Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2016, Síða 63

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2016, Síða 63
Berggrunnur Breiðuvíkur Niðurstöður Ut frá magni ísúrs og súrs bergs í Breiðuvík sem og ummyndun jarðlaga á svæðinu er óhætt að fullyrða að Breiðuvík liggi innan áhrifasvæðis megineldstöðvar, eins og þær hafa verið skilgreindar af Walker (1963,1964 og 1966). A mynd 27 gefur að líta afrakstur rannsóknarvinnunnar þ.e. berggrunnskort af Breiðuvík. A því má sjá dreifíngu berggerða á rannsóknarsvæðinu, strik og halla jarðlaga þar sem mælingum var við komið, misgengi, bergganga og fundarstaði steingervinga. Tilgáta um uppbyggingu jarðlagastaflans Jarðlögum innan Breiðuvíkur og í nálægum Ijöllum hallar í flestum tilvikum niður í átt að botni víkurinnar og mynda strikstefnur jarðlaganna (sem liggja hornrétt á halla jarð- laganna), utan við botninn, bogalaga sveip sem bendir til þess að sigmiðja hafí verið staðsett innarlega í Breiðuvík. Sú ályktun er dregin að jarðlagastaflinn hafí sigið ofan í kvikuhólf, sem hafi verið staðsett þar undir, og myndað öskju. Þar sem jarðlögin sjást bogna í Víðidalsfjalli og Efrisléttum hafí verið brún öskjunnar (sjá mynd 28) og hún þá verið í það minnsta 10 km í þvermál. Svignun þessara jarðlaga í stað brots þykir benda til þess að myndun öskjunnar hafí tekið nokkurn tíma og sigið orðið smám saman við ítrekað streymi kviku úr kvikuhólfí, en ekki við skyndilegan atburð í kjölfar stórs eldgoss. Hægt er að skipta niður jarðlögum á svæðinu annars vegar eftir því hvort þau eru mynduð áður en (og e.t.v. meðan) sig átti sér stað, og hins vegar í öskjufyllingu, sem myndaðist innan öskjunnar að loknu sigi. Jarðlagastaflinn norðan til í víkinni hallar inn í dalinn og sjá má í botni dalsins að hann liggur undir jarðlögin í suðurhluta hennar. Af þessu má ráða að þau jarðlög sem liggja neðst í jarðlagastaflanum yst og nyrst í víkinni séu þau elstu í Breiðuvík. Halli jarðlaga á norður- hluta rannsóknarsvæðisins virðist minnka inn dalinn, en sennileg skýring á því er að halli verði vægari eftir því sem innar dregur í öskj- una, þ.e. að hún sé í stórum dráttum skálarlaga og botn hennar því flatari en hliðarnar. Jarð- lögin sem mynda neðri hluta staflans norðan megin eru basísk og ísúr hraun, en vestar (og ofar í jarðlagastaflanum) hættir ísúrt berg að 61
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164

x

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Múlaþing: byggðasögurit Austurlands
https://timarit.is/publication/1153

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.