Þjóðmál - 01.06.2017, Blaðsíða 80

78 ÞJÓÐMÁL sumarhefti 2017
Tollheimtuhúsið, verðum við að játa, getur
á einstakan hátt náð fram mannúðarmark-
miðum.
Það felur í sér her af framkvæmdastjórum,
aðstoðarframkvæmdastjórum, eftirlitsmönn-
um, fleiri eftirlitsmönnum, tollurum,
yfir-mönnum deilda, skrifstofufólki, talningar-
fólki, upprennandi talningarfólki, svo ekki
sé minnst á útsendarana; og hlutverk þessa
flókna vélaverks er að framkvæma neikvæða
aðgerð á iðkun manna, sem má draga saman
með orðinu hindra.
Taktu eftir að ég segi ekki að markmiðið sé
að skattleggja, heldur hindra. Að koma í veg
fyrir – ekki verknað sem er andstæður góðu
siðferði og allsherjarreglu – heldur viðskipti
sem í sjálfu sér eru ekki bara skaðlaus heldur
geta stuðlað að friði og góðu sambandi
meðal þjóða.
Engu að síður er mannkynið svo sveigjan-
og teygjanlegt að því hefur alltaf tekist að
komast yfir þessar hindranir. Og þá heyrum
við að á vinnumarkaðinum sé offramboð.
Ef þú hindrar fólk frá því að ná sér í lífsviður-
værið frá útlöndum mun það framleiða það
heima. Vinnan við það er erfiðari og meiri
þrekraun en lífsviðurværisins þarf að afla. Ef þú
kemur í veg fyrir að maður gangi dalinn mun
hann klífa hæðirnar. Vegurinn er lengri og
erfiðari en hann þarf að komast á áfangastað.
Það er skömm að þessu en nú komum við
að því sem er beinlínis fáránlegt. Þegar
lögin búa til hindranir og samfélagið þarf
að komast yfir þær þá er verið að draga úr
þeirri vinnu sem gæti farið í eitthvað annað
og þá er ekki lengur heimilt að krefjast
umbóta. Ef þú bendir á hindrunina er þér
sagt frá öllum þeim störfum sem hún hefur
skapað. En ef þú svarar því til að störfin hafi
ekki verið búin til heldur var hliðrað er þér
svarað með hefðbundnu ákalli talsmanna
hindrana, „Fátækin ein er örugg og blasir við;
þegar kemur að því sem auðgar okkur er öllu
erfiðara að benda á það.“
Þetta minnir mig á kínverska sögu sem nú
verður sögð.
Í Kína voru tveir stórir bæir, Tchin og Tchan.
Stórkostlegur siglingaskurður sameinaði
þá. Keisaranum fannst við hæfi að skipa svo
fyrir að stórgrýti yrði hent í skurðinn og hann
gerður gagnslaus.
Þegar Kouang, æðsti embættismaður hans,
sá þetta sagði hann: „Sonur himnanna! Þetta
eru mistök!“
Keisarinn svaraði honum þá: „Kouang, þú ferð
með fleipur.“
Þetta var inntak samræða þeirra.
Að loknum þremur mánuðum sendi hinn
háttvirti keisari eftir embættismanni sínum
og sagði við hann: „Sjáðu, Kouang!“
Kouang opnaði augu sín og leit á.
Hann sá fjöldan allan af mönnum að störfum
nokkuð frá skurðinum. Sumir grófu í burtu
jarðveg, aðrir fylltu upp í holur, jöfnuðu jörði-
na og lögðu stíga. Og embættismaðurinn,
sem var vel menntaður, sagði við sjálfan sig:
„Þeir eru að leggja þjóðveg.“
Að öðrum þremur mánuðum liðnum sendi
keisarinn aftur eftir embættismanni sínum og
sagði: „Sjáðu!“
Og Kouang gerði það.
Hann sá þjóðveginn tilbúinn, og frá einum
enda hans til annars sá hann áfangastaði
fyrir ferðalanga. Hópar ferðalanga, vagna
og annarra komu og fóru, og óteljandi Kín-
verjar, aðframkomnir af þreytu, báru þungar
byrðar fram og til baka frá Tchan til Tchin. Og
Kouang sagði við sjálfan sig, „Það var eyði-
legging skurðarins sem veitti þessu aumingja
fólki vinnu.“ Sú hugsun hvarflaði aldrei að
honum að vinnan var einfaldlega dregin úr
öðrum iðnaði.
Þrír mánuðir í viðbót liðu, og keisarinn sagði
við Kouang: „Sjáðu!“
Og Kuoang gerði það.
Hann sá að áfangastaðirnir voru fullir af
ferðalöngum og til að sinna þeim voru
komnir slátrarar og bakarar, og verslanir sem
seldu matvæli. Hann sá líka að þörfin fyrir
klæðnað leiddi til framboðs af klæðskerum,
skósmiðum og þeirra sem selja sólhlífar og