Fréttablaðið - 01.10.2022, Qupperneq 12

Vestrið leitar nýrra
leiða til að ráðast gegn
landi okkar, til að
veikja og rústa Rúss-
landi.
Vladímír Pútín, Rússlandsforseti
LANDSBANKINN. IS
Samfélags-
styrkir
Landsbankans
Við veitum 15 milljónir króna
í samfélagsstyrki í ár.
Styrkjunum er ætlað að styðja við
fjölbreytt verkefni, meðal annars
á sviði mannúðarmála, menningar
og lista, menntamála og vísinda,
forvarna- og æskulýðsstarfs og
umhverfismála.
Umsóknarfrestur er til og með
7. október 2022.
Kynntu þér málið á landsbankinn.is.
thp@frettabladid.is
INNRÁS Í ÚKRAÍNU Þáttaskil urðu
í innrás Rússa í Úkraínu í gær. Þá
undirritaði Vladímír Pútín Rúss-
landsforseti skjal sem lögfesti, hvað
þarlend lög varðar, innlimun úkra-
ínsku héraðanna Donetsk, Lúhansk,
Saporísjía og Kherson í Rússlandi.
Hann flutti ræðu af þessu tilefni þar
sem hann var ómyrkur í máli í garð
Vesturlanda sem hann sagði „raun-
verulega valdamenn“ í Úkraínu.
„Vestrið leitar nýrra leiða til að
ráðast gegn landi okkar, til að veikja
og rústa Rússlandi,“ sagði Pútín. „Við
munum verja land okkar með öllum
tiltækum ráðum og gera allt til að
vernda þegna okkar,“ sagði hann.
Ekkert héraðanna er að fullu her-
numið af Rússum og aðgerðin er
brot á alþjóðalögum. Svokallaðar
kosningar sem áttu sér stað í héruð-
unum fjórum, þar sem niðurstaðan
var að sögn Rússa yfirgnæfandi
sigur þeirra sem vilja tilheyra Rúss-
landi, breyta engu.
Næstu skref eru þau að í komandi
viku staðfestir rússneski stjórnlaga-
dómstóllinn innlimunina. Þá fer
málið fyrir neðri deild þingsins sem
samþykkir málið og breytingar á
stjórnarskrá og þaðan til efri deildar
þingsins. Búist er við að forsetinn
skrifi undir staðfestingu þingsins
4. október.
Volodymyr Selenskyj, forseti
Úkraínu, greindi frá því skömmu
eftir ræðuna að landið hefði form-
lega sótt um skjóta inngöngu  í
NATO og Bandaríkjamenn greindu
frá nýjum refsiaðgerðum. Evrópu-
sambandið hyggst gera það sömu-
leiðis.
Leiðtogaráð Evrópusambands-
ins lýsti því yfir að með þessu væri
brotið gegn „grundvallarrétti Úkra-
ínu til sjálfstæðis“ með „ósvífnum
hætti“. Ursula von der Leyen, forseti
framkvæmdastjórnar Evrópusam-
bandsins, sagði að sambandið muni
„aldrei viðurkenna þessa ólöglegu
innlimun.“ Boris Johnson fyrrver-
andi forsætisráðherra Bretlands tók
í sama streng og sagði að þetta væri
„grimmdarleg og ólögleg tilraun til
að gera Úkraínu að nýlendu“. n
Innlimun þáttaskil í
innrás Rússa í Úkraínu
Vladímír Pútín skrifaði undir staðfestingu á innlimun með leiðtogum lepp-
stjórna héraðanna fjögurra í Kreml í dag. FRÉTTABLAÐIÐ/EPA
Umhverfisráðherra segir
orkukreppu í Evrópu ekki
góð tíðindi fyrir land sem
er háð útflutningstekjum. Á
móti komi að græn orkufram-
leiðsla álfunnar skapi heil-
mikil tækifæri. Evrópusam-
bandið boðar aukinn skatt á
orkufyrirtæki.
ggunnars@frettabladid.is
ORKUMÁL Á fundi orkumálaráð-
herra Evrópusambandsins, sem
fram fór í gær, var ákveðið að skatt-
leggja orkufyrirtæki enn frekar til
að stemma stigu við háu orkuverði
í kjölfar stríðsins í Úkraínu.
Þá er útlit fyrir að víða þurfi að
draga úr raforkunotkun á álagstím-
um á næstu mánuðum. Útbreiddur
orkuskortur er farinn að plaga lönd
sem eru háð jarðgasi og orku frá
Rússlandi.
Samtals hafa Evrópulöndin varið
hátt í 518 milljörðum evra í efna-
hagsaðgerðir sem ætlað er að draga
úr áhrifum orkukreppunnar.
Forsætisráðher ra Bretlands
kynnti í vikunni áform um 167,7
milljarða evra efnahagspakka vegna
stöðunnar þar í landi. Forsætisráð-
herra Póllands kynnti sömuleiðis
10,6 milljarða evra efnahagspakka
og í Svíþjóð á að verja opinber veitu-
fyrirtæki með lánaábyrgð upp á
23,4 milljarða evra.
Í Hollandi hafa stjórnvöld sett
þak á raforkuverð til að koma í veg
fyrir frekari hækkanirnar. Talið er
að sá pakki muni kosta hollenska
ríkið hátt í 17,2 milljarða evra.
Þá hefur franska ríkið þegar varið
72 milljörðum evra til að verja
heimili og fyrirtæki landsins.
Guðlaug u r Þór Þórða r son,
umhverfis-, orku- og loftslagsráð-
herra, segir þessar aðgerðir í Evr-
ópu varpa ljósi á hvað við Íslend-
ingar séum lánsöm í orkumálum.
„Og það getum við þakkað þeim
sem sýndu framsýni og stórhug og
veðjuðu á hitaveitu frekar en olíu og
gas á sínum tíma.“
„En þótt við séum á góðum stað
þá megum við ekki sofna á verð-
inum. Við værum á enn betri stað en
við erum í dag ef við værum komin
lengra í þriðju orkuskiptunum.“
Yfirvofandi orkukreppa í Evr-
ópu varpi þó ákveðnu ljósi á stöðu
Íslands gagnvart öðrum löndum í
viðskiptalegu tilliti að mati Guð-
laugs
„Til skamms tíma eru ríki, sem
eru háð Rússlandi um orku, að
leita allra leiða til að verða sér úti
um orku. En til lengri tíma eru þau
líka að færa sig hraðar yfir í grænni
lausnir.
Þar eru tækifæri fyrir okkur því
þetta snýst ekki bara um að búa
til orku, heldur líka um hugvit og
tækni. Þar stöndum við framarlega.“
Þótt stríðið hafi ekki áhrif á orku-
verð á Íslandi þá förum við ekki var-
hluta af efnahagsólgunni í álfunni,
að sögn Guðlaugs.
„Þetta hefur áhrif á afkomu fyrir-
tækja sem selja orku til álvera til að
mynda. Vegna hækkana á heims-
markaðsverði. Við höfum alveg
fengið okkar skerf af því, bæði í
formi skatta og arðs, til dæmis í
gegnum Landsvirkjun.
En á móti kemur að hátt orku-
verð í nágrannalöndunum er aldrei
góðar fréttir fyrir okkur. Verri lífs-
kjör í helstu viðskiptalöndum bitna
á okkar helstu útflutningstekjum.
Hvort sem við erum að tala um fisk
eða ferðaþjónusta. Þannig að þetta
er blanda af tækifærum og áskor-
unum um þessar mundir,“ segir
Guðlaugur Þór. n
Orkukrísa bæði góð og slæm tíðindi fyrir Ísland
Guðlaugur Þór
Þórðarson, um-
hverfis-, orku-
og loftslagsráð-
herra
Heimild: Bruegel, Financial Times Myndir: Getty Images
Evrópa bregst við orkukreppu
© GRAPHIC NEWS
Bretland
Þýskaland
Frakkland
Ítalía
Holland
Rúmenía
Danmörk
Belgía
Önnur lönd*
Opinber ármögnun vegna orkukrísu Hlutfall af landsframleiðslu
€6,8 ma.
€6,8 ma. 2,0%
€6,9 ma. 2,9%
€4,1 ma.
€15,4 ma.
0,8%
€59,2 ma. €35,5 ma.
€71,6 ma.
€100,2 ma.
€167,7 ma.
2,9%3,3%
2,9%
2,8%
6,5%
0,0%
3,7%
€6,3 ma. 2,3%
€3,2 ma. 0,8%
€10,6 ma. 1,9%
Spánn
Pólland
Grikkland
Austurríki
Noregur
€23,4 ma. 2,7%
12 Fréttir 1. október 2022 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐ