Börn og menning - 01.09.2007, Síða 34

32
Börn og menning
Brynhildur Björnsdóttir
Mest spennandi ævintýrið af
öllum
Svona varð ég til eftir Katerinu Janouch og Mervi Lindman
Býflugurnar og blómin eru langt undan
í þessari hressandi og skemmtilegu bók
um mesta ævintýri lífsins - getnað,
meðgöngu og fæðingu út frá sjónarhóli
fjögurra ára sögumanns. Útskýringar á
tilurð einstaklingsins hafa löngum vafist
fyrir fullorðnu fólki - það er að segja þegar
það er barn sem spyr. Það er því mikið
fagnaðarefni þegar bækur um málefnið
skjóta upp kollinum og ennþá betra þegar
bókin er jafn aðgengileg og skemmtilega
myndskreytt og raunin er um bók Katerinu
Janouch og Mervi Lindmans, Svona varð ég
til. Sögumaðurinn er fjögurra ára strákur,
ansi skilmerkilegur, og ferlið er útskýrt frá
hans sjónarhorni, sem gerir bókina tilvalda
lesningu fyrir fjölskyldur sem eiga von á
barni. Bókin hentar vel til samlestrar barna
og fullorðinna, en skemmtilegar og ítarlegar
myndir, sem þó eru alls ekki „óþægilega"
nákvæmar, gera það að verkum að börn
geta sem best haft gaman af þvi að skoða
bókina upp á eigin spýtur.
Aðdragandi og getnaður
Farið er yfir aðdraganda getnaðarins á
skemmtilegan hátt og tæpt á mögulegri
fortilveru einstaklingsins án þess að hún sé
nokkuð aðalatriði. Foreldrarnir hittast, til
dæmis í strætó, og verða ástfangnir og þó að
sú sé auðvitað ekki raunin með alla foreldra
er frásögnin góður grunnur til að byggja
sögustund eða útskýringar um aðdraganda
fæðingar barnanna sjálfra.
Getnaðurinn sjálfur, þegar börnin verða til,
er skýrður á mjög einfaldan hátt og algerlega
án óþarfa útskýringa sem börn hafa hvort
sem er ekkert við að gera. Það nægir að
minnast á að til þess að barn verði til þurfi
foreldrarnir „að elskast á alveg sérstakan
hátt" eins og segir á bls. 22 og lýsa svo
leiðinni sem frumurnar úr pabba fara til að
hitta eggið í mömmu.
Sniðug svör
Ýmsar spurningar sem líklegt er að börn
spyrji um meðgöngu og fæðingu eru settar
fram í bókinni og leitast við að svara þeim
á sniðugan hátt, eins og til dæmis, hvernig
barnið komist eiginlega fyrir í maganum
á mömmunni „innan um pönnukökur,
hamborgara, spaghettí og allt hitt sem
mamman er búin að tyggja og kyngja" (bls.
26). Einnig eru hlutir eins og erfðir, ákvörðun
kyns, glasafrjóvgun, lengd meðgöngu,
hlutverk pabbans og hvað í ósköpunum
barnið er að gera inni f mömmunni á meðan
það bíður eftir því að fæðast útskýrðir vel og
skemmtilega.
Fjölbreyttar fjölskyldur
Ofuráherslan á getnað innan góðs
ástarsambands finnst mér neikvæð,
fjölskyldumynstrin í nútímasamfélagi eru svo
margbreytileg að það er örugglega minnihluti
barna sem finnur sig og sinn uppruna innan
slíks ramma. Reyndar er minnst á að ekki
hafi „allar mömmur verið með bamið sitt í
maganum" og að pabbar þurfi ekki að hafa
lagt til frumu til að verða pabbar og einnig er
minnst á ættleiðingar (bls. 44) en einstæðir
foreldrar eru greinilega ekki til í Svíþjóð
þar sem bókin er upprunnin og þaðan af
síður tilviljanakenndur getnaður án ástar og
sambýlis. Börn eru alltaf yndisleg, hvernig svo
sem þau komu til, og þess vegna er áherslan
á að foreldrarnir þurfi að hafa búið saman
á bát, keypt sér hús, gift sig í flugvél eða
púslað púsl með tíu þúsund bitum áður en
getnaður á sér stað (bls. 20) óþörf og dregur
úr aðgengileika bókarinnar.
Heiti á kynfærum
Svo finnst mér líka leiðinlegt að þrjátfu árum