Heilsuvernd - 01.12.1993, Side 54

Opinber
niðurgreiðsla
Að undanförnu hafa
verið miklar umræður í
dönskum fjölmiðlum um
þá ákvörðun nokkurra
bæjarfélaga á Jótlandi að
veita fötluðu fólki fjár-
hagslegan stuðning til
þess að það geti notið
kynlífs. í þeim umræðum
hefur m.a. komið fram að
Svíar hafa um alllangt
skeið veitt fötluðu fólki
slíka fyrirgreiðslu og
telja að í raun sé ekkert
athugavert við slíkan
stuðning.
Sálfræðingar og lækn-
ar sem tekið hafa þátt í
þessum umræðum eru á
einu máli um það að fatl-
aðir eigi sama rétt og aðr-
ir til að njóta kynlífs en
því miður séu tækifæri
þeirra mjög takmörkuð
og fordómar og þekking-
arleysi ófatlaðra séu nær
takmarkalaus. „Það er
eins og fólk haldi að ef
einhver er með herða-
kistil þá hafi hann ekki
neina kynlífslöngun,“
sagði t.d. Preben Hertoft,
læknir og ráðgjafi við
Ríkissjúkrahúsið í Kaup-
mannahöfn, en hann hef-
ur verið talsmaður þess
að hið opinbera aðstoði
fatlaða við að njóta kyn-
lífs.
Fjárhagsstyrkurinn
felst í því að bæjarfélög
greiða hluta þess sem það
kostar fatlaða að fá þjón-
ustu gleðikvenna eða
-sveina auk þess sem fötl-
uðum er veittur styrkur
til þess að kaupaýmislegt
það sem gengur undir
nafninu „hjálpartæki ást-
arlífsins“. Þeir, sem helst
hafa andmælt umræddum
fjárhagsstyrk, segja það
niðurlægjandi fyrir fatl-
aða að njóta opinberra
styrkja til þess að sinna
þörfum sínum. í flestum
tilvikum séu þeir fullfær-
ir um að greiða fyrir þjón-
ustuna sjálfir, svo fremi
að þeir óski hennar.
Kaffidrykkja
talin hættuleg
Vísindamenn við
Sainte-Justine sjúkra-
húsið í Montreal í Kanada
fullyrða að enginn vafi sé
á því að mikil kaffi-
drykkja kvenna á með-
göngutímanum geti or-
sakað fósturlát. Vísinda-
mennirnir rannsökuðu
rösklega 300 konur sem
misst höfðu fóstur á árun-
um 1987-1989 og leiddi
sú rannsókn í ljós að kon-
urnar áttu það sameigin-
legt að hafa drukkið mik-
ið kaffi. Niðurstöður
rannsókna Kanadamann-
anna fara saman við hlið-
stæðar bandarískar rann-
sóknir en Matvælastofn-
un Bandaríkjanna hefur
varað ófrískar konur við
kaffidrykkju allt frá árinu
1980.
Allir í sama
blóðflokki
Það er mjög mismun-
andi eftir kynstofnum
hvaða blóðflokkar eru al-
gengastir. Þannig eru t.d.
allir indíánar í Bandaríkj-
unum í sama blóðflokki,
0. Hins vegar er blóð-
flokkurinn B langalgeng-
astur í Asíulöndum. Á
Vesturlöndum eru blóð-
flokkar með jafnari dreif-
ingu.
Tóbaksvarnir
framh. af bls. 30
námskeið og hefur félagið jafnframt
starfsmann á Heilsugæslunni á Egils-
stöðum. Síðan geta allir leitað ráðgjaf-
ar hjá heimilislækninum sínum. Tó-
baksvamanefnd er nýbyrjuð að
styrkja heilsugæslustöðvarnar út um
allt land við að liðsinna reykingafólki
og þjálfar hún fólk til þeirra starfa.
Þegar hefur verið haldið eitt nám-
skeið í þeim tilgangi.
Sá, sem reykt hefur í 20 ár, er í
mikilli hættu á að fá hjarta-og æða-
sjúkdóma. Mörg krabbamein em rak-
in til reykinga, til dæmis þau sem eru í
hálsi, munni og lungum. Konur, sem
reykja, ættu einnig að hafa í huga að
nikótínið fer út í blóðrásina og þaðan í
fóstrið.
Nikótínplástrar- og tyggjó hjálpa
mikið til meðan fólk er að venjast því
að hafa ekki sígarettuna. Það verður
bara að gæta þess að nota þessi hjálp-
artæki rétt. Það er stutt síðan plást-
urinn kom á markaðinn svo ekki er
komin mikil reynsla á hann ennþá. En
hafa ber í huga að hann getur myndað
ljósa bletti á húðinni og að það verður
að skipta reglulega um stað. Tyggjóið
verður líka að nota rétt. Það getur ert
magann og komið af stað bólgum ef
það er tuggið of mikið. Það á bara að
tyggja það tvisvar - þrisvar sinnum.
Að þvf loknu veltir maður því í munn-
inum í hálftíma áður en því er hent. Ef
ekki er farið rétt að getur það valdið
sárum á tungunni og munnangri. Ef
fólk hefur tuggið nikótíntyggjó í 18
mánuði getur þurft að aðstoða það við
að losna við nikótínþörfina.
Að lokum sagði Halldóra: „Ég vil
hvetja alla þá, sem ekki hafa enn hætt
að reykja en eru að velta því fyrir sér,
að stíga nú skrefið til fulls. Alls kyns
námskeið og hjálpartæki eru í boði til
að koma fólki til aðstoðar svo engum
ætti að vera neitt að vanbúnaði sé
viljinn fyrir hendi. “
Andremma
framh. af bls. 32
einnig að tyggja matinn vel og vand-
lega og á ekki að flýta sér að borða.
Ef framangreindum ráðum er fylgt
hverfur andremman oftast eins og
dögg fyrir sólu. Sumir hafa hins vegar
svo miklar áhyggjur af því að lykta illa
að þeir skola munninn líka daglega
með einum af fjölmörgum þar til gerð-
um vökvum. Aðrir kjósa fremur jurta-
seiði en tilbúnar blöndur og koma
m.a. eftirtaldar þrjár jurtir til greina:
Rósmarín: (Talið vera sýkladrep-
andi og hefur að sögn góð áhrif á tann-
holdið og meltinguna.)
Myldu eina teskeið af jurtinni ofan í
bolla með sjóðandi vatni. Settu undir-
skál yfir bollann og bíddu í tíu mínút-
ur. Notaðu helming seiðisins sem
munnskol og drekktu hinn helming-
inn.
Blóðberg: Sjóddu blóðbergsgrein
í einum bolla af vatni í tvær til þrjár
sekúndur. Settu lok yfir ílátið og
bíddu í tíu mínútur. Notaðu helming
seiðisins sem munnskol og drekktu
hinn helminginn.
Piparmynta: (Talið geta vegið
upp á móti háu magasýrustigi.) Lag-
aðu einn bolla af piparmyntutei, ann-
aðhvort með því að nota tepoka eða
laus lauf. Bættu örlitlum sítrónusafa
út í. Þetta seiði má bæði drekka og
nota sem munnskol.