Lögmannablaðið - 2019, Page 27

LÖGMANNABLAÐIÐ TBL 02/19 27
í samningum við aðra aðila, önnur fyrirtæki eða birgja.
Þannig verndar þú viðskiptasamband þitt við aðra aðila
með því að hafa ákvæði um sáttamiðlun í samningum
ykkar á milli. Einnig mætti nota sáttamiðlun við óánægða
viðskiptavini hjá þjónustufyrirtæki.“
Hugmyndafræði og lagagrundvöllur sáttamiðlunar?
„Lagagrundvöllur sáttamiðlunar er fyrst og fremst samnings­
frelsi,“ segir Lilja. „Það má t.d. setja sáttamiðlunarákvæði
inn í flesta samninga, það er bara svo lítið farið að reyna
á hvernig slík ákvæði yrðu túlkuð ef einstaklingur færi
ekki eftir ákvæðinu og leitaði beint til dómstóla. Myndi
dómstóll vísa málinu frá á grundvelli þess að ekki væri
búið að reyna sáttamiðlun? Við eigum ekki dæmi um það
í dag en miðað við erlend fordæmi ætti að gera það, svona
í flestum tilvikum. En þá kemur auðvitað upp sú spurning
hvort það myndi þjóna tilgangi sínum, ef það er vilji aðila
að leita niðurstöðu dómstóla frekar en að reyna að sættast?
Eina lögfesta ákvæðið um sáttamiðlun í dag er ákvæði
í barnalögunum sem var sett inn árið 2013. Samkvæmt
ákvæðinu er það forsenda þess að hægt sé að höfða mál
um forsjá að aðilar hafi farið í sáttameðferð og séu með
sáttavottorð um að ekki hafi tekist að ná sáttum. Mál sem
varða umgengni og forsjá fara í sáttameðferð hjá sýslumanni
ef aðilar ná ekki sjálfir niðurstöðu sem sátt er um.
Einstaklingar geta einnig leitað til sjálfstæðs sáttamiðlara í
þessum málum en sjálfstæðum sáttamiðlara ber að stöðva
ferlið ef annar aðili óskar eftir því að sýslumaður taki að
sér sáttamiðlunina. Sýslumaður þarf samt alltaf að staðfesta
samning aðila sem skilað er inn.“
Hver eru réttaráhrif sáttamiðlunar ?
„Grundvöllur sáttamiðlunar er samningaréttur. Aðilar eru
að semja og réttaráhrifin eru í raun bara eins og þegar
Sátt, félag um sáttamiðlun stendur nú
fyrir námi fyrir þá sem vilja læra
sáttamiðlun sem kallast
Sáttamiðlunarskólinn. Kennslan í
Sáttamiðlunarskólanum er bæði í
formi fjarkennslu á netinu í bland við
verklegar æfingar. Skólinn hóf
starfsemi nú í vor en ásamt Lilju
kennir þar Dagný Rut Haraldsdóttir
sáttamiðlari og lögfræðingur. Lilja
segir áhugann hafa farið langt
umfram sínar væntingar.
Á Lagadeginum sem haldinn var þann 29. mars sl. var Lilja með framsöguerindi á málstofu sem hét „Úrlausn ágreiningsmála utan dómstóla,
raunhæfur valkostur við lausn réttarágreinings?”