. Samkvæmt lögunum
skulu þeir hafa með sér félag, Lögmannafélag Íslands og
er skylduaðild að félaginu, sbr. 1. mgr. 3. gr. laganna. Í 2.
mgr. 3. gr. segir að félagið skuli ekki hafa með höndum aðra
starfsemi en þá sem sérstaklega er mælt fyrir um í lögum.
Samkvæmt lögunum skal í tengslum við LMFÍ starfa
sjálfstæð úrskurðarnefnd lögmanna sem leysir úr málum
„eftir ákvæðum þessara laga“ eins og það er orðað í 3. mgr.
3. gr. lögmannalaga.
Um hlutverk úrskurðarnefndarinnar er fjallað í V. kafla
laganna sem hefur yfirheitið „Ágreiningur um störf
lögmanna“. Eru heimildir nefndarinnar bundnar við tvenns
konar ágreining. Annars vegar ef lögmann og umbjóðanda
hans greinir á um rétt lögmannsins til endurgjalds fyrir
störf sín eða fjárhæð þess, sbr. 1. mgr. 26. gr. Í slíkum
tilvikum getur umbjóðandinn eða lögmaðurinn, eða þeir
báðir, lagt málið fyrir úrskurðarnefndina. Hins vegar
er hægt að skjóta til úrskurðarnefndarinnar kvörtun
vegna háttsemi lögmanns, sbr. 27. gr. Í 1. mgr. 27. gr.
segir um þetta orðrétt: „Nú telur einhver að lögmaður
hafi í starfi sínu gert á sinn hlut með háttsemi sem
stríði gegn lögum eða reglum skv. 2. mgr. 5. gr. [þ.e.
siðareglum] og getur hann þá lagt fyrir úrskurðarnefnd
lögmanna kvörtun á hendur lögmanninum.“
Stjórn LMFÍ hefur í nokkrum tilvikum litið svo á að
síðarnefnda ákvæðið veiti félaginu heimild til að skjóta
málum í nafni félagsins til úrskurðarnefndar lögmanna. Eru
hér tekin tvö dæmi en ekki verður tekin afstaða til annarra
tilvika í þessari grein en þau munu vera fleiri.
Stjórn LMFÍ hefur í fyrsta lagi litið svo á að félagið geti átt
aðild að málum vegna háttsemi lögmanns gagnvart þriðja
manni á grundvelli 1. mgr. 27. gr. lögmannalaga. Eins og
fram kom hér að framan kveður ákvæðið á um að aðildin
sé í höndum „einhvers“ sem telur að lögmaður hafi „gert
á sinn hlut“ þannig að stríði gegn lögum eða siðareglum
lögmanna. Stjórn félagsins skaut máli gegn lögmanni
til úrskurðarnefndar, en það mál kom síðar til kasta
Landsréttar (mál nr. 511/2018) og lauk með dómi 5. apríl sl.
Forsaga þess máls er sú að lögmaður sótti um að tiltekið mál
EIRÍKUR ELÍS ÞORLÁKSSON LÖGMAÐUR SKRIFAR
LMFÍ SEM
AÐILI MÁLS