Börn og menning - 01.04.2002, Page 37

BÖRN oc mENN|N6
Astrid Lindgren
stuðlað að því að losa um ýmis höft. Hún var órög við að
taka til umfjöllunar ýmislegt sem ekki þótti hæfa í
bamabókum; dauðann, sorgina og mannvonskuna. Það
sem fyrst og fremst einkennir verk hennar eru íýndni og
hugmyndaflug. Ævintýri hennar em mögnuð, fögur og
ógleymanleg. Hún predikar aldrei og er ekki að reyna að
koma á ffamfæri einhverjum siðaboðskap, heldur leggur
hún sig fram til að skemmta bömunum og lætur þeim
sjálfum eftir að vega og meta það sem þau lesa. Hún
hefur oft verið harðlega gagnrýnd fyrir að persónur
hennar séu ekki nógu góðar fyrirmyndir og geti
beinlínis spillt börnunum, gert þau óþæg. Emil í
Kattholti var til að mynda kallaður Miguel óþægi á
Spáni og á meðan vondir karlar réðu öllu þar í landi
vildu þeir ekki hafa að hann æsti upp krakkana sem áttu
umfram allt að vera þæg og hlýðin við pabba gamla. Þá
hafa líka ýmsir marxískir gagnrýnendur haft hom í síðu
Emils, fundist hann alger krati og upprennandi
kapítalisti, af því að einhvem veginn tókst snáðanum að
gera sér allt að peningum. Tökum sem dæmi þegar
hann seldi bóndanum á Melholti gömlu bmnasprautuna
sem hann keypti á uppboðinu í Brekkukoti:
„Þama græddi ég tuttugu og fimm aura,“ sagði Emil
við Alfreð, og það var einmitt þá sem það rann upp fyrir
Alfreð að líklega yrði Emil mikill peningamaður þegar
hann yrði stór. (Enn lifir Emil í Kattholti, bls. 42)
Já, hann átti eftir að verða stór, blessaður drengurinn,
og verða oddviti og ég veit ekki hvað og hvað, en samt
held ég að hann hafi alltaf verið góður maður hvar sem
hann fór. Við getum heilshugar tekið undir orð móður
hans: „Emil er góður drengur. Okkur þykir vænt um
hann eins og hann er.“
35