Dagur - 12.02.1988, Síða 33

forsíðu og á annarri síðu voru all-
stórar og m|ög vel prentaðar myndir
af Ragnari Olafssyni formanni Verk-
smiðjufélagsins á Akureyri, Aðal-
steini Halldórssyni fyrsta fram-
kvæmdastjóra verksmiðjunnar, og
Jónasi Þór þáverandi framkvæmda-
stjóra.
Þetta eru sem sagt fyrstu myndirn-
ar, sem birtust í Degi, en lengi eftir
þetta voru myndir harla fáséðar í
blaðinu, jafnvel svo að heilu árin liðu
án þess að nokkur mynd birtist.
En tíminn líður, og þegar kemur
fram á mitt ár 1927 fer að losna um
Jónas Þorbergsson í ritstjórastóli
Dags. Þann 16. júlí sigldi hann til
Danmerkur og dvaldi þar um tíma. í
fjarveru hans annaðist Brynleifur
Tobíasson kennari ritstjórnina. Bryn-
ieifur var á þessum árum áhugasam-
ur framsóknarmaður, sat sem full-
trúi flokksins í bæjarstjórn Akureyr-
ar um fimm ára skeið og var nokkr-
um sinnum í framboði fyrir flokkinn
í Skagafj arðarsýslu. Síðar á æviferl-
inum snerust hugmyndir hans í
stjórnmálunum allmjög á annan veg.
Á meðan Brynleifur sá um ritstjórn-
ina andaðist Geir Sæmundsson
vígslubiskup, og er hans minnst í
blaðinu á sama hátt og séra Matthí-
asar áður, með innrammaðri for-
síðugrein og fyrirsögn yfir þvera
síðu.
Síðasta dag ágústmánaðar kom
Jónas ritstjóri heim úr utanför sinni,
og í blaðinu 17. september má lesa
þessa frétt:
„Ritstjóraskipti eru ákveðin við
Tímann. Tryggvi Þórhallsson lét af
ritstjórnarstörfum um leið og hann
gerðist forsætis- og atvinnumálaráð-
herra. Við ritstjórn blaðsins tekur
Jónas Þorbergsson ritstjóri Dags.
Hallgrímur Hallgrímsson sagnfræð-
ingur gegnir ritstjórastörfum til
bráðabirgða."
Og í næsta blaði, þann 22. sept-
ember, kveður Jónas Þorbergsson.
Hann segir þá m.a.:
„Þrátt fyrir ýmsa örðugleika hefir
starfið verið mér ánægjulegt í flest-
um greinum. Ber það einkum til, að
ég hefi getað starfað af fullri sann-
færingu fyrir gildi þess málstaðar,
sem ég hefi barist fyrr. Ég hefi aldrei
þurft að vega um öxl. Og þar sem
mér kann að hafa fatast, verður um
kennt hæfileikabresti mínum og
engu öðru.
Deilum og yfiraustri margra and-
stæðinga hefi ég getað tekið með
jafnaðargeði. Ýmsa þeirra hefi ég
getað virt mikils. Kalalaus get ég
kvatt þá alla og árnað þeim heilla.
Flokksbræður mína, eigendur og
umráðamenn blaðsins vil ég sérstak-
lega áminna um að láta ekki niður
falla varnir fyrir málstaðinn og sókn
í þeim þjóðþrifamálum, sem flokkur-
inn beitist fyrir. Það er ekki tilviljun
að öruggustu vígi Framsóknarflokks-
ins eru þar, sem bæði blöð hans hafa
hlotið mesta útbreiðslu. Fjórðungs-
Fyrirsagnaletrið, eins og það var
á árum áður. Allt handsett og raðað
í haka. Þá var hægara sagt en
gert að breyta einhverju
á síðustu stundu...
blöðin hljóta, nú orðið, útbreiðslu á
takmörkuðum svæðum. En þar sem
þau eiga land til yfirsóknar, verða
áhrif þeirra engu minni en aðalblað-
anna. Veldur því nánara samband
þeirra við íbúa og málefni næstu hér-
aða. Sem dæmi skal ég nefna heilsu-
hælismál Norðurlands. Hiklaust tel
ég, að fyrir áhrif Dags hafi risið sú
alda, sem hefir nú borið það í höfn.“
Heilsuhæli Norðurlands í Kristnesi
var vígt skömmu síðar eða þann 1.
nóvember 1927. Það er ekki að til-
efnislausu, að Jónas Þorbergsson
nefnir heilsuhælið sérstaklega í
kveðjuorðum sínum. Hann var frum-
mælandi á stofnfundi Heilsuhælisfé-
lags Norðurlands 22. febrúar 1925
og hann beitti Degi óspart til að
hvetja fólk til átaka og þátttöku í
þeirri umfangsmiklu fjársöfnun, sem
fram fór um allt Norðurland til að
gera hugmyndina um hælið að veru-
leika, en það er trúlega almennasta
og mesta fjársöfnun, sem fram hefur
farið á Norðurlandi, ef ekki á íslandi
öllu. Hvítidauði var alvarlegasta
plága og versti vágestur, sem herjaði
á landsmenn á þessum tíma, og hver
sem var þess umkominn að leggja
eitthvað af mörkum, var tilbúinn að
gera það, ef verða mætti til að sigrast
á plágunni miklu.
Baráttumál Jónasar Þorbergsson-
ar voru mörg, en í huga hans sjálfs
bar heilsuhælismálið hæst, og það
hlýtur einnig að verða efst á blaði,
hvenær sem hans er minnst.
Þórólfs þáttur Sigurdssonar
Brottför Jónasar Þorbergssonar frá
Degi hefur trúlega ekki átt sér langan
aðdraganda, og nú stóðu aðstand-
endur blaðsins uppi ritstjóralausir.
Fráfarandi ritstjóri og stjórn útgáfu-
félagsins brugðu þá á það ráð að
leita eftir því við Þórólf Sigurðsson,
bónda á Baldursheimi í Mývatns-
sveit, að hann tæki starfið að sér í
bili. Þórólfur féllst á að ritstýra blað-
inu vetrarlangt. Þann tíma, sem leið
frá því Jónas hvarf á braut og þar til
Þórólfur gat komið til starfa, annað-
ist stjórn útgáfufélagsins sjálf um
útgáfu blaðsins, en í stjórn Útgáfufé-
lags Dags áttu þá sæti: Ingimar Eydal
kennari, Árni Jóhannsson verslunar-
maður og Einar Árnason alþingis-
maður.
28. október 1927 kemur svo fyrsta
blaðið út undir ritstjórn Þórólfs Sig-
Dagur 70 ára
33