Dagur - 12.02.1988, Qupperneq 17

nábúakritur og brigður á viðskiptum
reyna á þær dyggðir í fari hans. Get-
ur hver stungið hendinni í sinn eigin
barm til hollrar sjálfsrannsóknar í
þessu efni.
Starfsþrek
Þeir, sem gefa sér tíma til athugunar
um það, að Jónas er skólastjóri Sam-
vinnuskólans og hefir þar einskonar
frumsmíð með höndum og líta jafn-
framt yfir ritverk hans, mikinn hluta
af öllu lesmáli Tímans og Tímaritsins
og meta það, þó ekki sé nema að
vöxtum, munu að sjálfsögðu hugsa
sér hann sískrifandi og lesandi í
frístundum. Þessu er þó ekki svo
varið. Þvert á móti sést hann aldrei
lesa né skrifa á þeim tímum sólar-
hringsins, sem allur þorri manna
vinnur verk sitt. Svo að segja öllum
frístundum sínum ver Jónas til að
tala við menn. Alltaf virðist hann hafa
nógan tíma til þess að taka á móti
gestum, enda er á heimili hans óslit-
inn gestastraumur. Ráðning á þeirri
gátu, hvernig Jónas fær afkastað svo
mikilli vinnu er ekki nema ein: Hann
ver nóttinni til lesturs og skrifta og
er sérstaklega mikilvirkur á hvort-
tveggja. Það er bókstaflega satt, að
um mörg undanfarin ár hefir hann,
meðan þjóðin svaf, vakað yfir málum
hennar. Aðeins fáum afburðamönn-
um þjóðanna er gefm slík starfsorka.
íslendingar geta tæplega vænst þess
að eiga á öllum tímum mann, sem
aldrei þykist geta á sig lagt nógu mik-
ið af ólaunuðum störfum í þágu þjóð-
arinnar. Framfarir og menning alls
mannkynsins á að mestu rætur sínar
að rekja til fárra einstaklinga, sem
ekki hafa metið tíma sinn til peninga,
heldur til þjóðarheilla, sem ekki hafa
skrifað akta-skrift, heldur látið orku
ráða. Leyndardómur allra mann-
kynsframfara liggur í hug og hjarta
tiltölulega fárra einstaklinga, þar sem
kyntur er heilagur eldur áhugans og
ósíngirninnar. Fylgismönnum Jónas-
ar mætti vera það hvatning að hug-
leiða þetta. Þeim mætti verða það
áhugaefni, að orku Jónasar og starfi
yrði ekki kastað á glæ vegna slælegr-
ar fylgdar eða nærsýnnar smámuna-
semi. Andstæðingum hans má vera
það hugnun, að hann hefir þurft
mikið á sig að leggja.
Fjölhœfni og víðsýni
Þjóðin á marga nýta menn í öllum
stéttum og stigum. Fiún á afburða-
menn, sem skara fram úr hver á sínu
sviði. Hún á ennfremur menn, sem
bera af í fleiri greinum en einni. En
engan mann á hún svo fjölhæfan,
jafnvígan og frumhugsandi sem Jón-
as frá Hriflu, þegar þeir menn eru
taldir, sem nú fást við íslensk
stjórnmál.
Engin mál þjóðarinnar, er nokkru
verulegu skipta, lætur Jónas
afskiptalaus. Sjaldgæf er jafn alhliða
meðferð þjóðmálanna í höndum eins
manns. Hann ber jafnt fyrir brjósti
atvinnuvegi, verslun, fjármál, sam-
göngumál, stjórnarfar, menntamál,
listir, bókmenntir og skáldskap.
Meðfæddir hæfileikar Jónasar,
sjónnæmi hans og stálminni, ásamt
menntun hans og ferðalögum hefir
gefið honum yfirsýn út yfir þjóðmálin
meiri en öllum öðrum, sem fást við
opinber mál hér á landi. Vegna þess
að honum hefir verið gefið það sem
kalla mætti skipulagsgáfu, á hann til-
tölulega hægt með að raða ósam-
stæðum hlutum í kerfi og skapa í
eyðurnar. Hann getur tínt saman
brotasilfur almenningshugsana og
gert úr því álitlega gripi. Fyrir því er
hann sá íslenskur stjórnmálamaður,
sem um þessar mundir hefir á tak-
teinum úrlausnarráð og tillögur í
hverju máli. Enginn frambjóðenda
þolir samanburð við hann í þessu
efni. Hann einn hefir gert grein fyrir
víðtækri og alhliða stefnuskrá sinni.
Fyrir þessu mætti færa mjög ítarleg
rök. Ríkasta heimildin fyrir þessari
staðhæfingu er skrif Jónasar í
Tímanum, sem hann kallar Komandi
ár, svo og öll hans skrif seint og
snemma.
Vinir og óvinir
Ég hefi hér að framan haldið því
fram að Jónas sé afburða maður,
sem ástæða sé til að gera sér miklar
vonir um, ef hann hlýtur viðunandi
stuðning. Ég vil nú enn að lokum
færa fyrir þessu algild rök.
Meðalmennskan á jafnan miklu af
því svokallaða heimsláni að fagna,
að vinna sér alþýðuhylli. Jafnan er
það talið dauðum mönnum til gildis
fyrst og seinast, að þeir hafi verið
elskaðir og virtir af öllum. En mundi
ekki sú „virðing" og „vinsældir“ með-
almannsins mega stundum fremur
kallast tómlæti og hlutleysi? Með-
almaðurinn orsakar sjaldan mikið
hugarrót í kringum sig. Hann grípur
ekki á neinum kýlum. Hann hefir
enga sára brodda í orðum og athöfn-
um. Líf hans er hversdagsganga, að
vísu stórmikilsverð í lífi þjóðarinnar,
en á leið hans verða eftir aðeins
grunn og skammæ spor, sem hverfa
fljótt í stormi tímans. Alþýðuhylli,
sem meðalmaðurinn nýtur í dag, er
alloft ekki annað en gleymska morg-
undagsins. Hún er auk þess vafa-
samt heimslán. Eða mundi það ekki
mega teljast vafasamt lán, þegar allt
er skoðað, að hljóta einróma hylli
almennings, svo misjafn sauður sem
þar er í mörgu fé að gáfum og mann-
kostum?
Afburðamennskan á síður þessu
láni almennra vinsælda að fagna.
Dagur 70 ára
17