Dagur - 12.02.1988, Side 10

urversvirkjun, var öðrum virkjunum
hagkvæmari. Með Gljúfurversvirkjun
átti að auka vatnsmagn Laxár með
öðrum ám og stífla Laxárdal til að fá
uppistöðulón fyrir virkjunina.
Hvar sem stórvirkjanir eru gerðar
þarf öðru fyrr og áður en fram-
kvæmdir hefjast að tryggja virkjun-
arframkvæmdum allan rétt hvað
snertir lönd og landsréttindi, vatn og
vatnsréttindi, þar með veiðiréttind-
in. Hvað þetta varðar mistókst Lax-
árvirkjunarstjórn og þess vegna urðu
árekstrar. Ekki verður þessi saga
rakin hér, en landeigendur við Laxá
og Mývatn þjöppuðu sér saman und-
ir forystu Hermóðs Guðmundssonar
í Ámesi og vörðu eignarrétt sinn, sem
þeir töldu á sér brotinn.
Laxárdeilan varð hitamál um land
allt og fá mál hafa fætt af sér jafn
margar ályktanir félaga og samtaka
og hún gerði. Þingeyskir bændur áttu
samúð fólksins í landinu, svo ekki
varð um villst, en Laxárvirkjunar-
stjórn, sem vann að því að afla
Norðurlandi aukinnar og ódýrrar
raforku, átti miklu fylgi að fagna á
Akureyri.
Ég skipaði mér að því leyti við hlið
þingeyskra bænda, að ég gagnrýndi
hin ýmsu vinnubrögð Laxárvirkjun-
arstjórnar og raunar einnig hin
hörðu andsvör bænda. Ég virti mjög
það sjónarmið bænda, að láta fyrstir
manna á sér brjóta í svipuðum mál-
um hérlendis. Laxárvirkjunarstjórn-
in gerði hins vegar mörg og stór
axarsköft, áform hennar mistókust
og urðu almenningi dýr. Málaferli
hófust og meira en 20 kærur á hend-
ur Laxárvirkjunarstjórn lágu fyrir
þegar sættir tókust loks í hinni miklu
deilu. Það kom í hlut Vals Arnþórs-
sonar að leiða málið til sátta og að
bjarga því sem bjargað varð. Ég
skrapp einu sinni með honum á fund
með Félagi landeigenda við Laxá og
Mývatn, sem haldinn var heima hjá
Hermóði í Árnesi. Þar var heitt í kol-
unum þótt menn gættu tungu sinnar
að mestu. Á þessum fundi var e.t.v.
lagður einhver grunnur að sættum,
þótt langt yrði ekki komist að því
sinni.
— En hitnaði þá aldrei í kol-
unum á skrifstofu þinni hjá
Degi á meðan Laxárdeilan stóð
sem hœst?
Jú, oftar en einu sinni. Ég minnist
þess þegar maður úr Laxárvirkjun-
arstjórn dansaði stríðsdans í litlu
skrifstofunni, stappandi ákaflega í
gólfið og berjandi út í loftið. Munn-
söfnuðurinn var í samræmi við það. í
annað skiptið reiddist einn forystu-
maður bændanna ákaflega mikið við
mig og hann barði saman hnefunum
við nefið á mér, með tilheyrandi
skömmum.
Og mér er í minni 19. júlí 1970
þegar Þingeyingar á annað hundrað
bílum komu til Akureyrar til að mót-
mæla Gljúfurversvirkjun, með sýslu-
mann sinn í broddi fylkingar. Sendi-
nefnd mótmælanna gekk síðan á
fund bæjarstjórnar Akureyrar með
mótmælaskjal sitt.
Öllum ætti að vera það ljóst að lok-
inni Laxárdeilunni, hve nauðsynlegt
það er framkvæmdaaðilum við virkj-
anir, að tryggja sér allan rétt í tæka
tíð.
- Viltu nefna einn eða fleiri
tíða og góða gesti á skrifstofu
þinni?
Á ritstjórnarskrifstofu eiga fjöl-
margir góðir gestir erindi á degi
hverjum. En sem svar við spurningu
þinni og sem samnefnara þeirra
bestu og kærkomnustu nefni ég
Sigurð Óla Brynjólfsson kennara frá
Ytra-Krossanesi. Hann var vikulegur
og stundum daglegur gestur minn og
ætíð jafn kærkominn. Honum fylgdi
jafnan frjálslegur ferskleiki og hann
Nokkrar sögur fóru af því að
reimt væri í Hafnarstræti 90,
þar sem Dagur var lengi til
húsa. Erlingur segist aldrei hafa orðið
var við neitt slíkt, en...
10
Dagur 70 ára