Þjóðmál - 01.06.2017, Blaðsíða 31

ÞJÓÐMÁL sumarhefti 2017 29
Hvað útgönguna úr Evrópusambandinu
varðar skiluðu þingkosningarnar í síðasta
mánuði engu að síður ýmsu henni til hags-
bóta. Þannig hefur ósigur Skozka þjóðar-
flokksins leitt til þess að Nicola Sturgeon,
fyrsti ráðherra Skotlands og leiðtogi flokksins,
hefur sett á ís áform um nýtt þjóðaratkvæði
um sjálfstæði landsins. Áform sem háð eru
samþykki brezku ríkisstjórnarinnar.
Talsvert var rætt um það að útgangan úr
Evrópusambandinu gæti leitt til skozks
sjálfstæðis og að Bretland liðaðist þannig í
sundur. Fleiri töldu þó að lítil hætta væri á því.
En hvaða skoðun sem fólk annars kann að
hafa á hugmyndinni um sjálfstætt Skotland
hefur sú umræða allavega sama og þagnað
í tengslum við áform brezkra stjórnvalda um
að ganga úr sambandinu.
Þingkosningarnar skiluðu því einnig að yfir
90% þingmanna á brezka þinginu sitja þar
á grundvelli stefnuskráa sem gera ráð fyrir
að Bretland gangi úr Evrópusambandinu.
Þingmenn Íhaldsflokksins, Verkamannaflokk-
sins og Lýðræðislega sambandsflokksins.
Þetta er gríðarleg breyting frá kosningunum
2015 þegar aðeins einn þingmaður af 650 var
kosinn út á þá stefnu.3
Brezka ríkisstjórnin vill
ekki aðild að EES
Hvert verður síðan framhaldið? Líkt og fram
kom í upphafi þessarar greinar er fátt sem
bendir til annars en að Bretland muni ganga
úr Evrópusambandinu. Spurningin er fremur
nákvæmlega með hvaða hætti það gerist.
Mikið er rætt um mjúka útgöngu eða harða í
Bretlandi í því sambandi þó stundum sé
nokkuð ruglingslegt hvað nákvæmleg er átt
við í hvoru tilfelli fyrir sig.
Mjúk útganga virðist af umræðunni að dæma
snúast um Bretland verði áfram hluti af innri
markaði Evrópusambandsins, með hliðstæðum
hætti og Ísland í gegnum samninginn um
Evrópska efnahagssvæðið (EES), og jafnvel
tollabandalagi sambandsins líka. Hörð útganga
snýst um að ganga úr Evrópu-sambandinu
án þess að ná samningum við sambandið um
útgönguna. Brezka ríkisstjórnin hyggst hins
vegar semja við Evrópusambandið um víð-
tækan viðskiptasamning, svonefndan annarar
kynslóðar fríverzlunarsamning, en heldur því
einnig opnu að segja skilið við sambandið án
samnings ef viðræðurnar skila ekki ásættan-
legum árangri. Stjórnin hefur hafnað því að fara
hliðstæða leið og til að mynda Ísland hefur farið
með EES-samningnum.
Ef svo ólíklega vill hins vegar til að Bretland verði aðili að EES-samningnum eftir
að landið hefur yfirgefið Evrópusambandið verður það að öllum líkindum
einungis hugsað sem tímabundið fyrirkomulag á meðan samið verður
endanlega um framtíðartengsl landsins við sambandið.