Heilsuvernd - 01.12.1993, Page 19

:■ ; ;■ ■:■■■'
'M-ÆfÆéMMiiÍiíifM
MEGRUN
skyndilega sem veldur því að hungrið verður
óbærilegt og ekki einu sinni agaðasta manni tekst
að halda aftur af sér í átinu.
5. BORÐAÐU MORGUNVERÐ EINS OG
KONUNGUR, HÁDEGISVERÐ
EINS OG PRINS EN KVÖLDMAT
EINS OG BETLARI
Að borða á þennan hátt gerir það að verkum að
þú notfærir þér breytileg efnaskipti líkamans. Það
hægist á efnaskiptunum eftir því sem líður á dag-
inn. Ef mikið er borðað síðla dags eru meiri líkur á
því að þeim hitaeiningum verði breytt í fituforða.
Mjög varasamt er að borða stuttu áður en farið er
að sofa. Það er ekki nóg með að líkaminn nýti
fæðuna helst til að bæta á aukakílóin heldur verð-
ur mun erfiðara að vakna morguninn eftir.
6. VELDU TREFJARÍKT FÆÐI
Trefjar halda meltingunni reglulegri auk þess
sem þær bindast við fitu þannig að hún frásogast
síður. Sýnt hefur verið fram á að trefjaríkt matar-
æði minnkar kólesterólmagn í blóði auk þess sem
það dregur úr hættunni á vissum krabbameinstil-
fellum. Borðaðu því mikið af hráu grænmeti og
höfrum.
7. BLANDAÐU KOLVETNUM OG
PRÓTEINUM EKKI SAMAN
Meltingarensímin, sem brjóta niður kolvetni og
svo hins vegar prótín, eru mismunandi. Prótín-
ensím virka vel í sýrukenndu umhverfi en kol-
vetnaensím virka best við lágt sýrustig. Það er
auðvitað ekki hægt að aðskilja þessa orkuflokka
algerlega en reyndu þó að borða máltíðir sem eru
með stærstan hluta hitaeininganna úr öðru hvoru
orkuefninu en þó með réttum hlutföllum í heildina
yfir daginn. Þetta er ráð sem æ fleiri næringar-
fræðingar mæla með en það breytir því ekki að
erfitt getur verið að fara eftir því. Hafðu það þó í
það minnsta á bak við eyrað.
8. DREKKTU 8-10 GLÖS AF
VATNI Á DAG
Þorstinn er ekki góður mælikvarði á vökvaþörf
líkamans. Ef þú drekkur einungis þegar þú ert
þyrstur þá er ekki ólíklegt að vatnsskortur hrjái
þig. Það verður til þess að orkan minnkar og það
dregur úr efnaskiptum fitu. Heilinn getur ruglað
saman þorsta og svengd. Drekktu þó ekki mikið
með mat.
9. STUNDAÐU EINHVERS
KONAR ÆFINGAR
Nýleg rannsókn í Stanford sýnir fram á að
menn, sem minnka við sig hitaeiningar en æfa
ekkert, hafa hægari efnaskipti en venjulega sem
þýðir að þeir brenna minna. Of þungir menn, sem
æfðu og léttust þess vegna en minnkuðu ekki við
sig hitaeiningarnar, höfðu alls ekki hægari efna-
skipti en venjulega. Tækjaæfingar, þolfimi, hjól-
reiðar, rösk ganga, sund eða tennis er vel fallið til
að hrista upp í fitubrennslunni.
10. RUGLAÐU MEÐALTALINU TIL
Allt, sem að ofan greinir, byggist ekki endilega
á því að þú minnkir við þig hitaeiningarnar en ef
þú vilt samt sem áður gera það til þess að léttast
hraðar þá er eitt atriði sem þú skalt hafa í huga.
Þeir, sem minnka við sig hitaeiningar, mega búast
við því að efnaskiptin hægi á sér ef ekkert er að
gert. Það er nokkurs konar sjálfsvarnarkerfi lík-
amans gegn vosbúð og hungri. Hann sparar þegar
lítið er að hafa. Það, sem hins vegar hindrar að
þetta gerist, er að halda ákveðnu meðaltali til
langs tíma litið en rugla hitaeiningunum upp og
niður milli daga. Finndu þess vegna út á hvaða
hitaeiningafjölda þú þarft að vera. Tökum sem
dæmi 2000 he. Vertu þá á 1700 he einn daginn en
2300 he þann næsta. Ekki þarf endilega að rugla
þessu daglega en samt sem áður nokkuð oft.
Þetta verður til þess að þú léttist hraðar en ella.
Eitt skaltu þó hafa í huga og það er að það er ekki
mælt með því að léttast hraðar en sem nemur einu
kílói á viku. Það ýtir undir líkurnar á því að þau
kíló, sem hverfa, komi ekki aftur og það er sá
hraði sem flestir eiga auðvelt með að halda.
Margir, bæði konur og karlar, hafa orðið fyrir
því að ætla sér að taka aukakílóin af með stæl og
borða nánast ekkert í langan tíma. Því miður
rekst þetta sama fólk á þá staðreynd að þó að það
borði nánast spörfuglafæði þá léttist það ekkert
þegar vissu marki er náð og er þó enn feitt. Þetta
gerist vegna þess að líkaminn hægir verulega á
allri brennslu. Og það, sem verra er, er að menn
halda spörfuglafæðið ekki lengi út og fara því á
endanum að borða meira og lenda í þeim vítahring
að bæta á sig fleiri kílóum en lagt var af stað með.
(Læknisfræðilegur ráðgjafi Heilsuverndar vill benda á
að margt, sem fram kemur íþessari grein, lýtur frekar að
almennri skynsemi en hreinræktuðum vísindum. Mjög er
umdeilt hvernig best skuli staðið að því að léttast en flestir
eru sammála um það að aukin líkamsæfing samfara
breyttu mataræði, þ.e. „atferlisbreyting“ sé vænlegast til
árangurs.)
19