Skessuhorn - 04.04.2022, Blaðsíða 35

MIÐVIKUDAGUR 4. MAÍ 2022 35
Pennagrein
Pennagrein
Pennagrein
Í nútímasamfélagi hefur ákveðinn
hluti samskipta og þjónustu færst
yfir á netið og samfélagsmiðla og
fréttir eru aðgengilegar allan sól­
arhringinn á netmiðlum. Sím­
ar og spjaldtölvur gegna stærra og
stærra hlutverki í daglegu lífi okk­
ar og sífellt bætast við nýjar leið­
ir til samskipta og fréttaflutnings.
Þetta er gjörbreyttur veruleiki frá
því samfélagi sem eldra fólk ólst
upp við og lifði við á fullorðinsár­
um sínum. Sjálfur er ég 45 ára og
ólst upp við sveitasíma fyrstu ár
ævinnar en svo tók sjálfvirki sím­
inn við, og við þekkjum fram­
haldið. Breytingarnar eru ótrúlega
miklar á ekki lengri tíma. Þó svo
að meirihluti eldra fólks eigi tölv­
ur eða snjalltæki og noti reglulega
þá upplifa sum þeirra aukna ein­
angrun meðal annars vegna þessara
samfélagsbreytinga. Sumt eldra
fólk getur ekki nýtt tæknina eða
þá möguleika sem henni fylgja og
verður þá af afþreyingu, samskipt­
um við fjölskyldu og vini og get­
ur ekki nýtt sér þá þjónustu sem
möguleg er á netinu.
Ný námskeið í tæknilæsi
fyrir eldra fólk
Í kjölfar útboðs Ríkiskaupa, höf­
um við í félags­ og vinnumarkaðs­
ráðuneytinu undirritað samninga
við átta fræðsluaðila um allt land
um kennslu í tölvulæsi fyrir eldra
fólk. Markhópurinn er fólk eldra
en 60 ára sem vill þiggja nám­
skeið í tæknilæsi á snjalltæki, eins
og spjaldtölvur og snjallsíma. Um
er að ræða sérsniðna kennslu sem
hjálpar eldra fólki að nýta sér þjón­
ustu og rafræn samskipti á netinu
með það að markmiði að draga
úr félagslegri einangrun, njóta
afþreyingar á netinu og auka notk­
un á þjónustusíðum.
Námskeiðin fela þannig í sér
kennslu í notkun rafrænna skilríkja
og vefsíðna sem nota þau, heima­
banka, netverslun og fræðslu vegna
samfélagsmiðla og efnisveitna. Þá
verður farið yfir notkun á tölvu­
pósti og önnur rafræn samskipti.
Námskeiðin verða haldin víða og
í hverjum landshluta. Gengið hefur
verið frá samningi við Símenntun­
armiðstöð Vesturlands sem mun
bjóða námskeiðin.
Drögum úr einangrun
eldra fólks
Ekkert kemur í staðinn fyrir bein
samskipti við fólk, en nútímasam­
félag býður upp á svo marga fleiri
og gefandi samskiptamáta, auk allr­
ar þeirrar þjónustu, frétta og fróð­
leiks sem hægt er að sækja með
nýrri tækni, og geta létt okkur lífið.
Það er mikilvægt að draga úr ein­
angrun og einmanaleika fólks og ég
hvet fólk eindregið til að nýta sér
þessa þjónustu til að öðlast meiri
færni á tækniöld nútímasamfélags.
Ég hlakka til að sjá viðbrögðin og
hvernig við getum lært af þessu
verkefni til að draga enn frekar úr
félagslegri einangrun eldra fólks.
Guðmundur Ingi Guðbrandsson
Höf. er félags- og vinnumarkaðs-
ráðherra.
Frá sveitasíma
til snjalltækis
Nú er farinn í hönd sá tími þegar
lausagöngukettir byrja að tína upp
unga smáfuglanna, nýkomna úr
hreiðri, eða drepa foreldrin, sem í
mörgum tilvikum eru nýlega kom­
in um langan veg yfir hafið frá vetr­
arstöðvunum.
Fram til þessa, meðan lítið var
um bráð, hafa kettirnir látið nægja
að skíta í blómabeð, kartöflugarða
og í sandkassa fólks (þar sem þá er
að finna), en nú sem sagt er vertíð
framundan hjá þeim, með blessun
og leyfi flestra bæjaryfirvalda og
sveitarstjórna í landinu. Húsavík,
eða öllu heldur þéttbýli Norður­
þings, er þar undantekning og svo
Akureyri frá næstu áramótum. Þeir
bæir eiga heiður skilið fyrir að grípa
til aðgerða gegn þessum vágesti.
Ég bý á Akranesi og hef verið að
velta fyrir mér 71. gr. Stjórnarskrár
lýðveldisins Íslands, um að allir
skuli njóta friðhelgi einkalífs, heim­
ilis og fjölskyldu. Eru þetta orðin
tóm, eða skyldi ég hafa rétt á því, að
vilja ekki fá kött nágrannans inn um
dyr eða glugga íbúðarhússins míns
og þaðan allt inn á rúmgafl eða í
stofu, eða lóðina kringum húsið
mitt, þar sem hann gerir þarfir sín­
ar að vild, án þess að nokkur hreinsi
upp eftir hann?
Þetta er mun alvarlegri hlutur en
fólk gerir sér grein fyrir.
Burtséð frá því að kettir skuli vera
einu gæludýrin sem fá að ganga laus
á Íslandi fara hvert sem þau langar
og hvenær sólarhrings sem er, sem
út af fyrir sig er alveg stórfurðu­
legt, og hlýtur að vera brot á jafn­
ræðisreglu stjórnarskrárinnar, er
athyglisvert að lesa það sem seg­
ir í 56. grein XV. kafla Reglugerð­
ar um hollustuhætti (941/2002) á
vef Umhverfisráðuneytisins. Það
er svofellt: „Gæludýr skulu þannig
haldin að ekki valdi hávaða, ónæði,
óhollustu eða óþrifnaði.“ Og í 58.
gr. segir: „Óheimilt er að halda
ketti í fjöleignarhúsum ef katta­
haldið sannanlega veldur eða
viðheldur sjúkdómum hjá íbúum.“
Bíðið nú aðeins við. Af hverju er
þetta bara óheimilt í fjöleignarhús­
um? Hver er munurinn á heim­
ili mínu og þeim? Hvað ef fólk er
með ofnæmi fyrir köttum? Hvers á
það fólk að gjalda? Og hvað ef það
væri með bráðaofnæmi? Hver bæri
ábyrgðina ef illa færi? Ég, af því að
dyr og gluggar stóðu opin hjá mér
og fjölskyldu minni í blíðviðrinu?
Nágranninn, af því að hann hleypti
dýrinu út? Bæjarstjórn, af því hún
gaf leyfi fyrir lausagöngunni?
Íslenska ríkið, af því að þetta er
látið viðgangast, þegjandi og hljóð­
alaust?
Önnur spurning enn mikilvægari
er þessi: Að hverju er þetta yfir höf­
uð bannað? Jú, það reyndar kemur
fram í umræddu skrifi, þetta er út af
hinum megna óþrifnaði sem kött­
um getur fylgt, þar sem sníkjudýrið
bogfrymill (Toxoplasma gondii) er
fremstur – og stórhættulegur fólki.
Hann er enda að valda miklum usla
í dýrum um allan heim og þjóðir að
vakna upp við þá martröð.
Í 19. grein IV. kafla sömu reglu­
gerðar er þetta: „Ekki má hleypa
hundum, köttum eða öðrum dýr­
um inn í húsrými eða á lóðir sem
fjallað er um í fylgiskjali 3.“
Og hvað ætli standi nú í því? Jú:
„Húsrými og lóðir sem ekki má
hleypa hundum, köttum og öðr­
um gæludýrum inn á. Um mat­
vælafyrirtæki fer samkvæmt ákvæð­
um reglugerðar um matvælaeftirlit
og hollustuhætti við framleiðslu og
dreifingu matvæla. Heilbrigðis­ og
meðferðarstofnanir, skólar, lækna­
og tannlæknastofur, sjúkrahús og
aðgerðarstofur, vistarverur hand­
tekinna manna, heilsuræktarstöðv­
ar, íþróttastöðvar og íþróttahús,
gæsluvellir, snyrtistofur, nuddstof­
ur og sjúkraþjálfun, sólbaðsstof­
ur, húðflúrstofur, samkomuhús s.s.
kirkjur, leikhús, hljómleikasalir,
söfn og kvikmyndahús, gististaðir,
veitingastaðir og sumarbúðir fyr­
ir börn.“
Þetta er alveg stórmerkileg lesn­
ing. Kettir mega hvergi vera þar
sem fólk er, nema í görðum og inni
á einkaheimilum þess. Þar mega
þeir gera hvað sem er, hvenær sem
er.
Finnst einhverjum þetta virkilega
í lagi?
Kettir ættu auðvitað, eins og
önnur gæludýr, að vera inni, eða þá
í girðingum úti við. Nenni eigend­
ur þeirra ekki að sinna þeim, ættu
þeir ekki að hafa leyfi til að eiga þá.
Þetta er ekki flókið.
Nú þegar kosningar nálgast væri
forvitnilegt að vita hvað framboðin
segja um þetta. Enn hef ég þó ekki
séð blaðamenn nefna slíkt við fram­
bjóðendur, hvað sem veldur. Enn er
þó nokkur tími til stefnu og von­
andi taka þeir nú við sér. Því stór
hluti landsmanna er að pæla í þessu
og mun lesa það sem skrifað verð­
ur. Og taka afstöðu í framhaldinu.
Lifið heil.
Magnús Ólafs Hansson.
Jæja...
Atvinnumálaþing Borgarbyggðar
var haldið á dögunum og var þar
margt fróðlegt á dagskrá. Í upp­
hafi var atvinnusaga Borgarbyggðar
rifjuð upp, farið yfir á hvaða grunni
við byggjum og hvað það var sem
laðaði fólk hingað í denn. Atvinnu­
mál í Borgarbyggð hafa tekið mikl­
um breytingum í gegnum ára­
tugina, atvinnuvegir risið og hnigið
í takt við tíðarandann og atvinnu­
öryggi verið samkvæmt því. Í kjöl­
far þess að litið var í baksýnisspeg­
ilinn var einnig rýnt í hvað framtíð­
in geti borið í skauti sér.
Heimsfaraldur hefur gjörbreytt
landslagi atvinnumála hér á landi
og um allan heim. Allt í einu eru
störf, sem áður fyrr voru aðeins
í boði í Reykjavík, orðin störf án
staðsetningar sem ýmist eru unn­
in að heiman eða frá starfsstöðv­
um víða um land. Færra fólk læt­
ur vinnuna stjórna búsetu sinni og
fleiri eru farnir að sjá lífsgæðin sem
fólgin eru í því að búa í minni bæj­
um eða dreifbýli. Í Borgarbyggð
dagsins í dag eru það ekki leng­
ur bara sértækir atvinnuvegir sem
lokka að, heldur lífsgæðin sem við
höfum upp á að bjóða og tækifær­
in sem við veitum íbúum til auð­
ugra lífs. Verkefni sveitarstjórn­
ar á komandi kjörtímabili er því
að standa vörð um fjölskylduvænt
samfélag með hagstæðu húsnæðis­
verði og lífsgæðum sem skara fram
úr. Þá þarf ný sveitarstjórn einnig
að greiða leið frumkvöðla og hvetja
þá til dáða sem hér vilja stofna og
reka fyrirtæki.
Fjölskylduvænt mfélag í
allri Borgarbyggð
Það er brýnt að tryggja framboð
atvinnu­ og íbúðarhúsnæðis um
allt sveitarfélag á komandi miss­
erum ef sveitarfélagið á að halda
áfram að vaxa. Fyrst og síðast þarf
þó að standa vörð um þá innviði
sem fjölskyldufólk þarfnast. Þar ber
helst að nefna leik­ og grunnskóla
og þjónustu sem þeim tengjast.
Vinstri græn í Borgarbyggð munu
standa vörð um leik­ og grunnskóla
sveitarfélagsins, enda teljum við að
slíka þjónustu eigi ekki að þurfa að
sækja um langan veg. Við þurfum
að tryggja að félagsþjónusta og vel­
ferðarkerfi starfi eftir hugmynda­
fræðinni um snemmtæka íhlutun og
gæta þess að fjölbreytt og aðgengi­
legt tómstundastarf standi öllum
börnum til boða, hvar sem þau
búa. Ein forsenda þess að sveitar­
félag geti talist fjölskylduvænt er að
börnum bjóðist leikskólapláss um
leið og fæðingarorlofi sleppir. Það
er mikilvægt að sporna við því að
í Borgarbyggð myndist biðlistar á
leikskóla, hvort sem það er í Borg­
arnesi eða í dreifbýlinu.
Innviðir og viðhald
á oddinn
Sterkir innviðir og viðhald þeirra
er einnig eitthvað sem laðar íbúa
að og heldur fólki í búsetu inn­
an sveitarfélagsins. Reikna þarf
upp árlegan viðhaldskostnað og
leita leiða til þess að fullnægjandi
viðhald eigi sér stað reglulega svo
ekki rati í ógöngur, líkt og myglu­
skemmdir sem fundist hafa í skóla­
byggingum sveitarfélagsins. Það
getur verið dýrkeypt að missa heilu
byggingarnar úr notkun, tímabund­
ið eða alfarið. Til að koma í veg fyr­
ir slíkt þarf að tryggja að alltaf séu
teknir frá fjármunir fyrir nauðsyn­
legt viðhald í gerð fjárhagsáætlana.
Störfum sem unnin eru í gegn­
um internetið mun aðeins fjölga á
komandi árum og er það þakkar­
vert, enda mun losun gróðurhúsa­
lofttegunda minnka í kjölfarið og
tíma fólks er betur varið en í öku­
tæki. Gera þarf þá kröfu að gott
síma­ og internetsamband sé til
staðar í sveitarfélaginu öllu enda
um brýnt öryggisatriði að ræða.
Getur ekki klikkað
Á næstu árum fer í hönd mjög
spennandi tími í sögu Borgar­
byggðar. Sóknarfæri eru mikil í
landbúnaði og grænmetisrækt, enda
mikilvægi þess að huga að sjálfbærri
matvælaframleiðslu eflaust sjaldan
verið meiri á tímum hlýnunar jarð­
ar og stríðs. Borgarbyggð býr að
sterkri landbúnaðarhefð og háskól­
um sem tryggja okkur getu til rann­
sókna og nýsköpunar. Með sterkum
innviðum, markmiðum um barn­
vænt samfélag og góðri markaðs­
setningu mun Borgarbyggð verða
einn ákjósanlegasti staður lands­
ins til að búa á. Allt þetta getur
orðið að veruleika ef rétt er haldið
um stjórnartaumana. Vinstri græn
bjóða upp á skýra sýn fyrir Borg­
arbyggð alla, fólkið, náttúruna og
samfélagið.
Thelma Harðardóttir.
Höf. er oddviti Vinstri grænna í
Borgarbyggð.
Það er bjart yfir
Borgarbyggð