Lögmannablaðið - 2019, Qupperneq 21

LÖGMANNABLAÐIÐ TBL 02/19 21
að fá skorið úr framangreindu álitaefni fyrir æðsta dómstóli
þjóðarinnar, ásamt því að álitamál vakna um réttaráhrif
þeirra úrskurða sem þegar hafa gengið í málum fyrir
úrskurðarnefndinni sem Lögmannafélagið hefur átt aðild
að til sóknar. Þegar þetta er ritað liggur afstaða Hæstaréttar
til beiðninnar ekki fyrir.
Um seinna atriðið, þ.e. hvort rétt og æskilegt sé yfir
höfuð að Lögmannafélagið geti beint kvörtunum til
úrskurðarnefndar, og þá án tillits til gildandi laga og
þess máls sem áður er vikið að, þá er það viðurkennt
sjónarmið að lögmannafélög hafi hlutverki að gegna þegar
kemur að eftirliti og framfylgni með störfum lögmanna.
Í aðfaraorðum (e. commentary) í kjarnareglum samtaka
evrópskra lögmannafélaga (CCBE) frá 2006, segir meðal
annars að „[t]he CCBE trusts that judges, legislators,
governments and international organisations will strive,
along with bar associations, to uphold the principles set out
in the Charter“ (áherslubr. höfunda). Í kjarnareglunum er
einnig vikið að mikilvægi sjálfstæðrar lögmannsstéttar og að
veigamikill liður í því sé „sjálfseftirlit“ (e. self regulation): „A
lawyer needs to be free - politically, economically and intellectually
- in pursuing his or her activities of advising and representing the
client. [...] The lawyer’s membership of a liberal profession and
the authority deriving from that membership helps to maintain
independence, and bar associations must play an important role
in helping to guarantee lawyers’ independence. Self-regulation of
the profession is seen as vital in buttressing the independence of the
individual lawyer.“ Lögmannafélagið hefur á undanförnum
árum og misserum, þ.á m. á vettvangi laganefndar félagsins,
lagt aukna áherslu á „sjálfseftirlit“ í samskiptum við hið
opinbera. Sem dæmi um það má nefna nýlega breytingu
á lögmannalögum þar sem kveðið er á um lögbundna
álitsumleitan til Lögmannafélags Íslands áður en sýslumaður
tekur ákvörðun um veitingu málflutningsréttinda til þeirra
sem hlotið hafa fangelsisdóm fyrir refsiverðan verknað.
Færa má rök fyrir því, að liður í virku „sjálfseftirliti“
lögmannafélaga með félagsmönnum, og þá að einhverju
leyti í stað opinbers eftirlits, sé að lögmannafélög geti
beint kvörtunum til sjálfstæðrar úrskurðarnefndar. Þannig
eru vonandi flestir félagsmenn sammála um að fullnægi
lögmaður ekki skyldum, svo sem um að hafa skrifstofu opna
almenningi, sérstakan vörslufjárreikning í viðurkenndri
bankastofnun og gilda starfsábyrgðartryggingu, auk
lögbundinna hæfisskilyrða, geti slíkt ekki verið látið
átölulaust af hálfu félagsins. Önnur atriði eru sum hver
þess eðlis, að skoðanir kunna að vera skiptari meðal
félagsmanna. Er sjálfsagt að umræða um þetta, eins og
önnur almenn málefni félagsmanna, eigi sér stað á vettvangi
félagsins.
„...MEÐ LÖGUM MEGI ÞÓ KVEÐA Á UM SLÍKA
SKYLDU EF ÞAÐ ER NAUÐSYNLEGT TIL AÐ FÉLAG
GETI SINNT LÖGMÆLTU HLUTVERKI VEGNA
ALMANNAHAGSMUNA EÐA RÉTTINDA
ANNARRA.“
Lögmannafélagið er til húsa að Álftamýri 9 í Reykjavík.