Studia Islandica - 01.07.1982, Side 164

162
/... / his sense of the irreconcilable disparity between the way things
ought to be and the way they are: the failure of the universe to answer
man’s need for order.176
Þetta er kjami absúrdrar reynslu og uppspretta kaldhæðn-
innar. Lífið sjálft bindur endi á allar vonir; mannlegar
þrár em út í hött! 1 þessu samhengi má enn á ný skoða
eftirfarandi klausu úr Ströndinni: „Dens Ansigt [þ. e. dauð-
ans] var for alle Tider stivnet i et stort tænderblottende
Haangrin /-------/,“177Hið íroníska er samofið lífsforsendum
mannsins. Tilveran sjálf er íronistinn mesti. Þessi mynd
er náskyld sýn Hardys sem Glicksberg lýsir á svofelldan
hátt:
There is no way, according to Hardy, of justifying the trials and
torments of existence. Could some monstrous ironist, as Hardy asks,
have devised this absurd world? Better extinction than to be exposed
to such calamities. To be bom is a curse. If the Immanent Will is God,
a mechanical and unconscious It, then life is a blind accident and human
values are meaningless illusions.176
Hardy hafnar þó voninni aldrei með öllu. Ef til vill er leið
út! Ef til vill kemst frumafl tilverunnar til vitundar um
sjálft sig með tíð og tíma. Ef til vill þroskast lífið til hærri
hæða í gegnum framsækna viðleitni upplýstra manna sem
eru sjálfum sér trúir! Vonir Hardys eru mjög svipaðar
dramnum Gunnars. Emest Brennecke segist svo frá þeim:
This rather vaguely defined hope of faith in the ultimate rightness of
things takes three general forms: the Nirvana of non-existence, the
growth of conciousness in the Will, and a melioristic belief in the
gradual improvement in life through the idealistic efforts of enlightened
men.179
Gunnar hefur ámóta hugmyndir. „Tilvistarleysið“ og „upp-
lýsingin" eru haldreipi hans líkt og rithöfundarins enska.
Það skal þó tekið fram að Gunnar dreymir ekki um „vit-
undarvakningu“ hins líffræðilega vilja; merkingarkreppan
ristir dýpra i hugarheimi hans en svo.
Hardy og Gunnar lýsa báðir skuggahliðum mannlífsins